Ελένη Γκίκα
"Πλήθος είμαι"
Μυθιστόρημα
Εκδόσεις Άγκυρα
Μονάχα όσοι από εμάς έχουμε τη λογοτεχνία ως τρόπο ζωής, μονάχα εμείς μπορούμε να κατανοήσουμε απόλυτα αυτό που το τελευταίο μυθιστόρημα της Ελένης Γκίκα θέλει να τονίσει.
Γιατί το "Πλήθος είμαι" μπορεί άνετα να το διαβάσει κανείς ως ένα ενδιαφέρον και ιδιαιτέρως αισθαντικό μυθιστόρημα, μπορεί να το χαρεί ως ένα βαθιά υπαρξιακό κείμενο, μπορεί να φύγει μαζί του σε χώρους όπου ο έρωτας προσπαθεί να ταυτίσει το 'εγώ' με το 'εσύ'... Όλα αυτά ο αναγνώστης του έργου μπορεί να τα βρει, όπως βέβαια και να αναγνωρίσει την απόλυτη λογοτεχνική του ταυτότητα.
Αλλά υπάρχει κάτι ακόμα -αυτό το κάτι που κατά τη γνώμη μου έκανε τη συγγραφέα να δομίσει με τέτοιο τρόπο το υλικό αφήγησής της. Κι αυτό το κάτι μόνο όσοι έχουν τη λογοτεχνία ως τρόπο ζωής μπορούν να το χαρούνε.
Το έργο αποτελείται στην ουσία από δυο είδη αφηγηματικού λόγου. Στο ένα παρουσιάζεται η ζωή, οι σκέψεις, τα συναισθήματα της ηρωίδας -είναι το κύριο μυθιστορηματικό μέρος. Το άλλο αποτελείται από κριτικές προσεγγίσεις διαφόρων βιβλίων. Είναι τα βιβλία που η ηρωίδα διαβάζει.
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, η Ελένη Γκίκα αυτές τις κριτικές -ίσως θα ήταν πιο σωστό να τις ανέφερα ως αναγνωστικές- προσεγγίσεις τις μετατρέπει σε στοιχεία της μυθιστορηματικής πλοκής.
Αυτά που διαβάζει η ηρωίδα τη βοηθούν να κατανοήσει τα όσα της συμβαίνουν.
Ή μήπως -και εδώ είναι που οι λάτρεις της λογοτεχνίας χειροκροτούν το συγγραφικό εύρημα- αυτά που διαβάζει είναι και εκείνα που θα καθορίσουν τα όσα θα ζήσει;
Με άλλα λόγια μια αμφίδρομη σχέση ζωής και τέχνης μας παρουσιάζει η Ελένη Γκίκα.
Το έχει κάνει κατά κάποιο τρόπο και σε προηγούμενα έργα της. Μόνο που τώρα αυτή τη συγγραφική της (ίσως και υπαρξιακή της) θέση της υλοποιεί με μαεστρία βιρτουόζου και λεπτομέρεια χειρούργου.
Οι επιλογές των έργων που πάνω τους θα στηριχτεί η ερμηνεία των πράξεων της ηρωίδας ή η εξέληξη των γεγονότων που θα ζήσει (όπως θέλει κανείς ας το δει) δεν ακολουθούν κάποιο κανόνα -δεν είναι όλα τους έργα σύγχρονα, μήτε όλα κλασικά, μήτε όλα ελλήνων συγγραφέων. Κυρίως δεν έιναι όλα της ίδιας λογοτεχνικής αξίας. Αλλά ακριβώς έτσι έπρεπε να ήταν. Γιατί ο μεγάλος λάτρης της λογοτεχνίας, αυτός που την κάνει στάση και τρόπο ζωής, δεν καθορίζει τις επιλογές του σύμφωνα με ψυχρά κριτικά κριτήρια, αλλά με γνώμονα τις εκάστοτε διαθέσεις του, τις ψυχολογικές του καταστάσεις, τα προσωπικά του βιώματα.
Έργο ασυνήθιστο, χαμηλών τόνων και έντονων σιωπών.
Η Ελ
ένη Γκίκα είναι πεζογράφος, ποιήτρια και δημοσιογράφος.
ένη Γκίκα είναι πεζογράφος, ποιήτρια και δημοσιογράφος.Τη λογοτεχνική γραφή της τη χαρακτηρίζει μια ιδιαίτερα αισθαντική χρήση των λέξεων, ενώ τα συναισθήματα των ηρώων της συχνά αγγίζουν τα όρια του υποσεινήδητου. Παράλληλα με τη λογοτεχνία εξασκεί και την κριτική, έχοντας την ευθύνη του ειδικού ένθετου της εφημερίδας 'Εθνος".
Με την ιδιότητα της υπεύθυνης της λογοτεχνικής σειράς των Εκδόσεων Άγκυρα, έχει δόσει τη δυνατότητα σε πολλούς νέους έλληνες συγγραφείς να δουν δημοσιευμένο το έργο τους.
<>
Καλημέρα. Γνωρίζω τη γραφή της Ελένης Γκίκα από τα άρθρα της. Είμαι σίγουρη ότι το βιβλίο θα είναι εξαιρετικό αλλά... δεν συμπαθώ σχεδόν καθόλου την αισθητική των εκδόσεων Άγκυρα. Σε εμάς τους βιβλιόφιλους καμιά φορά δεν είναι μόνο το περιεχόμενο που μετράει, δυστυχώς.
ReplyDeleteΕνδιαφέρον το ιστολόγιο σου.
librarian
ReplyDeleteΚαλημέρα και χαίρομαι που ανακάλυψα το δικό σου ιστολόγιο.
Σχετικά με την αισθητική των εκδόσεων Άγκυρας, θέτεις ένα μεγάλο θέμα που έχει να κάνει και με άλλους εκδοτικούς οίκους και ακόμα με την αγορά του λογοτεχνικού βιβλίου στην Ελλάδα.
Αλλά χωρίς αυτή τη στιγμή να θέλω να μπω σε πλατύτερους προβληματισμούς, παρατηρώ πως η αισθητική γενικά στον τόπο μας μάλλον υστερεί.
Α, και κάτι άλλο. Και εμένα μου αρέσουν πολύ περισσότερο, από αισθητικής πλευράς, οι εκδόσεις της Άγρας για παράδειγμα ή της Εστίας, αλλά πολύ συχνά έχει τύχει να διαβάσω κείμενο που αν και κυκλοφόρησε σε πολύ προσεγμένη έκδοση (δεν εννοώ των δυο πιο πάνω οίκων) εντούτοις ως περιεχόμενο ήταν πολύ κακό,τουλάχιστον χειρότερο από κάποιο άλλο των εκδ. Ψυχογιός -πάλι ως παράδειγμα- ή της Άγκυρας.
@ Μάνο!!! Αφωνη! Δεν ξέρω τι να πω! Στο τέλος θα με κάνεις σχεδόν να το... αγαπήσω! Το σίγουρο είναι ότι είναι ένα υπέροχα γενναιόδωρο δικό σου κείμενο! Ευχαριστώ όσο δεν μπορείς να διανοηθείς... (και για το υπέροχο πρωινό!)
ReplyDelete@ Librarian> Θα αναγκαστώ κι εγώ να το ομολογήσω: η αισθητική για μένα είναι... σχεδόν, ηθική!
Αλλά κάθε βιβλίο (όπου κι αν βγαίνει) έχει την δική του αισθητική. Επιμένω, το να τα χωρίζουμε αναλόγως εκδοτικών οίκων είναι η εύκολη λύση, και ένας τρόπος επιλογής σχεδόν τηλεοπτικής λογικής! Το ίδιο συμβαίνει και με τις εφημερίδες, τα στέκια, τις περιοχές, τις... μάρκες των ρούχων... Λυπάμαι που θα το πω, είναι η ζημιά μιας παντελώς δήθεν εποχής. Αλλά κατανοώ απολύτως εκείνο που λέτε, εάν δεν ήξερα τα πράγματα εκ των έσω (για τα εξώφυλλά μου και την αισθητική τους, είμαι απολύτως υπεύθυνη εγώ, αλλά για πολλές από τις επιλογές βιβλίων που δυστυχώς οι βιβλιόφιλοι χάσαμε διότι δεν βγήκαν από εκδότες που συνηθίζουμε να θεωρούμε ποιοτικούς! Είναι μεγάλη ιστορία βέβαια όλο αυτό! Κι έχω κάνει σκοπό της ζωής μου, σ' αυτό τον εύκολο τρόπο επιλογής, και διαχωρισμού, να πηγαίνω όσο πιο κόντρα γίνεται (για το καλό της λογοτεχνίας αλλά και για τη σωτηρία της αναγνωστικής μου συνείδησής πάνω απ' όλα θαρρώ, και παρότι - λόγω θέσης, αλίμονο, δίχως το Εθνος και τις σελίδες του, δεν υπάρχω, το γνωρίζω καλά, παρ' ότι θα μπορούσα να βγω οπουδήποτε, θα είμαι η τελευταία που θα το κουνήσει από την Αγκυρα! Γι' αυτό τον λόγο, ακριβώς! Αλλά το κατανοώ απολύτως! Και αναγκαστικά "κατανοώ" και τους διάφορους διαχωρισμούς: ακόμα ένας δημοσιογράφος που γράφει(!) στιχουργός, συγγραφεύς? ακόμα ένας θεατρικός που το γυρίζει στο μυθιστόρημα... συγγραφέας παιδικών, συγγραφέας βιβλίων για μεγάλους... Στην Αγκυρα βγήκε Μπρόντσκι, Μαγιακόφσκι, Νάνος Βαλαωρίτης σε βιβλία συγκλονιστικής αισθητικής, τα πήραμε είδηση? Κι αυτή η απίθανης αισθητικής σειρά με τα κλασικά? (Φώκνερ, Ζιντ...) ούτε αντίτυπο δεν πούλησε, όσο πιο... χάλια, τόσο πιο καλά! Ακατανόητη εποχή, με το βιβλίο, δυστυχώς, πια... εντελώς προιόν! Καταναλωτικό! (πω πω, πολλά είπα, αλλά έχω κουραστεί ν' ακούω τα εύκολα ίδια...) Δηλαδή οι Μάγισσες της Σμύρνης και η Τράπουλα της Κατίνας καθαγιάστηκαν επειδή βγήκαν από τον Καστανιώτη??? Ξέρετε πόσα βιβλία που εγώ με τα χεράκια και τα ματάκια μου έχω δει να απορρίπτουμε τα έχω δει να βγαίνουν από εκδοτικούς οίκους "υψηλής αισθητικής" με τους ίδιους χάλια τίτλους (που σημαίνει πληρώνω και όπως θέλω το τιτλοφορώ) και εμείς οι βιβλιόφιλοι δεν πήραμε είδηση???
Alef
ReplyDeleteΑφού πρώτα κι εγώ σε ευχαριστήσω για τον ανθρώπινο τρόο αντίδράσης σου, να υποστηρίξω για μια ακόμα φορά τα άλλα λεγόμενά σου (μάλλον γραφόμενά σου) σχετικά μα αυτά που θήγει η librarian.
Ζούμε στην εποχή του δήθεν... Κάτι τέτοιο δε λέγαμε και σ΄γμετα το πρωί;