«Η Μάσκα του Καπιτάνο»
Κρατικό Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου
Το σκεπτικό της επιτροπής
Το μυθιστόρημα αυτό μπορεί να διαβαστεί μέσα από πολλές
οπτικές, κυρίαρχη όμως είναι αυτή των έμφυλων ταυτοτήτων. Βασικά ερωτήματα
ανακύπτουν, όπως: Τι σημαίνει αγόρι και άντρας στην εποχή μας, τι είδους
ανδρισμός ή ανδρισμοί προβάλλονται; Προβάλλεται και ο ηγεμονικός ανδρισμός μέσα
από τους ενήλικους λογοτεχνικούς χαρακτήρες του βιβλίου καθώς και η μεταβίβαση
αυτών των προτύπων στις νεότερες γενιές, αλλά και η αντίδραση των εφήβων που
είτε διατηρούν την ευαισθησία τους -στο πρόσωπο του πρωταγωνιστή- παρά τις
προσπάθειες να υιοθετήσουν προσωπεία αρρενωπότητας, είτε επιλέγουν να
αποδεχθούν την ομοφυλοφιλία τους. Η ταυτότητα -αυτή που απορρέει ή συνδέεται με
το φύλο- διαμορφώνεται σταδιακά και μέσα από κοινωνικές αναπαραστάσεις και
στερεοτυπίες, και οι ήρωες του βιβλίου αργούν να την ανακαλύψουν και να
κατασταλάξουν σε αυτή. Από λογοτεχνικής πλευράς, βαθμιαία οικοδομούνται τα
γεγονότα της πλοκής και οι χαρακτήρες αποκαλύπτονται σταδιακά. Σε αυτό
συμβάλλουν και τα σύμβολα, όπως η μάσκα, αλλά και στοιχεία τεχνικής, όπως η
ενσωμάτωση στίχων ποιημάτων και τραγουδιών από την παλαιότερη και νεότερη
ποίηση. Μαζί με αυτού του τύπου τις διακειμενικές αναφορές, είναι εμφανής η
αυτοαναφορικότητα του συγγραφέα σε παλαιότερα έργα του και ο Κοντολέων
αποδεικνύεται, και με το μυθιστόρημά του αυτό, ένας βαθύς γνώστης και
προσεκτικός μελετητής της ανθρώπινης ψυχής που αυτά τα ουσιώδη για την
ανθρώπινη υπόσταση ερωτήματα τα χειρίζεται με ευαισθησία και σεβασμό.
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Ο Φιλ –δεκατετράχρονος έφηβος– αναζητά τρόπους να ξεπεράσει
την ψυχρότητα με την οποία τον μεγάλωσαν οι γονείς του, αλλά και να μπορέσει
κάποια στιγμή να μιλήσει χωρίς να μπλέκονται γράμματα και συλλαβές μέσα στο
στόμα του.
Η Λάουρα, εκείνη η περίεργη γυναίκα που γνωρίζει όταν πάει
να μείνει στο σπίτι του παππού του, θα σταθεί αφορμή να μάθει ο Φιλ για την
ύπαρξη του Καπιτάνο.
Αλλά τι είναι αυτός ο Καπιτάνο; Σκληρός και άκαρδος ήρωας
ενός παλιού κόμικ ή κάποιος που ο Φιλ θα ήθελε να του έμοιαζε;
Μια απρόβλεπτη ιστορία μυστηρίου, όπου οι καθημερινοί
άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με τους υπόγειους φόβους τους και τις κρυμμένες
ενοχές τους.
Η «Μάσκα του Καπιτάνο» είναι ένα εγγενώς διηλικιακό βιβλίο.
Για τους νεαρούς αναγνώστες είναι μια τερπνή πρόσκληση να ανακαλύψουν τη μαγεία
της ποίησης, της μουσικής, και όλων των παλιών πραγμάτων που έχουν μεταμορφωθεί
μέσα από την αχλή του χρόνου και της νοσταλγικής αναπόλησης. Πρόκειται βεβαίως
για αντικείμενα εμβληματικά, που έχουν νοηματοδοτήσει τον κόσμο και τις
πραγματικότητες γενεών. Επομένως αξίζει να τα γνωρίσουν οι νεότεροι. Παράλληλα
είναι ένα συναρπαστικό εφηβικό μυθιστόρημα που θίγει σύγχρονα και επίκαιρα
προβλήματα. Για τους ενήλικες αναγνώστες όμως, το βιβλίο είναι μια πρόσκληση
από πλευράς του συγγραφέα να μοιραστούν μαζί του την υποδόρια χαρμολύπη της
νοσταλγίας. Να πυκνώσουν στη φαντασία τους τη νοσταλγία μέσα σε μια άλω συνειρμών
και δυνητικών στίχων, εικόνων και τραγουδιών.
Τζίνα Καλογήρου, Culturebook, 2.4.21