Μίκα Βαλτάρι
«Ιωάννης Άγγελος»
μετάφραση: Μαρία Μουρτζούκου
Εκδόσεις Καλέντης
Ο φιλανδός συγγραφέας Μίκα Βαλτάρι (1908 - 1979) μπορεί πλέον να θεωρηθεί ως κλασικός ιστορικός συγγραφέας. Ιδιαίτερα αγαπητός και στην Ελλάδα, έχει καταφέρει με τα ιστορικά μυθιστορήματά του όχι μόνο να ζωντανεύει περιόδους του παρελθόντος, αλλά να φέρνει και κοντά στο σύγχρονο αναγνώστη τα πρόσωπα που έζησαν εκείνες τις περιόδους.
Το έργο του «Ιωάννης Άγγελος» παρουσιάζει για τον έλληνα αναγνώστη ένα πρόσθετο ενδιαφέρον καθώς αναφέρεται στους τελευταίους μήνες της Κωνσταντινούπολης. Λίγους μήνες πριν από την πτώση της πρωτεύουσας του Βυζαντίου, ένας μυστηριώδης άνδρας κινείται στα τείχη, στις εκκλησίες, στα παλάτια και στους δρόμους της και μέσα από ημερολογιακές καταγραφές περιγράφει από τη μια την ατμόσφαιρα που πλακώνει τη μελλοθάνατη πόλη και από την άλλη τα συναισθήματα εκείνων που έχουν αποφασίσει να την υπερασπιστούν.
Με ευαισθησία, αντικειμενικότητα, ιστορική επάρκεια και έντονο συναίσθημα ο Βαλτάρι οδηγεί τον αναγνώστη του σε μια εποχή που όσο και να είναι φορτισμένη, παραμένει και συγχρόνως άγνωστη σε ουσιαστικές λεπτομέρειές της.
Ναι, η πτώση της Πόλης σηματοδοτεί πολλά – ο Βαλτάρι είναι ξεκάθαρος καθώς προαναγγέλλει τους αιώνες σκότους που θα ακολουθήσουν, είναι καίριος όταν τονίζει πως ένας νέος τύπος ανθρώπου έρχεται να πρωταγωνιστήσει στην ιστορία της Ευρώπης.
Και έχει, στ΄ αλήθεια ενδιαφέρον να δει κανείς το πώς ο Βαλτάρι προχωρά πίσω από τα ιστορικά γεγονότα και καταγράφει την αλλαγή των εποχών μέσα από τη σύγκρουση (μα και τη συνύπαρξη) από τη μια του Μωάμεθ του Πολιορκητή και από την άλλη του Ιωάννη Άγγελου, του τελευταίου Βυζαντινού.
Αξίζει να τονισθεί η μετάφραση από τα φιλανδικά της Μαρίας Μαρτζούκου. Πρόκειται περί μεταφραστικού άθλου.
«Ιωάννης Άγγελος»
μετάφραση: Μαρία Μουρτζούκου
Εκδόσεις Καλέντης
Ο φιλανδός συγγραφέας Μίκα Βαλτάρι (1908 - 1979) μπορεί πλέον να θεωρηθεί ως κλασικός ιστορικός συγγραφέας. Ιδιαίτερα αγαπητός και στην Ελλάδα, έχει καταφέρει με τα ιστορικά μυθιστορήματά του όχι μόνο να ζωντανεύει περιόδους του παρελθόντος, αλλά να φέρνει και κοντά στο σύγχρονο αναγνώστη τα πρόσωπα που έζησαν εκείνες τις περιόδους.
Το έργο του «Ιωάννης Άγγελος» παρουσιάζει για τον έλληνα αναγνώστη ένα πρόσθετο ενδιαφέρον καθώς αναφέρεται στους τελευταίους μήνες της Κωνσταντινούπολης. Λίγους μήνες πριν από την πτώση της πρωτεύουσας του Βυζαντίου, ένας μυστηριώδης άνδρας κινείται στα τείχη, στις εκκλησίες, στα παλάτια και στους δρόμους της και μέσα από ημερολογιακές καταγραφές περιγράφει από τη μια την ατμόσφαιρα που πλακώνει τη μελλοθάνατη πόλη και από την άλλη τα συναισθήματα εκείνων που έχουν αποφασίσει να την υπερασπιστούν.
Με ευαισθησία, αντικειμενικότητα, ιστορική επάρκεια και έντονο συναίσθημα ο Βαλτάρι οδηγεί τον αναγνώστη του σε μια εποχή που όσο και να είναι φορτισμένη, παραμένει και συγχρόνως άγνωστη σε ουσιαστικές λεπτομέρειές της.
Ναι, η πτώση της Πόλης σηματοδοτεί πολλά – ο Βαλτάρι είναι ξεκάθαρος καθώς προαναγγέλλει τους αιώνες σκότους που θα ακολουθήσουν, είναι καίριος όταν τονίζει πως ένας νέος τύπος ανθρώπου έρχεται να πρωταγωνιστήσει στην ιστορία της Ευρώπης.
Και έχει, στ΄ αλήθεια ενδιαφέρον να δει κανείς το πώς ο Βαλτάρι προχωρά πίσω από τα ιστορικά γεγονότα και καταγράφει την αλλαγή των εποχών μέσα από τη σύγκρουση (μα και τη συνύπαρξη) από τη μια του Μωάμεθ του Πολιορκητή και από την άλλη του Ιωάννη Άγγελου, του τελευταίου Βυζαντινού.
Αξίζει να τονισθεί η μετάφραση από τα φιλανδικά της Μαρίας Μαρτζούκου. Πρόκειται περί μεταφραστικού άθλου.
Xαίρομαι ιδιαίτερα που μοιράζομαι μαζί σας τα ίδια αισθήματα για τον μεγάλο Φινλανδό συγγραφέα. Θεωρώ το Βαλτάρι αξεπέραστο στο ιστορικό μυθιστόρημα, όχι μόνο για την ικανότητά του να αναπλάθει ιστορικές περιόδους και πρόσωπα, αλλά και πέρα από αυτό για τη φιλοσοφική και μεταφυσική διάσταση των γραπτών του. Αλήθεια έχετε μήπως διαβάσει τον"Προσηνητή"; Είναι η αρχή του Ιωάννη Αγγελου, είχε κυκλοφορήσει πριν από μερικά χρόνια από τον "Κάκτο".
ReplyDeleteΣυμφωνώ και για την μετάφραση της κ. Μουρτζούκου, πραγματικός άθλος, τόσο στον Ιωάννη Αγγελο όσο και στον Αιγύπτιο, μας χάρισε τη μετάφραση από το Φινλανδικό πρωτότυπο και όχι από τις μεταφράσεις των "περικομένων" αγγλικών ή γαλλικών εκδόσεων. Μπράβο της και Μπράβο και στον εκδότη.
Αγαπητή κα Τσαμαδού,
ReplyDeleteΓνώρισα τον Βαλτάρι από τον καιρό της εφηβείας μου, νομίζω με τον 'Αιγύπτιο". Από τότε έχω κατά καιρούς διαβάσει αρκετά βιβλία του (αν και μάλλον όχι αυτό που αναφέρετε). Νομίζω πως έχει το δικό του ύφος στο ιστορικό μυθιστόρημα και γι αυτό και δεν έχει ξεχαστεί.
Καλό καλοκαίρι