Χτες, 13/6/2024, στα Βραβεία του Αναγνώστη, το 'Ποτέ πιο πριν" τιμήθηκε με το βραβείο εφηβικού βιβλίου. Κι εγώ με ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση, είπα τα παρακάτω λόγια:
<<Για τρίτη φορά μέσα σε αυτή τη χρονιά έχω την τιμή να βιώνω τη χαρά να βραβεύεται ένα μυθιστόρημά μου που ανήκει στην κατηγορία της λογοτεχνίας για νεαρούς ενήλικες αναγνώστες (crossover).
Προχθές ήταν η απονομή του Κρατικού Βραβείου για το μυθιστόρημά μου «Η Μάσκα του Καπιτάνο», ενώ πριν από λίγους μήνες το «Ποτέ πιο πριν» βραβεύτηκε από το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ.
Τώρα το ίδιο αυτό μυθιστόρημα τιμάται και με το βραβείο του περιοδικού «Αναγνώστης».
Ασφαλώς –και καθόλου τυπικά– ευχαριστώ όλα τα μέλη της επιτροπής και συγχαίρω το περιοδικό και τους ανθρώπους που το λειτουργούν για την ποιότητα της φροντίδας τους.
Θέλω να συγχαρώ ακόμα και όλους τους συνυποψηφίους μου.
Δεν μπορώ –και πάλι καθόλου τυπικά– να μην ευχαριστήσω όλους τους ανθρώπους των Εκδόσεων Πατάκη για τη μακρόχρονη και τόσο δημιουργική συνεργασία μας και ειδικά –στον χώρο που ανήκει το «Ποτέ πιο πριν»– την Έλενα Πατάκη που για μένα είναι κάτι ανάμεσα σε πολύτιμη σύμβουλο και αγαπημένη θετή θυγατέρα, τον Dikaios Chatziplis που χρόνια τώρα οι ιδέες μας αλληλοσυμπληρώνονται, την Υβόνη Καρύδη για τον συντονισμό της έκδοσης. Σίγουρα ακόμα την Αντωνία Γουναροπούλου – κάθε φορά με την επιμέλεια που κάνει στα κείμενά μου μου προσφέρει την ασφάλεια της ποιητικής όσο και φιλολογικής ματιάς της.
Θέλω ακόμα να ευχαριστήσω όλους εκείνους που το διάβασαν και ποικιλοτρόπως εξέφρασαν –γραπτά ή προφορικά– την αγάπη τους γι’ αυτό.
Αλλά, με την ευκαιρία αυτής εδώ της βράβευσης, δεν μπορώ να μη σημειώσω και κάτι ακόμα – σημαντικότερο ίσως από την όποια χαρά αυτής της βραδιάς.
Η λoγοτεχνία για νεαρούς ενήλικες αναγνώστες και τα μυθιστορήματα crossover, για ένα μεγάλο μέρος του κοινού και κυρίως –και δυστυχώς– για την ίδια την πολιτεία, και συγκεκριμένα για το Υπουργείο Παιδείας, λες και δεν υπάρχουν. Λες και αγνοείται η ύπαρξή τους.
Η λογοτεχνία για εφήβους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αν δεν απουσιάζει παντελώς, σίγουρα δεν κατέχει τη θέση που της αξίζει. Και όποτε δηλώνει ένα αρκούντως δυναμικό παρών, είναι από το μεράκι και τη θέληση κάποιων φιλολόγων.
Αλλά αν κατά τη διάρκεια της εφηβείας δεν εδραιωθεί στην ψυχή του κάθε νέου η ομορφιά της λογοτεχνικής αφήγησης, τότε να μην περιμένουμε ποτέ να έχουμε ένα δυνατό και με άποψη λογοτεχνικό κοινό ενηλίκων.
Η λογοτεχνία για νεαρούς ενήλικες αναγνώστες και τα μυθιστορήματα crossover είναι η βάση εδραίωσης μιας ενήλικης αγάπης προς την καλή λογοτεχνία.
Κάποια στιγμή πρέπει όλοι μας να το πιστέψουμε αυτό και κάποια στιγμή πρέπει οι μελλοντικοί μας φιλόλογοι να έχουν την τύχη να διδάσκονται στις πανεπιστημιακές σχολές τους και το είδος αυτό της λογοτεχνίας.
Είναι μια λογοτεχνία με ιδιαιτέρως άξια έργα, που έχουν μάλιστα το προσόν να μπορούν να συναρπάζουν αναγνώστες διαφορετικών γενεών.
Ας μην υποτιμώνται αυτά τα έργα από κάποιους κύκλους – αν μη τι άλλο το πρώτο και σε παγκόσμιο επίπεδο επίσημα χαρακτηρισμένο μυθιστόρημα crossover είναι ο «Φύλακας στη σίκαλη». Ε, ας δεχτούμε κάτι παρόμοιο να κάνουμε και με «Τα ψάθινα καπέλα» ή την «Ερόικα».
Μα μπαίνω σε πλατύτερους προβληματισμούς που δεν είναι η ώρα να ακουστούνε.
Θέλω –κλείνοντας– να αφιερώσω αυτό το βραβείο στην Anna Kondoleon . Κεντρικό θέμα και βάση της λύσης του αδιεξόδου στο «Ποτέ πιο πριν» είναι η σχέση κόρης-πατέρα. Οπότε και δικαιολογημένη η αφιέρωσή μου προς τη δική μου κόρη.
Και τώρα, ας αφήσω τους ήρωες του «Ποτέ πιο πριν» –την Ανίκα, τον Αγκίπ Ζατάν, την Ντόνα Νεράν, τον Γιαν, τη Μόνα, την Ντάφνη, τη Λούρα και τον Μουχράμ– μαζί τους κι εγώ να σας ευχηθούμε καλό καλοκαίρι.