3.6.07

Η νύχτα που έβλεπε τη μέρα


Τζεμίλ Τουράν¨
"Η νύχτα που έβλεπε τη μέρα"
Μυθιστόρημα
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2006

Ο Τζεμίλ Τουράν είναι Κούρδος. Έχει όμως ελληνική υπηκοότητα, μετά από αίτηση που έκανε για πολιτικό άσυλο. Εργάζεται ως δημοσιογράφος και μέχρι τώρα έχει κυκλοφορήσει τρία μυθιστορήματα , γραμμένα όλα απευθείας στα ελληνικά.
Μια ιδιότυπη, λοιπόν, περίπτωση συγγραφέα της ελληνικής γλώσσας.
Τα θέματα και των τριών βιβλίων του έχουν να κάνουν με τη ζωή και τους αγώνες των Κούρδων.
Αν στα δυο πρώτα όμως, ταξίδευε τον αναγνώστη του στην καρδιά της πατρίδας του, τώρα τον φέρνει στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης. Και πλέον ο αγώνας του κουρδικού λαού παρουσιάζεται μέσα στον ευρύτερο χώρο καταπίεσής του.
Μια ομάδα νεαρών Κούρδων και Τούρκων, που τους συνδέει από τη μια η αγάπη τους για το θέατρο και από την άλλη η αντίθεσή τους στο απολυταρχικό καθεστώς της Τουρκίας της δεκαετίας του 80, θα βρεθούν να ζούνε μέσα σε ένα κλίμα τρομοκρατίας, αλλά και αγώνα για να κρατήσουν ανοιχτό το όραμα όχι μόνο της εθνικής ελευθερίας, αλλά και της ατομικής αξιοπρέπειας όπως και αυτό της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ο Τουράν δεν κρύβει τις αριστερές ιδέες του. Δεν κρύβει –κυρίως- τον ιδεαλισμό του. Οι ήρωές του είναι αγνοί όσο και ανθρώπινοι, απόλυτοι μέσα στο πάθος της ιδεολογίας τους, αλλά και συνεπείς με αυτήν μέσα από τις πράξεις τους.
Ο Τουράν επιδιώκει να επικοινωνήσει με τον αναγνώστη του με τρόπο απλό και άμεσο. Απλή γραφή, δίχως λογοτεχνικά παιχνιδίσματα. Δίχως εξάρσεις. Προτιμά να αφηγείται μέσα από καθημερινούς διαλόγους και να περιγράφει τόσο τις ερωτικές στιγμές, όσο και τις πράξεις βίας με τρόπο αφτιασίδωτο.
Ομολογώ –ας μου επιτραπεί αυτή η εξομολόγηση- πως είχα χρόνια πολλά να διαβάσω μυθιστόρημα τόσο απλό (αλλά καθόλου απλοϊκό), τόσο δοσμένο σε μια σοσιαλιστική άποψη για τα πολιτικά γεγονότα, τόσο εύστοχο στις περιγραφές των συναισθημάτων.
Χαρακτηριστικό του πόσο αυτή η τεχνική μπορεί να έχει μια κυκλική και πλουραλιστική παρουσίαση χαρακτήρων και πράξεων είναι και το ότι τα δυο κεντρικά πρόσωπα του έργου –ο καλλιτεχνικών διαθέσεων Πολάτ και ο πολιτικών εφαρμογών Κασίμ- όχι μόνο συναντιόνται και αλληλοσυμπληρώνονται, αλλά και ο καθένας του δικαιωματικά κερδίζει το σεβασμό του αναγνώστη. Κι οι δυο πιστεύουν πως τέχνη και πολιτική, κοινωνία και οικογένεια, άτομο και ομάδα δεν μπορούν παρά να προσβλέπουν σε ένα μέλλον όπου η σοσιαλιστική αλληλεγγύη θα είναι η πρακτική με την οποία τα προβλήματα θα αντιμετωπίζονται.
Σε μια εποχή καταναλωτικής παγκοσμιοποίησης, ο Τουράν μας θυμίζει την προδομένη ιδεολογία της ισότητας.