21.1.13

Όταν η Λογοτεχνία γίνεται Θέατρο ή....

... μήπως όταν το Θέατρο γίνεται Λογοτεχνία



Είναι γνωστό το πόσο εκτιμώ το έργο του Θανάση Τριαρίδη.
Είναι επίσης γνωστό το πόσο εκτιμώ τον ίδιο ως άνθρωπο. Τον πόσο τον αγαπώ.
Στη δική του περίπτωση το συγγραφικό όραμα και το κοινωνικό πρόσωπο συμπίπτουν.
Ίσως η πιο ενδιαφέρουσα -στις μέρες μας- περίπτωση ανθρώπου των Γραμμάτων μας.
Ένα πλούσιο έργο, που παίρνει πολλές μορφές -άλλοτε μυθιστόρημα, άλλοτε δοκίμιο, άλλοτε διήγημα, άλλοτε ποίηση, άλλοτε θέατρο, πολύ συχνά κάτι μη επιδεχόμενο τον όποιο ειδολογικό χαρακτηρισμό.
Όταν πριν από δυο -κάπου τόσα- χρόνια, πήρα να διαβάζω τα κείμενα του που ο ίδιος τα χαρακτήριζε ως θεατρικά, σκέφτηκα πως για μια ακόμα φορά η προσωπικότητα του δημιουργού υπερισχύει της ταυτότητας του δημιουργήματος.
Διάβαζα καθαρή και μεγάλη Λογοτεχνία που όμως δεν μπορούσα να φανταστώ ποια μορφή μπορεί να αποκτούσε αν κάποια στιγμή κάποιος έπαιρνε το ρίσκο και μετέφερε αυτό το κείμενο στη σκηνή.
Αλλά τελικά το γνήσιο πάντα ερμηνεύεται.
Και να που ένα από τα θεατρικά έργα του Θανάση Τριαρίδη σήμερα μπορεί κανείς όχι μόνο να το διαβάσει, αλλά και να το δει.
Σπουδαία παράσταση, σπουδαίες ερμηνείες. Σπουδαίο κείμενο.
Το θέμα του από εκείνα που στοιχειώνουν τα έργα του Τριαρίδη. Η ενοχή!
Η ενοχή που είσαι άνθρωπος και όχι ον, που ερωτεύεσαι χωρίς να προσφέρεσαι, που αγνοείς τον άλλον μα και τα άλλα πλάσματα, που αναζητάς την επαφή μέσα από τη βία... Που προσδιορίζεσαι ως άντρας μέσα από τη γυναίκα -ναι, μια ακόμα ενοχή.
Όμορφη και σωστή από κάθε άποψη παράσταση.
Όμορφο, μεστό, ζωντανό κείμενο.
Αληθινά δεν ξέρω αν είδα Λογοτεχνία ή αν διάβασα Θέατρο.
Ότι κι αν ήταν, ήταν υπέροχο.

 

18.1.13

Μανόλο και Μανολίτο



Με ειδοποίησαν πως ξεκίνησαν το ταξίδι τους...
Κι εκεί κατά το τέλος Απρίλη -σαν δώρο Πασχαλιάτικο- μου είπαν να τους περιμένω.









Εικόνες: Ίρις Σαμαρτζή

από τις Εκδόσεις Πατάκη







15.1.13

Η Φιλαναγνωσία ήρθε και θα μείνει...


Οι μαθητές και οι μαθήτριες του Δημοτικού Σχολείου Νέου Μαρμαρά Χαλκιδικής,  στο πλαίσιο της ώρας Φιλαναγνωσίας, ζωγράφισαν τον αγαπημένο τους ήρωα.
Με τον πιο απλό τρόπο -τον τρόπο των παιδιών και των δασκάλων τους - η απάντηση προς κάθε υπεύθυνο δόθηκε.

8.1.13

Δύο ιστορίες, δύο ονόματα, ένα πρόσωπο



«Δε με λένε Ρεγγίνα…. Άλεχ με λένε»... 
...Δύο ιστορίες, δύο ονόματα, ένα πρόσωπο. Το πρόσωπο της εκμετάλλευσης, του εξαναγκασμού, της ανημποριάς. Εφηβικό πρόσωπο, μεγαλωμένο με αγάπη και αρχές σε οικογένειες σαν όλες τις άλλες. Βασίλισσα σημαίνει το Ρεγγίνα σε μια άλλη γλώσσα, έτσι τη φώναζε ο πατέρας που τη λάτρευε. Μέχρι χθες. Πριν τον πόλεμο, πριν την ανεργία, πριν ο ίδιος φύγει από τη ζωή, πριν η μητέρα φύγει κι αυτή εξαιτίας της ανέχειας και τη φτώχιας, πριν αφήσει μόνα τους τα ανήλικα παιδιά της, πριν η ίδια η Ρεγγίνα αρνηθεί το όνομά της εξαναγκασμένη στην σεξουαλική εκμετάλλευση, θύμα των συνθηκών που ο κοινωνικός αποκλεισμός δημιουργεί, θύμα του επιτήδειου που κερδίζει εις βάρος της. Πριν το αρνηθεί η ίδια θέλοντας να κρατήσει αμόλυντο το παρελθόν της.

«Δε με λένε Ρεγγίνα…. Άλεχ με λένε» δύο ιστορίες, δύο ονόματα, ένα πρόσωπο.
Προστάτης σημαίνει το Άλεχ σε μια άλλη γλώσσα, όνομα που του έδωσε ο πατέρας, «Άλεχ, αυτός που προστατεύει, ένας αρχηγός σωστός, ας πούμε…». Πόλεμος, προσφυγιά, στρατόπεδο προσφύγων, θάνατος του πατέρα, η μητέρα χάνει τα λογικά της και ο Άλεχ, που το όνομά του σημαίνει προστάτης, πρέπει να προστατεύσει την αδύναμη μητέρα, να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων όπως ο πατέρας τού είχε διδάξει. Όταν θα εξαναγκαστεί να δεχτεί τον απόλυτο εξευτελισμό του, υποκύπτοντας στις σεξουαλικές ορέξεις του Κοσάρ, εκείνος θα πείσει τον εαυτό του πως ό,τι κάνει δεν είναι συμβιβασμός αλλά μια πράξη προστασίας αυτών που έχουν την ανάγκη του.

«Δε με λένε Ρεγγίνα…. Άλεχ με λένε» δύο ιστορίες, δύο ονόματα, ένα πρόσωπο: Το πρόσωπο των θυμάτων της εμπορίας και της εκμετάλλευσης που υπάρχει και δεν θέλουμε να το δούμε, που υπάρχει και πολλές φορές το ενισχύουμε με την αδιαφορία και την εθελοτυφλία που η βολεμένη μας ζωή δημιουργεί, μια ζωή που αρέσκεται στο βίωμα μιας βάρβαρης ιδιώτευσης. Ο λόγος είναι απλός και μεστός γραμμένος με πολύ ευαισθησία ιδιαίτερα σε σημεία της ιστορίας που θεωρούνται «σκληρά» ακόμα και για έναν ενήλικα. Ωστόσο, υπάρχει η αίσθηση ότι ο συγγραφέας έχει αφήσει ένα παράθυρο ανοιχτό, κι αυτό το παράθυρο είναι η αγάπη που γεννήθηκε μεταξύ των δύο παιδιών στην αρχή της ιστορίας. Η αμοιβαία αγάπη και η σκέψη του ενός για τον άλλον.
Δύο παιδιά, δύο έφηβοι, ίδια ιστορία. Ένα βιβλίο γραμμένο για εφήβους από έναν συγγραφέα που δεν μετρά τα λόγια του, δεν χαϊδεύει τα αυτιά, έναν βιβλίο που συγκλονίζει και ταρακουνά. Ένα λογοτεχνικό βιβλίο που ευαισθητοποιεί κοινωνικά πάνω στο θέμα της παράνομης διακίνησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης των παιδιών και των εφήβων, την παραβίαση των δικαιωμάτων τους καθώς και για την ανάγκη της ύπαρξης ενός κοινωνικού κράτους που θα τα υποστηρίξει αλλά και δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να τα εκμεταλλευτεί.  Που ενημερώνει τους νέους για το θέμα, που βοηθά στη διαμόρφωση μιας κοινωνικής ανθρωπιστικής συνείδησης σε σχέση με τον κοινωνικό αποκλεισμό, την ζωή και τις συνθήκες επιβίωσης στα στρατόπεδα προσφύγων, ένα βιβλίο που συμβάλλει στην κατάρριψη των στερεοτύπων όσον αφορά στην εικόνα που έχουμε ως κοινωνία για πολλά από τα νεαρά άτομα που εκδίδονται και που υπήρξαν πρωτίστως αυτά θύματα αυτής της ζωής που δεν επέλεξαν να ζήσουν. Παιδιά και νεαρά άτομα που κουβαλούν τη δική τους ιστορία, τις δικές τους αγαπημένες θύμησες από τις οικογένειές τους και μια πραγματικότητα του παρόντος τους πολύ διαφορετική από αυτή που ονειρεύτηκαν να έχουν.


Αγγελική Γαβριέλλα Σαμψωνίδου

Κοινωνιολόγος – Δημοσιογράφος
ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Τομέας Επικοινωνίας και Ευαισθητοποίησης