Thomas Hardy
«Ιστορίες από το Ουέσσεξ»
Διηγήματα
Μετάφραση: Έφη Φρυδά
Εκδόσεις Ροές
Ο Τόμας Χάρντι (1840-1928) υπήρξε ένας από τους κορυφαίους
Άγγλους λογοτέχνες του 19ου αιώνα, της περιόδου δηλαδή που εδραίωσε
στη συνείδηση του αναγνωστικού κοινού την καθοριστική παρουσία του
μυθιστορήματος στη διαμόρφωση της αφήγησης μέσω του πεζού λόγου.
Αν και έγραψε ποιήματα, τελικά έμεινε γνωστός κυρίως από τα
μυθιστορήματά του, είχε όμως παράλληλα ασχοληθεί και με τη φόρμα του
διηγήματος.
Ως πεζογράφος παρέμενε πάντα ένας πληθωρικός αφηγητής που αν
και του ταίριαζε η απλάδα της μυθιστορηματικής δομής, εντούτοις κατάφερνε αυτή την πληθωρικότητά του να την μορφοποιεί και
σε πολυσέλιδα διηγήματα.
Σχεδόν όλα του τα έργα διαδραματίζονται σε μια
ημιφανταστική περιοχή, το Ουέσσεξ, εκεί
όπου είχε ιδρυθεί ένα από τα σημαντικότερα Αγγλοσαξονικά βασίλεια τον 6ο αιώνα.
Σε αυτήν την περιοχή κυκλοφορούν οι χαρακτήρες του -μεσοαστοί ή αγρότες- και οι
ζωές τους ταυτίζονται με την γύρω φύση, αλλά και με τις οικονομικές όσο και
κοινωνικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στη Μεγάλη Βρετανία τον 19ο
αιώνα.
Νατουραλιστής ο Χάρντι, καταφέρνει να παραμένει δημοφιλής
και σε ένα σημερινό κοινό, γιατί -όπως σημειώνει η Βιρτζίνια Γουλφ : ‘Το φως
του δεν πέφτει απευθείας πάνω στην ανθρώπινη ψυχή. Περνάει από πάνω της και
βγαίνει πέρα στο σκοτάδι της παραστιάς , στα δέντρα που κλυδωνίζονται στη θύελλα.
Όταν κοιτάζουμε πάλι στο δωμάτιο, η συντροφιά πλάι στο τζάκι έχει σκορπίσει.
Άντρες και γυναίκες παλεύουν όλοι μες στη θύελλα μονάχοι, ο καθένας ξεχωριστά, αποκαλύπτοντας
περισσότερο τον εαυτό τους όταν οι άλλοι
τους προσέχουν λιγότερο’.
Αυτή η συγγραφική προσέγγιση ταυτίζεται απόλυτα με τον
σύγχρονο τρόπο ζωής των ανθρώπων κι έτσι ο σημερινός αναγνώστης ενώ καθώς
διαβάζει τις ιστορίες που αφηγείται ο Χάρντι
και είναι σχεδόν βέβαιος πως παρακολουθεί μια συχνά μελοδραματική
ιστορία, όταν φτάνει στο τέλος της είναι πλέον πεπεισμένος πως παρακολούθησε το
δράμα ενός ανθρώπου -άνδρα ή γυναίκα
-της διπλανής πόρτας.
Αυτή ακριβώς την εντύπωση δημιουργούν και τα εννέα διηγήματα
αυτής της συλλογής και αυτό που πιο πάνω περιέγραψα σε όλα συμβαίνει.
Θα σταθώ σε δυο από αυτά. Στο ένα –‘Μια ευφάνταστη γυναίκα’
– η ηρωίδα, μια γυναίκα εγκλωβισμένη σε συμβατικό γάμο, αλλά και ποιήτρια χωρίς
ιδιαίτερο ταλέντο, ερωτεύεται ένα ποιητή που θαυμάζει και θα ήθελε να φτάσει
στο δικό του επίπεδο. Δεν τον έχει ποτέ της συναντήσει, απλώς έτυχε για μια
περίοδο να μείνει σε δωμάτιο που κι εκείνος είχε μείνει, εκεί να βρει μια
φωτογραφία του και έτσι η εικόνα του νεαρού άντρα ταυτίζεται με την γραφή του.
Μια ιδιότυπα αρρωστημένη σχέση καταδυναστεύει την γυναίκα, ένα πάθος που δεν
τολμά κοινωνικά να το εκφράσει, αλλά που με μια απροσδόκητη υπόγεια δυναμική καταφέρνει
να εισέλθει τόσο εντός της, ώστε το παιδί που θα κάνει με τον επίσημο σύζυγό
της να μοιάζει φυσιογνωμικά με τον ποιητή που ποτέ της δεν είχε γνωρίσει.
Στο άλλο διήγημα που στέκομαι –‘Στον δυτικό τομέα’- και πάλι
κεντρικό πρόσωπο είναι μια καλλιεργημένη αλλά σε ουδέτερο γάμο δεσμευμένη
γυναίκα.
Σε αυτήν την ιστορία η ηρωίδα ερωτεύεται ένα νεαρό άνδρα που
εκείνος έχει προσέξει και αποπλανήσει την υπηρέτριά της. Η ηρωίδα αναλαμβάνει
να γράφει την αλληλογραφία της αναλφάβητης κοπέλας και έτσι οι ανταλλαγές
επιστολών δημιουργούν μια ψεύτικη σχέση ανάμεσα στο νεαρό εραστή και στην
παντρεμένη άστη που τελικώς εκείνον μεν θα τον οδηγήσουν σε μια απόφαση λανθασμένη
και αδιέξοδη, εκείνη δε στην οριστική επιστροφή της στην παγωμένη
καθημερινότητά της. Μα κάτι από όλα αυτό θα έχει μείνει -οι επιστολές. Και πάνω
σε αυτές στηριγμένοι -ίσως- οι δύο αλληλογράφοι να μπορέσουν να αντέξουν το
υπόλοιπο της ζωής τους.
Μένω σε αυτές τις δυο ιστορίες -χωρίς αυτό να σημαίνει πως
και τα άλλα διηγήματα δεν έχουν την δική τους ένταση και τα δικά τους
ευρηματικά αφηγηματικά τεχνάσματα- γιατί αν και γραμμένες σε μια εποχή πολύ
πλέον μακρινή από τη δική μας, στην ουσία διαπραγματεύονται κάτι που σήμερα
είναι μια κατάσταση την οποία έχει
δημιουργήσει η δυνατότητα απόκτησης μιας πλασματικής ταυτότητας, ενός avatar μέσω του οποίου καλύπτεις, εκτονώνεις ή και μπορεί να
παρασύρεσαι σε συναισθηματικές και σεξουαλικές δεσμεύσεις και αναστολές.
Και χαίρεται κανείς τη δυναμική της καλής λογοτεχνίας που
έχει περιγράψει συνθήκες και συναισθήματα διαχρονικά. Κι ακόμα χαίρεσαι να
ανακαλύπτεις το πως και το γιατί κάποιοι συγγραφείς παραμένουν ολοζώντανοι.
Γιατί τελικά -όπως και πάλι σημειώνει η Βιρτζίνια Γουλφ- ‘Ο Χάρντι δεν μας
προσφέρει απλώς μια εγγραφή της ζωής σε δεδομένη στιγμή και τόπο. Μας δίνει το
όραμα ενός κόσμου και του μεριδίου του
ανθρώπου στη ζωή, όπως του τα αποκαλύπτει η ισχυρή φαντασία του, η αυθεντική
και ποιητική ιδιοφυία, η τρυφερή και ευσπλαχνική ψυχή του’.
https://www.fractalart.gr/istories-apo-to-wessex/
740 λέξεις