της Βασιλικής
Ρεσβάνη
Εκπαιδευτικός, Υπ. Διδ.
Παν/μίου Πατρών
«Ο Φωκίων δεν ήταν
ελάφι», ένα βιβλίο διαχρονικό, γραμμένο και αφιερωμένο με την αγάπη και την
έγνοια του γονιού που θέλει να ιστορήσει με τρόπο εύληπτο και κατανοητό στο
παιδί του αξίες, ιδανικά…. Να εμπνεύσει.
Ο Φωκίων δεν ήταν ελάφι,
αλλά ένα παιδί που είχε μάθει από τους
γονείς του να είναι ελεύθερο και να κρίνει όσα βλέπει. Ο Φωκίων παρόλο που
ζούσε σε μια κοινωνία που δεν την κατανοούσε, δεν τον εξέφραζε, ήταν ωστόσο
ελεύθερος. Έπαιρνε πρωτοβουλίες, σκεφτόταν… Όσο και να θέλεις να περιχαρακώσεις
ένα ελεύθερο πνεύμα, μια ψυχή που πάλλεται στους ρυθμούς της Ελευθερίας, της
δικαιοσύνης, της ισότητας, δεν θα το πετύχεις. Ο Φωκίων είναι σαν… ένα ελάφι.
Μοναδικός, διαφορετικός, σπάνιος και παράλληλα γρήγορος, ενεργεί χωρίς φραγμούς
και θέλει να παρατηρεί τα πάντα.
«Βλέπει» ότι πρέπει να δράσει, να βοηθήσει το συνάνθρωπό του που τον
έχει ανάγκη.
Ξέρει
ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις αν δεν ακολουθήσει το σύστημα που όλοι οι άλλοι
άβουλα υπηρετούν για να μην δεχθούν τις συνέπειες.
Αισθάνεται
την
προδιαγεγραμμένη πορεία αν αντισταθεί στην αδικία
Επαναστατεί
κάνοντας έρανο για να βοηθήσει, αλλά αυτό επιφέρει την φυγή…
Φεύγει
ο Φωκίων κυνηγημένος από αυτό που προκάλεσε ο ίδιος.
Αποφασίζει
να βρει τη χώρα με το Μεγάλο Σχολείο.
Θυμάται
πάντοτε τα λόγια του πατέρα του «Μια μέρα θα ζούμε ελεύθεροι!» (σ.13
Μαθαίνει
μέσα από την περιπλάνησή του για να βρει τη δασκάλα του, την Βάγια Κουκουβάγια,
(όπως οι γονείς του τού είχαν πει), ότι πολλοί λαοί σε άλλες χώρες δοκιμάζονται
με πόλεμους.
Επιστρέφει
στον τόπο του με νέες ιδέες, γνώση, με εμπειρία.
Οι συμβολισμοί (σε αυτό
το παραμύθι που γράφτηκε πριν 40 χρόνια και μάς προσφέρθηκε από τον Μάνο
Κοντολέων τόσο όμορφα σε αυτή την νέα του εκδοχή) είναι πάρα πολλοί.
Ο Φωκίων ζει σε μια
χώρα όπου οι άνθρωποι επικοινωνούν με τα ζώα,
αλληλοεπιδρούν. Ο Φωκίων είναι φίλος με τον Αλέξη το πιστό και αγαπημένο
του άλογο. Ο ενήλικος αναγνώστης βρίσκεται σε ένα διαρκές παιχνίδι διερεύνησης
των χαρακτηριστικών των ζώων και πως εμπλέκονται με την ροή της ιστορίας. Οι
γύπες, φρουροί της άρχουσα; τάξης, οι κίσσες σπιούνοι του συστήματος, αλλά και
ο Λευτέρης ο σπουργίτης και το περιστέρι (καθόλου τυχαία η επιλογή και ο
συμβολισμός).
Μέσα από τους συμβολισμούς
αυτούς ο αναγνώστης μπορεί να δει μεγάλα
ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στην Ελλάδα - Χούντα, Πολυτεχνείο, εισβολή στην
Κύπρο. Αδικία, πείνα, πόλεμος, σφαγές, καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων…
Ίσως αυτό το ΔΕΝ που
έχει προστεθεί στον τίτλο του βιβλίου να είναι μια διαπίστωση της ωριμότητας
του συγγραφέα ο οποίος δανειζόμενος στίχους του Τάσου Λειβαδίτη «Αν θέλεις να
λέγεσαι άνθρωπος…» μας προτρέπει να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε.
ΔΕΝ πρέπει να τα
περιμένουμε όλα από άλλους.
ΔΕΝ πρέπει να συνεχίζουμε
κάτι που δεν είναι σωστό απλώς για να μην αντισταθούμε και δεχθούμε
επιπτώσεις.
Παρόλο που το ΔΕΝ
αποτελεί αρνητικό σύνδεσμο στην γραμματική, στο βιβλίο αυτό αποτελεί προτροπή
για αγώνα. Μην αφήνεστε στο
λήθαργο του ότι όλα είναι καλά ή έτσι πρέπει να είναι. Σκεφτείτε…. Μελετήστε…
Αναζητήστε τη Βάγια Κούκουβάγια με όποια μορφή έχει σήμερα - διαδίκτυο,
λογοτεχνικά βιβλία, δάσκαλοι.
Πλούσιο το παραμύθι
αυτό σε αλληγορίες και συμβολισμούς. Ο Μάνος Κοντολέων άλλωστε δεν δίνει ποτέ
ξεκάθαρα τις ιδέες που θέλει να πει μέσα από τα έργα του. Είναι αυτό το διαρκές
παιχνίδι αλληλεπίδρασης με τον αναγνώστη αλλά και με τους ήρωες των βιβλίων
του. Συνομιλεί μαζί τους και μαζί μας. Μας κλείνει το μάτι σίγουρα όταν
καταλαβαίνουμε όσα θέλει να μας μεταφέρει.
Ένα παραμύθι
διαχρονικό, γραμμένο από ένα συγγραφέα που ξέρει καλά πώς να μας μεταφέρει στο χτες
μέσα από μια σύγχρονη ματιά. Ένα επαναστατικό κείμενο αφύπνισης ή ένας άλλος
«Θούριος» όσο κι αν είναι επαναστατικό και ριψοκίνδυνο να τα συνδέει κανείς
στις μέρες μας….
Πρώτη ανάρτηση:
No comments:
Post a Comment