Συνέντευξη στη Χαριτίνη Μαλισσόβα Δημοσιεύτηκε 29 Δεκεμβρίου 2020 /diastixo.gr

 

Ο Μάνος Κοντολέων γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά ασχολείται με τη λογοτεχνία από τα παιδικά του χρόνια δημοσιεύοντας κείμενά του στο περιοδικό Διάπλαση των Παίδων. Ασχολείται με όλα τα είδη του πεζού λόγου: μυθιστόρημα, νουβέλα, διήγημα, παραμύθι, θέατρο και δοκίμιο, και έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα πάνω από 70 βιβλία του. Συνεργάζεται με εφημερίδες, περιοδικά και βιβλιοφιλικές ιστοσελίδες δημοσιεύοντας κριτικές, άρθρα και λογοτεχνικά κείμενα. Έχει, ακόμα, μεταφράσει αρκετά βιβλία για παιδιά και νέους. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ και κατά διαστήματα υπήρξε μέλος της επιτροπής κρατικών βραβείων για την παιδική λογοτεχνία. Έχει τιμηθεί δύο φορές με κρατικό βραβείο, υπήρξε υποψήφιος για τα Διεθνή Βραβεία Άντερσεν και Λίντγκρεν. Βιβλία του έχουν κατά καιρούς βραβευτεί από την Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών, από το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ και περιλαμβάνονται σε διάφορες ανθολογίες πεζογραφίας και δοκιμίου. Ένα μυθιστόρημά του έχει μεταφερθεί στην τηλεόραση, ενώ άλλα έργα του έχουν μεταφερθεί στο θέατρο. Μυθιστορήματα και διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στη Γαλλία, στη Γερμανία και στην Ταϋλάνδη. Για 20 χρόνια υπήρξε σύμβουλος στις Εκδόσεις Πατάκη για θέματα που είχαν να κάνουν με την ελληνική λογοτεχνία ενηλίκων και την παιδική/εφηβική, ελληνική και ξένη. Στο πλαίσιο αυτών των αρμοδιοτήτων του εισήγαγε και στην Ελλάδα το είδος της λογοτεχνίας για νεαρούς ενήλικες αναγνώστες (cross over). Επίσης, σε συνεργασία με άλλους συγγραφείς έχει ανθολογήσει ελληνικά διηγήματα με θέματα γύρω από τις γιορτές των Χριστουγέννων, του Πάσχα, τη θάλασσα, το βουνό και τα ταξίδια. Το βιβλίο του για εφήβους με τίτλο Το νησί με τις λέξεις που αγαπάνε, η επανέκδοση του μυθιστορήματός του Ερωτική αγωγή, καθώς και τα μελλοντικά σχέδια του συγγραφέα, που έχει συμπληρώσει τέσσερις δεκαετίες στον χώρο, ήταν η αφορμή της συζήτησης που ακολουθεί.

 

Το νησί με τις λέξεις που αγαπάνε, το εφηβικό βιβλίο σας (που απευθύνεται και σε μεγάλους), κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη. Θέλετε να μας δώσετε κάποια στοιχεία;

 

Το σπονδυλωτό αυτό μυθιστόρημα αποτελεί το τρίτο μέρος μιας άτυπης τριλογίας, που στην ουσία με τα δυο πρώτα μέρη της ξεκίνησα τη συγγραφική μου καριέρα και τώρα πια, μετά από 40 χρόνια και αφού πρώτα τα δυο πρώτα εκείνα μέρη τα έγραψα εκ νέου, με το Νησί την ολοκλήρωσα. Πρόκειται για την τριλογία «Οι έφηβοι μέσα στην Πολιτεία» και περιλαμβάνει με τη σειρά συγγραφής τους τα: Ο Φωκίων δεν ήταν ελάφι (Ελευθερία), Οι δίδυμοι ήλιοι της Ποντικούπολης (Ισότητα) και Το νησί με τις λέξεις που αγαπάνε (Δημοκρατία).

 

Τα κεφάλαια του βιβλίου μπορούν να αναγνωστούν και με διαφορετική σειρά, όπως αναγράφεται και στο οπισθόφυλλο. Για ποιον λόγο;

 

Υπάρχει ένας βασικός κορμός αφήγησης. Που κάποια στιγμή μέσα στη ροή του εισέρχονται εκείνες οι ιστορίες, που στην ουσία δίνουν τις λέξεις με τις οποίες αναπνέει ένα δημοκρατικό πολίτευμα. Οπότε λογικό είναι τις λέξεις αυτές ο καθένας μας να τις χρησιμοποιεί με τη δική του σειρά.

 

Συμβολισμοί, αλληγορίες και μυθοπλασία στοχεύουν στο συναίσθημα της αγάπης. Πόσο οι σημερινοί άνθρωποι έχουμε παραμελήσει την αγάπη και πόσο σημαντικό θεωρείτε να δίνει έρεισμα ένας συγγραφέας για να την αναζητήσουμε μέσα μας;

 

Η αγάπη ως τρόπος ζωής και βάση ιδεολογίας είναι νομίζω και το κεντρικό στοιχείο μιας δημοκρατικής συνείδησης τόσο του ατόμου όσο και της κοινωνίας. Γιατί δεν υπάρχει Αγάπη δίχως Ισότητα, δίχως Ελευθερία, δίχως Αλληλοσεβασμό. Όλα αυτά στα καλά λογοτεχνικά έργα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο υπάρχουν. Και μέσα από αυτά φτάνουν και στους αναγνώστες.

 

Η πανδημία και ο εγκλεισμός είναι μια ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τις σχέσεις μας και τη στάση μας στη ζωή;

 

Κάθε μεγάλη στιγμή στη ζωή, είτε την ατομική είτε του συνόλου μιας ομάδας, πόσο μάλλον μιας κοινωνίας, είναι ευκαιρία αναθεώρησης και ενδοσκόπησης. Το σοκ που η παγκόσμια κοινωνία μας έχει υποστεί μακάρι να σταθεί η αφορμή για να μια ουσιαστική αναθεώρηση όλων αυτών που –μάλλον λάθος– πιστέψαμε και εφαρμόζουμε. Αλλά τελικά δεν είναι θέμα ευχής, μα ζήτημα απόφασης. Θα την πάρουμε; Θα την απαιτήσουμε; Θα δούμε.

 

Ποια αξία θεωρείτε υπέρτατη;

 

Νομίζω την υγεία (ατομική και συλλογική) και την ελευθερία (ατομική και συλλογική).

 

Έχετε συμπληρώσει σαράντα χρόνια μιας άκρως επιτυχημένης συγγραφικής πορείας. Ποια είναι τα συναισθήματά σας;

 

Συχνά έκανα και κάνω και θα κάνω σύντομες στάσεις ανασκόπησης του παρελθόντος. Χαίρομαι που μπορώ ακόμα να ενδοσκοπούμαι. Και ελπίζω κάτι τέτοιο για πολλά χρόνια να συνεχιστεί. Σε κάθε περίπτωση με τον εαυτό μου συνομιλώ. Δεν τον κρίνω – αυτό είναι δουλειά των άλλων.

 

Διαβάζουμε συχνά κριτικές σας για βιβλία άλλων συγγραφέων. Είναι θετική ή αρνητική η αποτίμησή σας για τον συγγραφικό χώρο;

 

Ο συγγραφικός χώρος είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Έχει καλές στιγμές, έχει και κακές. Υπάρχει όμως. Και αυτό είναι το πλέον σημαντικό.

 

Ποιο βιβλίο διαβάσατε πρόσφατα και σας εντυπωσίασε;

 

Δύσκολα μπορώ να επιλέξω ένα. Αλλά ίσως από τα πλέον πρόσφατα αναγνώσματά μου να στεκόμουνα στο Μια μητέρα του Αλεχάντρο Παλόμας [μτφρ. Αλεξάνδρα Γκολφινοπούλου, Opera 2020]. Μιλά για την αγάπη που λέγαμε και πιο πριν. Την αγάπη μέσα στο βασικό της κύτταρο – την οικογένεια.

 

Πρόσφατα επανεκδόθηκε το μυθιστόρημά σας Ερωτική αγωγή, ένα ενδιαφέρον αλλά και αρκετά τολμηρό και ιδιαίτερο έργο. Πόσο σημαντική είναι η επίδραση του πατρικού προτύπου στη διαμόρφωση της ερωτικής ζωής των αρσενικών παιδιών;

 

Σημαντική, αναντίρρητα. Αλλά πιστεύω πως στα αγόρια, στο θέμα της ερωτικής τους ζωής, μεγαλύτερο ρόλο παίζει το μητρικό πρότυπο.

 

Ετοιμάζετε κάποιο νέο βιβλίο;

 

Ναι. Αν όλα πάνε καλά, μέσα στο 2021 θα κυκλοφορήσουν δυο μυθιστορήματά μου. Στο ένα –τίτλος του Οι σκιές της Κλυταιμνήστρας– αναζητώ τις σχέσεις που ενώνουν ή χωρίζουν τη μητρότητα με/από την εξάσκηση της εξουσίας. Το άλλο –Η μάσκα του Καπιτάνο– στρέφεται προς ένα νεανικό κοινό και έχει να κάνει με την αναζήτηση της ταυτότητας.

 

Φέτος γιορτάζουμε τις πιο μοναχικές και περίεργες γιορτές. Θέλετε να κλείσουμε με ένα μήνυμα ή μια ευχή σας προς τους αναγνώστες μας;

 

Υγεία για όλους. Νομίζω πως εφέτος η ευχή αυτή έχει αποκτήσει την πλέον ουσιαστική της σημασία.

Συνέντευξη στη Χαριτίνη Μαλισσόβα

Δημοσιεύτηκε 29 Δεκεμβρίου 2020 /diastixo.gr