Μια αφήγηση συγγραφής σε… πρώτο πρόσωπο

Μετά από τόσα χρόνια που γράφω τόσα διαφορετικά είδη λογοτεχνικών κειμένων, είναι νομίζω λογικό να αναζητώ νέα θέματα, θέματα που μπορεί να προκαλέσουν, να ταράξουν…

Βέβαια, εγώ είμαι αυτός που έχει τονίσει πως ο κάθε συγγραφέας άσχετα με το πόσα έργα έχει γράψει, στην ουσία ένα και μόνο ένα έργο συνέχεια συνθέτει. Μια -ίσως δυο- να είναι οι συγγραφικές εμμονές του.

Λοιπόν, οι δικές μου εμμονές είναι από τη μια ο Έρωτας και από την άλλη οι ενδοοικογενειακές σχέσεις.

Μα κάποια στιγμή κατάλαβα πως και οι δυο αυτές εμμονές μου κάτω από μια άλλη υπάρχουν. Αυτή που έχει να κάνει με την ελεύθερη έκφραση της ταυτότητας του καθένα από εμάς.

Αναζητώντας ένα νέο θέμα μυθιστορηματικής σύνθεσης –εκεί στις πρώτες, πρώτες μέρες του 2014- έτυχε να προσέξω την πιο κάτω θέση της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, έτσι όπως την έχει καταγράψει στην εισαγωγή του έργου της «Αλέξης»

Γράφει, λοιπόν, η Γιουρσενάρ : Ίσως να μην έχει τονισθεί αρκετά ότι το πρόβλημα της ελευθερίας των αισθήσεων κάτω απ΄ όλες του τις μορφές είναι σε μεγάλο βαθμό ένα πρόβλημα ελευθερίας της έκφρασης.

Αυτά διάβασα κι αμέσως… Ναι, με αυτό τον μαγικό τρόπο που η έμπνευση έρχεται να συναντήσει τον κάθε συγγραφέα, δίπλα μου ήρθε και κάθισε… η Λία. Η ηρωίδα του μυθιστορήματος που αναζητούσα το κεντρικό του πρόσωπο.

Ένα μυθιστόρημα που θα μιλούσε για μια άλλη γυναικεία ταυτότητα, για ένα άλλο ερωτικό ένστιχτο… Για μία πολιτική πράξη.

Πολιτική πράξη; Ναι, ο τρόπος που εκφράζει ο καθένας από εμάς τη σεξουαλική του ταυτότητα, μα κυρίως η διάθεση να την υποστηρίξουμε μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον, είναι μια ουσιαστική πολιτική πράξη. Ιδίως αν αυτή η ταυτότητα αποτελεί για τους πολλούς μια παρεκτροπή.

Εκείνες τις πρώτες, πρώτες μέρες του 2014, εκεί στο σπίτι μου στο χωριό του Πηλίου, ξεκινούσα μια περιπέτεια. Αποφάσιζα να υλοποιήσω μια υπέρβαση.

Εγώ, ένας εκπρόσωπος του ανδρικού φύλου, να ανασύρω τις εσωτερικές φωνές, να ανιχνεύσω τα πάθη μιας γυναίκας που αναζητά να της αναγνωριστεί το δικαίωμα να στρέφει τη σεξουαλική της προτίμηση προς σώματα παρόμοια με το δικό της.

Η λεσβιακές σχέσεις ελάχιστα έχουν απασχολήσει τη ελληνική λογοτεχνία. Γιατί άραγε; Στην ουσία –κι αν είναι σωστή η έρευνά μου- μόνο τρία μυθιστορήματα με παρόμοιο προβληματισμό έχουν γραφτεί μέσα στα τελευταία σχεδόν 80 χρόνια. Και τα τρία από γυναίκες.

Το δικό μου –«Δάχτυλα πάνω στο σώμα της», σχεδόν από την πρώτη μέρα είχα αποφασίσει πως αυτή η φράση θα ήταν ο τίτλος του- θα ήταν το μοναδικό που γραφότανε από άνδρα. Αλλά και το μόνο που θα προσπαθούσε να στηριχτεί στις πλέον σύγχρονες θεωρίες πάνω στην ταυτότητα του φύλου.

Ένας συγγραφέας ασφαλώς και δεν έχει ζήσει ότι περιγράφει. Μα το έχει βαθιά μελετήσει και με ευαισθησία παρατηρήσει έτσι όπως συμβαίνει σε άλλους -σε άλλους ανθρώπους, σε άλλους ήρωες μυθιστορημάτων.

Το «Δάχτυλα πάνω στο σώμα της» πολλά οφείλει σε όσα άκουσα να συζητάνε κάποιοι, σε όσα κάποιοι άλλοι μου εξομολογηθήκανε, σε όσα εγώ –με την γνωστή αυθαιρεσία του δημιουργού- επινόησα. Αλλά και στις μελέτες μου –κείμενα θεωρητικά, κείμενα λογοτεχνικά.

Το μυθιστόρημα καθώς τελείωνε η χρονιά, το ολοκλήρωνα.

Άραγε σκέφτομαι   –τώρα που πια κυκλοφορεί- οι ηρωίδες μου θα πείσουν τους αναγνώστες μου;

Το μόνο στοιχείο που πάνω του μπορώ να στηριχτώ για να απαντήσω σε μια τέτοια ερώτηση είναι αν εμένα με έχουν πείσει. Αν καθώς περιέγραφα συναισθήματα και πράξεις τους, αισθανόμουνα πως δεν ήμουνα εγώ αυτός που ‘μιλούσε’, αλλά εκείνες που με χρησιμοποιούσαν, που χρησιμοποιούσαν τη γραφή μου για να εκφράσουν τα πάθη , τα όνειρα, τους εφιάλτες τους.

Και ξέρω πως κάτι τέτοιο το αισθάνθηκα.

Ξέρω, όμως και κάτι άλλο. Πολλοί θα είναι εκείνοι που θα σκεφτούνε το πώς είναι δυνατόν ένας άνδρας να μιλά για τον τρόπο που μια γυναίκα ερωτεύεται μια άλλη γυναίκα. Να εμβαθύνει σε μια σχέση όπου ο ίδιος όχι μόνο ως άτομο, αλλά και ως σεξουαλικό ον απουσιάζει.

Οι άνδρες –αν όχι όλοι, πάντως πολλοί, ίσως και οι περισσότεροι- αρέσκονται στο να παρακολουθούν ερωτικές σκηνές μεταξύ γυναικών. Τους αρέσει γιατί επιβεβαιώνουν την κυριαρχία του φύλου τους. Αντίθετα δε θέλουν να παρακολουθούν ερωτικές περιπτύξεις μεταξύ ανδρών –τότε η φυλετική τους κυριαρχία αυτοϋπονομεύεται.

Αλλά το μεγάλο μυστήριο για κάθε άνδρα είναι πάντα η γυναίκα. Γι αυτό και τόσοι συγγραφείς έχουν ‘γεννήσει’ μεγάλες ηρωίδες.

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να κατανοήσεις κάτι, είναι να το δημιουργήσεις.

Ως άνδρας καθορίστηκα από τις γυναίκες.

Μέσα από τα έργα μου προσπάθησα να κατανοήσω τους διάφορους ρόλους των γυναικών, να πλησιάσω τις κρυφές τους ανάγκες.

Τώρα πλέον και την πλέον απόκρυφη. Την πλέον… ‘αμαρτωλή’.

Και ίσως γι αυτό επέλεξα αμέσως κάτω από το τίτλο του έργου μου, να τοποθετήσω ένα στίχο που τόσους αιώνες πριν μια γυναίκα –η Σαπφώ- είχε γράψει:

Αλήθεια σε μελλούμενους καιρούς

κάποιος θα βρίσκεται να με θυμάτ΄ εμένα.

Πρώτη δημοσίευση:

http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/mia-afigisi-syggrafis-se%E2%80%A6-proto-prosopo
και
https://afigisizois.wordpress.com/2015/05/06/%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CF%86%CE%AE%CE%B3%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE%CF%82-%CF%83%CE%B5-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%BF-%CF%80%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%89/