Πολ Σάσμαν
«Η εξωφρενική ομολογία του Ραφαήλ Ιγνάτιου Φίνιξ»
Μετάφραση: Κώστια Κοντολέων
Εκδόσεις Ψυχογιός
Ένα ασυνήθιστο και απρόσμενο μυθιστόρημα.
Δείχνει να παίζει με το παράδοξο, να φλερτάρει με τα
μυθιστορήματα τρόμου, να αγγίζει εκείνα που τα χαρακτηρίζουμε ως αστυνομικά,
αλλά στην ουσία είναι μια κυκλική προσέγγιση των ενοχών του 20ου
αιώνα.
Ο αφηγητής και κεντρικός ήρωας του έργου –ο Ραφαήλ Ιγνάτιος
Φίνιξ- θα κλείσει τα 100 του χρόνια
καθώς θα τελειώνει και ο αιώνας.
Και έχει αποφασίσει πως εκείνη ακριβώς τη μέρα θα
αυτοκτονήσει.
Έχει περάσει μια πολύ ενδιαφέρουσα ζωή, κατά τη διάρκεια της
οποίας έχει κάνει 10 φόνους.
Τα τελευταία χρόνια ζει αποκλεισμένος σε ένα έρημο πύργο
–παρατηρητήριο και λίγους μήνες πριν το τέλος του αποφασίζει να καταγράψει όλη
του τη ζωή στους τοίχους του κτηρίου όπου ζει. Στην ουσία αποφασίζει να
καταγράψει τους 10 φόνους –ο καθένας τους περιγράφει και μια περίοδο της δικιάς
του ζωής, αλλά και μια περίοδο του αιώνα που τελειώνει.
Η εξιστόρησα ξεκινά από το τελευταίο φόνο και σταδιακά,
καθώς ο ήρωας προχωρεί τις καταγραφές του από δωμάτιο σε δωμάτιο, ο αναγνώστης
υποψιάζεται (ή θα έπρεπε να το είχε υποψιαστεί, αν δεν τον είχε παρασύρει η
πλοκή των απανωτών φόνων) πως ο αφηγητής
δεν είναι ο εκκεντρικός και αμοράλ δολοφόνος, αλλά ο ίδιος ο αιώνας που αναζητά
τον τρόπο όχι τόσο να καταγράψει τα επιτεύγματά του, αλλά να εξιλεωθεί για τα
σφάλματά του.
Από τον πλήρη καταναλωτισμό και την έκφραση κάθε μορφής
ρατσισμού στην δίχως ιδεολογική βάση αντίδραση, από τον ανερμάτιστο τρόπο
απόλαυσης αγαθών στην πλήρη υποταγή στην δύναμη του χρήματος, από την βιαιότητα
των πολεμικών συγκρούσεων στην την παραπλανητική ευμάρεια του αμερικάνικου
ονείρου και στην πλήρη ενδυνάμωση του χρήματος, από την άφρονα ηγετική τάξη
στην καταπιεστική και δίχως κοινωνικό περιεχόμενο εκπαίδευση.
Φόνοι που σηματοδοτούν μια λάθος πορεία που έτσι κι αλλιώς
έχει με λάθος τρόπο ξεκινήσει –δίχως τη φροντίδα της μήτρας που τον γέννησε και
δίχως την αγάπη που θα τον φώτιζε.
Από δωμάτιο σε δωμάτιο, ξεκινώντας από το τέλος και
επιστρέφοντας στην αρχή, από το γήρας στη βρεφική ζωή και στη συνέχεια στην
εμβρυακή, ο αιώνας (μυθιστορηματικά να ενσαρκώνεται από τον εκκεντρικό Ραφαήλ
Ιγνάτιο) ελπίζει –και ίσως βρίσκει- την ψευδαίσθηση μιας δυνατότητας όλα να
γίνουν από την αρχή.
Αλλά οι φόνοι έχουν διαπραχθεί και όσο και οι τοίχοι (όπου η
ομολογία ιδιόχειρα γράφτηκε) τώρα έχουν γίνει ερείπια, η ιστορία δεν αλλάζει.
Μοναχά προσφέρει την παραγραφή των λαθών και των εγκλημάτων.
Το έγραψα και πιο πάνω. Πρόκειται για ένα ιδιαιτέρως
ευφάνταστο μυθιστόρημα, που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη και του προσφέρει κάποιο χαμόγελο που όμως θα
μετατραπεί σε σμίξιμο των φρυδιών.
Θεωρώ πως δεν προσέχτηκε όσο θα έπρεπε από το ελληνικό
κοινό.
Ίσως γιατί δεν έχουμε συνηθίσει ένα τόσο υποδόριο χιούμορ,
όπως αυτό που διέθετε ο πρόωρα χαμένος βρετανός Πολ Σάσμαν (1966 – 2012)
Πρώτη δημοσίευση: http://www.literature.gr/deka-foni-enas-eonas-tou-manou-kontoleon/