Όταν το ιστορικό γεγονός συναντά τη σύγχρονη καθημερινότητα
Άννα Γκέρτσου - Σαρρή
"Δροσουλίτες"
Μυθιστόρημα
Εκδόσεις Κέδρος
Η Άννα Γκέρτσου - Σαρρή είναι μια συγγραφέας που διαθέτει μια εντελώς προσωπική παρουσία στο χώρο της σύγχρονης λογοτεχνίας μας.
Ξεκίνησε τη συγγραφική της καριέρα με έργα για παιδιά, γρήγορα προχώρησε σε μια λογοτεχνία για εφήβους και στη συνέχεια πέρασε σε μυθιστορήματα για ενήλικες αναγνώστες.
Αν εξαιρέσει κανείς τα πρώτα της έργα όλα τα υπόλοιπα έχουν να κάνουν με θέματα ιστορικά ή και της μυθολογίας.
Στα έργα της Σαρρή, η ιστορία σπάνια παραμένει στο χώρο μιας ιστορικής περιγραφής. Αντίθετα αποτελεί το έδαφος που μέσα του φυτρώνουν προσωπικές ιστορίες του χτες και του σήμερα.
Αυτά και στο μυθιστόρημά της <<Δροσουλίτες>> που κυκλοφορεί εδώ και κάποια χρόνια από τις εκδόσεις Κέδρος.
********
Μια γυναίκα, κάπου στα σαράντα της χρόνια, δημοσιογράφος, με σταθερό δεσμό και συγκεκριμένες ιδεολογικές απόψεις, ξαφνικά συνειδητοποιεί πως ότι πάνω του στήριξε τη ζωή της (σχέσεις, ιδέες, οράματα) καταρρέει, μέσα στα πλαίσια μιας γενικότερης έκπτωσης ηθών και απόψεων.
Η ευκαιρία που της δίνεται να κάνει ένα ρεπορτάζ πάνω στο ιστορικό πρόσωπο εκείνο που στη συνέχεια πέρασε στη μεριά του μύθου, καθώς έγινε ο αρχηγός των Δροσουλιτών (τον Ηπειρώτη αγωνιστή Χατζημιχάλη Νταλιάνη), είναι μια καλή αφορμή για την ίδια όχι μόνο να επανεξετάσει τις απόψεις της, αλλά και να δει κατά πόσο μπορεί κανείς να στηριχτεί στο χτες για να στήσει το όραμα ενός μέλλοντος.
Καθώς πηγαίνει στην Κρήτη, κρατά μαζί της ένα βιβλίο που αναφέρεται στον Νταλιάνη και ενώ το καράβι διασχίζει τη θάλασσα, εκείνη έκπληκτη ανακαλύπτει πως ένας ακόμα Νταλιάνης μπαίνει στη ζωή της –ένας συνταξιδιώτης (συνονόματος του ήρωα) που η έντονη γοητεία του θα την βοηθήσει να εισέλθει όχι μόνο πιο άνετα, αλλά και κυρίως πιο βαθιά στην ατμόσφαιρα ενός τόπου που μπορεί να φιλοξενεί το όραμα ενός μύθου.
Στο μυθιστόρημα της Σαρρή κυριαρχεί ο τόνος μιας κοφτής ματιάς πάνω στο ανίερο σήμερα, μαζί με μιαν άλλη, εκείνη την ιερή που μπορεί να φωτίσει με τέτοιο τρόπο της κρητική γη ώστε να σαρκώσει το ανεξήγητο συμβάν.
Στην ουσία έχουμε τη μάχη δυο ιδεολογιών. Και η ηρωίδα καθώς μονίμως κινείται στα όρια τους, φτάνει στη στιγμή εκείνη όπου οι αντοχές της την αφήνουν και εισέρχεται στην πανδαισία της απόλυτης αναγνώρισης του θαύματος.
Μα τα θαύματα τα συνειδητοποιούμε όχι την ώρα που τα ζούμε, αλλά στη συνέχεια, όταν πια η μνήμη στηρίζεται πάνω τους και τα μετατρέπει σε σύμβολα.
Ότι η νεαρή γυναίκα θα ζήσει στην Κρήτη Δε θα είναι μόνο η συμμετοχή σε ένα ομαδικό όραμα, ούτε η παρακολούθηση ενός ιστορικού συμβάντος που αγνόησε τη λήθη. Θα είναι κυρίως η γνώση του ίδιου της του εαυτού, η γνώση του αδιέξοδου που έχει φτάσει η γενιά της και βέβαια ο τρόπος που σε ατομικό επίπεδο μπορεί να αγγίξει τη λύτρωση.
Στην ουσία οι Δροσουλίτες είναι ένα πολιτικό βιβλίο –όπως άλλωστε οφείλει να είναι το κάθε ολοκληρωμένο λογοτεχνικό έργο.
Η Σαρρή αποφασίζει να καταγγείλει. Το κάνει όμως με τρόπο διακριτικό, με τρόπο υπόγειο –τελικά με τρόπο περισσότερο αποτελεσματικό.
Αλλά είναι και βιβλίο ερωτικό –ακριβώς γιατί περιγράφει τον έρωτα με μία σκιά. Ο μεγαλύτερος εραστής μας είναι πάντα εκείνος που πλάθεται από την άλλη πλευρά του χαρακτήρας μας.
Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση διατηρεί όλες τις παραμέτρους ενός λόγου καθημερινού μα και ευαίσθητου. Εναλλάσσεται με αποσπάσματα από το ιστορικό κείμενο για τον Ηπειρώτη αγωνιστή και ο αναγνώστης δεν μπορεί παρά να θαυμάσει την ικανότητα της συγγραφέως να χειρίζεται με τρόπο αποτελεσματικό τη γλώσσα.