Pages

3.6.15

«Δάχτυλα πάνω στο σώμα της» -εργαστήρι του συγγραφέα

http://fractalart.gr/manos-kontoleon-ergastiri/






Μπορεί το alter ego μου να το αναζητήσει κανείς στους αρσενικούς ήρωες μυθιστορημάτων μου όπως «Ιστορία ευνούχου», «Ερωτική Αγωγή» ή «Μάσκα στο φεγγάρι», αλλά σίγουρα ήταν πάντα οι ηρωίδες των έργων μου που περισσότερο εγώ έχω αγαπήσει.
Ίσως γιατί από γυναίκες έχω προσδιοριστεί –μα μήπως ο κάθε άνδρας από τις γυναίκες δε σχηματίζει την όποια ανδρική ταυτότητά του;
Λογικό, λοιπόν, αφού έπλασα γυναίκες πολλών ειδών –μάνες, συντρόφους, κόρες- και αφού κάποιες από αυτές τις οδήγησα έως το έγκλημα κι άλλες έως τον πληρωμένο έρωτα, άλλες στην πλήρη κατάφαση κι άλλες στην απελπισμένη άρνηση, να σταθώ στη συνέχεια  στην πρόκληση να πλάσω μια γυναίκα που έλκεται ερωτικά από μια άλλη γυναίκα.
Κι ενώ αποφάσιζα να αντιμετωπίσω αυτήν την πρόκληση –ναι, πρόκληση μιας και σε αυτή την συγγραφική μου περιπέτεια, στην ουσία θα απουσίαζε ότι περισσότερο καλά γνωρίζω, η σεξουαλική μου, δηλαδή, ταυτότητα- δεν είχα καθόλου σκεφτεί το πως το κοινό μου θα αντιμετώπιζε ένα τέτοιο μυθιστόρημά.
Όταν ξεκινώ ένα έργο, αναζητώ πρώτα  απ΄ όλα να μάθω όσα περισσότερα γίνεται για το θέμα του. Έτσι και σε αυτήν την περίπτωση ξεκίνησα από τα ποιήματα της Σαπφούς και έφτασα στα μυθιστορήματα της Ουώτερς, αναζήτησα στοιχεία σε ταινίες όπως το Blue is the warmest color αλλά και σε μελέτες όπως αυτές της Judith Buttler ή νέων καθηγητριών σε δικά μας Πανεπιστήμια.
Και μετά ήρθε να με συναντήσει η Λία. Και μου αφηγήθηκε βήμα , βήμα τις εμπειρίες της. Τις σχέσεις της όχι μόνο με άλλες γυναίκες, αλλά και με κάποιους άνδρες, με τη μάνα της. Με τον πατέρα της.
Κι έτσι έγραψα τη ζωή της.
Για μια ακόμα φορά είχα συγγραφικά γεννήσει, πλάσει, αναθρέψει και μεγαλώσει τα πρόσωπα ενός μυθιστορήματος.
Η έρευνά μου από τη μια και η συναισθηματική φόρτιση από την άλλη με έκαναν να αισθάνομαι πως πατώ γερά στο επικίνδυνο δρόμο της συγγραφής. Και με ικανοποίηση έγραψα κάποια στιγμή τη λέξη ΤΕΛΟΣ σε ένα έργο που πιστεύω πως εν τέλει δεν είνα προκλητικό (όπως ίσως κάποιοι θα περιμένανε), δεν είναι  χυδαίο (όπως κάποιοι άλλοι μπορεί να αναμένανε), αλλά βαθιά ανθρώπινο, γνήσια ερωτικό, έντονα κοινωνικό. Καθαρά πολιτικό.
Γιατί –ομολογώ πως κι εγώ με έκπληξη το διαπίστωσα- οι ομοφυλόφιλες σχέσεις των γυναικών εκφράζουν ένα ιδιότυπο ακτιβισμό καθώς στέκονται απέναντι στην φαλλοκρατούμενη κοινωνία μας.
Καθώς η συγγραφή του μυθιστορήματος προχωρούσε παράλληλα με τις έρευνές μου και τώρα που πλέον το έργο κυκλοφορεί, είμαι σίγουρος πως η νοοτροπία που επικρατεί για τις λεσβιακές σχέσεις είναι αρκούντως διαφορετική με εκείνη που έχει να κάνει με την ανδρική ομοφυλοφιλία.
Και εξηγούμαι: Αν η κάθε ομοφυλοφιλική σχέση αμφισβητεί την εδώ και αιώνες αποδεχτή έκφραση σεξουαλικού πάθους, η γυναικεία ομοφυλοφιλία είναι περισσότερο ανατρεπτική καθώς από το ερωτικό της παιχνίδι εξορίζει ολοκληρωτικά το ‘πρώτο’ φύλο. Κι αυτό μήτε οι άνδρες (άσχετα με τον σεξουαλικό μας ταπεραμέντο)   εύκολα μπορούμε να αποδεχτούμε, μήτε και οι γυναίκες στο σύνολό τους τολμούν να το υποστηρίξουν τουλάχιστον φανερά.
Οι σχέσεις των δύο φύλων είναι καλά παγιωμένες και δεν επιτρέπουν κριτική της σύνδεσης κοινωνίας με σεξουαλική έκφραση.
Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση το πόσο στενά συνδεδεμένο είναι το λεσβιακό κίνημα με το κίνημα το φεμινιστικό και πόσο επίσης και κυρίως με πράξεις πολιτικού ακτιβισμού.
Τελικά αυτό το μυθιστόρημα που το ξεκίνησα για να πλάσω μια ακόμα γυναίκα ηρωίδα, μετατράπηκε σε μια ουσιαστική αναζήτηση της  ταυτότητας αυτής της νέας γυναίκας.
Και με έκπληξη από τη μια, αλλά και ικανοποίηση από την άλλη συνειδητοποίησα πως είχα γράψει στην ουσία το πρώτο ελληνικό fiction μυθιστόρημα με θέμα την λεσβιακή σχέση.
Θα ήθελα στο σημείο  αυτό να ζητήσω την επιβεβαίωση και την ερμηνεία αυτού του γεγονότος  από μια σημείωση της Βενετίας Καντσά, Επίκουρης Καθηγήτριας στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, στη μελέτη της «Δυνάμει φίλες, δυνάμει ερωμένες» (Πολύχρωμος Πλανήτης 2010).
Σημειώνει, λοιπόν, η εν λόγω καθηγήτρια πως η αποσιώπηση της γυναικείας ομοφυλοφιλίας οφείλεται στο διπολικό σχήμα μέσα στο οποίο παραδοσιακά εγγράφεται η σεξουαλικότητα στην Ελλάδα. Κι αυτό γιατί έχουμε να κάνουμε με  ένα σχήμα το οποίο ταυτίζει την ενεργή σεξουαλικότητα με την ανδρική ταυτότητα, αποκλείοντας έτσι, τη δυνατότητα ύπαρξης σεξουαλικών σχέσεων μεταξύ γυναικών.
Το γιατί, λοιπόν, τα «Δάχτυλα πάνω στο σώμα της» είναι το πρώτο ελληνικό μυθιστόρημα που έχει να κάνει με τον λεσβιακό έρωτα και που το έχει γράψει ένας άνδρας εξηγείται.
Μια εξήγηση που μετέτρεψε τη συγγραφή από μια ατομική περιπλάνηση σε πράξη καθαρά, ξεκάθαρα πολιτική.
Σημείωσα πιο πάνω πως δεν είχα σκεφτεί πως το ενήλικο αναγνωστικό μου κοινό θα αντιμετώπιζε αυτό το τελευταίο μου μυθιστόρημα.
Αν και είναι κοντά ένας μήνα και βάλε που τα «Δάχτυλα» βρίσκονται στα βιβλιοπωλεία, δεν μπορώ να απαντήσω το τι σκέφτονται όσοι το έχουν διαβάσει.

Απλώς όμως αναρωτιέμαι –νομίζω πως έχω αυτό το δικαίωμα- αν και η ανάγνωση του από το βιβλιόφιλο κοινό και τους διάφορους κριτικούς θα αποκτήσει κι αυτή μια παρόμοια υφής –εννοώ μια γνήσια προοδευτική θέση-  πολιτική πράξη.

No comments:

Post a Comment