10.12.14

...μια συγκινητική ιστορία αγάπης που ξανανθίζει πετυχαίνοντας τελικά το θαύμα.


ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ «ΜANOΛΟ ΜΑΝΟΛΙΤΟ»
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, Δευτέρα, 8/12/2014, 12 μ.μ.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ 24ου Δ.Σ. και ΒΙΒΛΙΟΠΟΛΙΣ

Καλησπέρα σας,

Είναι μεγάλη χαρά και τιμή να φιλοξενούμε σήμερα εδώ στην Καλαμάτα, μετά από πρωτοβουλία του βιβλιοπωλείου «Βιβλιόπολις» και Συλλόγου Γονέων του 24ου Δημοτικού Σχολείου Καλαμάτας έναν πολυδιαβασμένο και καταξιωμένο συγγραφέα, τον Μάνο Κοντολέων. Μεγάλη χαρά και τιμή και για εμένα προσωπικά που μου δόθηκε η ευκαιρία να σας γνωρίσω από κοντά κ. Κοντολέων και να αναφερθώ στο έργο σας και ειδικότερα στο βιβλίο σας, το «Μανόλο Μανολίτο», ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε  από τις εκδόσεις «Πατάκη» το 2013.
Ωστόσο θα ήθελα να σας εκμυστηρευτώ ότι δυσκολεύτηκα πολύ να βρω έναν πρόλογο όχι μόνον αντάξιό σας αλλά και έστω και λίγο διαφορετικό από τα τόσα πολλά και καλά που έχουν γραφτεί για σας  σε παρόμοιες παρουσιάσεις από άξιους συναδέλφους τόσο δικούς σας όσο και δικούς μου. ΄Εχοντας την αναγνωστική εμπειρία αρκετών από τα πολλά και εξαιρετικά βιβλία σας, βιβλία που ξεφυλλίζουν την παιδική και εφηβική ηλικία με έναν ιδιαίτερο και μοναδικό τρόπο, δε θα μπορούσα παρά να συμφωνήσω με όσα σημαντικά γράφτηκαν για το έργο σας..
       ΄Ετσι, θα σταθώ σε κάποια από αυτά που με εκφράζουν και θα ήθελα να τα ακούσουν οι μικροί και μεγάλοι μας φίλοι:

«Τα βιβλία του Μάνου Κοντολέοντα- γράφει η
Αλεξάνδρα Ζερβού
Καθηγήτρια Παιδικής Λογοτεχνίας
στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου.- είναι κάτι σαν χτύπημα στον ώμο αφυπνιστικό και συνθηματικό, κάτι σαν επιδέξιο, αποφασιστικό και μετρημένο σπρώξιμο στο κατώφλι της ζωής, ή μάλλον στον σκοτεινό και δαιδαλώδη διάδρομο της εφηβείας, όπου παραμονεύουν εμπειρίες τραυματικές, σκιές και φαντάσματα. Είναι μια ώθηση για το ξεκίνημα και τη συνέχιση τούτης της πορείας που καταλήγει στην ενηλικίωση, την αυτογνωσία, τη συμφιλίωση με τα πράγματα, με τους άλλους και με τον εαυτό μας, στην αρχή της ωριμότητας, όχι μόνο της ηλικιακής, αλλά της ωριμότητας μ' όλες τις έννοιες που μπορεί να πάρει η λέξη»

«Στα έργα του συγγραφέα, - μας λέει Δημήτρης Γαρουφαλής με τα λόγια ενός δασκάλου - γεμάτα πλήθος σύγχρονων μηνυμάτων, αγωνία, περιπέτεια, αλλά και πολλές διασκεδαστικές ιστορίες είναι παντού φανερή η αγάπη και η μόνιμη μέριμνά του για τα παιδιά, και γενικά τους νέους ανθρώπους. Πηγαίνοντας στην πλευρά των παιδιών πασχίζει να γίνει εκφραστής των σκέψεών και των συναισθημάτων τους, του μοναδικού συχνά αιτήματος τους, της αγάπης της κατανόησης και της αληθινής αποδοχής από τους άλλους - συνομήλικους ή μεγαλύτερους»
Και τώρα ..λίγα βιογραφικά: Ο Μάνος Κοντολέων με καταγωγή από τη Σμύρνη, γεννήθηκε  στην Αθήνα και σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Ασχολείται με τη λογοτεχνία από τα παιδικά του χρόνια, γράφοντας μυθιστορήματα, διηγήματα, παραμύθια και κριτικά σημειώματα, ενώ συνεργάζεται ή έχει συνεργαστεί με πολλές εφημερίδες, περιοδικά, τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς με πολλά έργα του να έχουν διασκευασθεί για το θέατρο και την τηλεόραση. Βιβλία του έχουν κατά καιρούς βραβευτεί από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και περιλαμβάνονται σε διάφορες ανθολογίες πεζογραφίας και δοκιμίου
Έχει τιμηθεί δύο φορές (1997 και 2009) με Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας και υπήρξε υποψήφιος για τα Διεθνή Βραβεία Άντερσεν και Λίνγκστριγκ.
Μυθιστορήματά του έχουν μεταφραστεί και κυκλοφορούν στη Γαλλία στην Γερμανία και στην Ταϊλάνδη. Μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει πάνω από 60 βιβλία του: άλλα από αυτά ανήκουν στην παιδική λογοτεχνία, άλλα στην λογοτεχνία για νέους και άλλα στη λογοτεχνία που απευθύνεται σε ενήλικες αναγνώστες.
Ο Μάνος Κοντολέων ζει σε μια γειτονιά δίπλα σε ένα ποτάμι και έχει ένα σκυλί, που το λένε Σοκολάτα.

Αυτή λοιπόν ακριβώς η γειτονιά, παιδιά, μια γειτονιά δίπλα σε ένα ποτάμι αποτελεί και το σκηνικό του βιβλίου «Μανόλο Μανολίτο» που θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε σήμερα. Είναι αυτό, που κρατάω στα χέρια μου, με ένα ατμοσφαιρικό εξώφυλλο της ζωγράφου ΄Ιριδας Σαμαρτζή που της ανήκει άλλωστε και όλη η εικονογράφησή του βιβλίου.. Στο εξώφυλλο λοιπόν διαγράφονται τρεις φιγούρες, οι τρεις βασικοί μας ήρωες χωμένοι μέσα στο δάσος να περπατούν δίνοντάς μας μία εντύπωση ότι το εξερευνούν μέσα σε μιαν ατμόσφαιρα μυστηρίου.
Προχωρώντας στα ..ενδότερα του βιβλίου ο αναγνώστης μαθαίνει πολύ περισσότερα για τους τρεις αυτούς πρωταγωνιστές:  το Μανόλο, τον  ευαίσθητο συγγραφέα  ο οποίος και αφηγείται την ιστορία και οποίος στις εξερευνήσεις του στηρίζεται  πάντα πάνω σ’  ένα ραβδί από ξύλο οξιάς και  το Μανολίτο, ένα αξιολάτρευτο και πανέξυπνο αγοράκι που αγαπά κι αυτό όπως κι ο Μανόλο, τα βιβλία. Κρίκος μεταξύ αυτών των δύο η λευκή σκυλίτσα, η Νύχτα που μια νύχτα κούρνιασε στον φιλόξενο κόρφο του Μανόλο και με το πέρασμα του χρόνου μεγάλωσε μαζί με τους δύο φίλους συνοδεύοντάς τους στους όλο και πιο μακρινούς περιπάτους τους, στις όχθες ενός ποταμού , σε μια γειτονιά που στάθηκε η αφετηρία της γνωριμίας τους.
Κι αν μας φαίνεται αρχικά λίγο αταίριαστη αυτή η σχέση, διαπιστώνουμε τελικά πως ναι, μπορεί να υπάρξει φιλία και μάλιστα δυνατή, ανάμεσα σε δύο ανθρώπους τόσο διαφορετικής ηλικίας. Ο μικρός ρουφάει το απόσταγμα της γνώσης και της πείρας του μεγαλύτερου..ο μεγαλύτερος απολαμβάνει τη φρέσκια και έκπληκτη ματιά του μικρού μπροστά στον καινούργιο κόσμο που ανοίγεται μπροστά του , απολαμβάνει τις απορίες του , τα ερωτήματα που περιμένουν απάντηση.
          Όταν έρθει η ΄Ανοιξη και ενώ η σχέση τους γίνεται όλο και πιο δυνατή, οι δύο φίλοι θα συναντήσουν μία μυστηριώδη γυναίκα, την αρχετυπική φιγούρα της μάνας γης, της μάνας Φύσης η οποία περιτριγυρισμένη από πολύχρωμες πεταλούδες μιλάει για την εμπειρία της από τους ανθρώπους: «Άλλοι από εσάς με προστατεύουν, άλλοι αδιαφορούν για μένα κι άλλοι με εκμεταλλεύονται» ένας βαθύς αναστεναγμός αναστάτωσε τις πεταλούδες που πήραν να πετούν ολόγυρά της. «Ξέρω μερικούς» συνέχισε η Κυρά «που με θεωρούν κακιά κι εκδικητική, μα κι άλλους που λένε για μένα πως έχω μεγάλη καρδιά και όλα τα συγχωρώ..» κι οι πεταλούδες πήγαν και ακούμπησαν στο φουλάρι της και αυτό φιλοξένησε τα χρώματά τους πάνω στη λευκή του επιφάνεια»
Κάπως έτσι λοιπόν  η Κυρά Φύση θα αρχίσει να αφηγείται τις ιστορίες της, ιστορίες γεμάτες ευωδιές, ψιθύρους κι αρώματα: τη γέννηση της ΄Ανοιξης με τις πεταλούδες που κουβαλάνε τα όνειρα των παιδιών, την καλοκαιριάτικη ιστορία σε ένα ξερό και άνυδρο τοπίο, τη φθινοπωρινή ιστορία για ένα ξερό φύλλο, την ιστορία του χειμωνανθού, που έχει επάνω του την εικόνα και τη μνήμη της εποχής που μόλις έχει φύγει.  Και οι σελίδες αυτές με την ανάγλυφη παρουσίαση των τεσσάρων εποχών και των βαθιών αλλαγών που καθεμιά τους κρύβει, περιστοιχίζονται από τις υπέροχες ζωγραφιές της εικονογράφου.
Αλλά το ονειρικό ταξίδι δεν τελειώνει εδώ.  Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου η περιπλάνηση των δύο φίλων γίνεται ακόμη πιο συναρπαστική καθώς ανακαλύπτουν ένα ερειπωμένο σπίτι και το χωράφι με τα 36  ξερά δέντρα, 36 αμυγδαλιές που δε λένε να ανθίσουν κι ας είναι άνοιξη.. 36 αμυγδαλιές ..θλιμμένες.. Α ναι..και μια κουτσή γκρίζα γάτα..
 Μανόλο και Μανολίτο θα ξετυλίξουν μαζί το νήμα του μυστηρίου. Σε αυτό τους βοηθούν ένας ..γερασμένος άγγελος,  μία δερμάτινη καφέ σάκα και ένα παλιό μπλε τετράδιο. Μαζί τους θα ανακαλύψουμε κι εμείς μια συγκινητική ιστορία αγάπης που ξανανθίζει πετυχαίνοντας τελικά το θαύμα.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου τόσο φρέσκου όσο κι ο αέρας ένα κρύο ηλιόλουστο πρωινό μέσα στο δάσος, είναι φανερό πως ο Μάνος-Μανόλο αυτοβιογραφείται καθώς συχνά πυκνά προβληματίζεται για την επίπονη διαδικασία της έμπνευσης, της γραφής, και της δημιουργίας: «Συγγραφέας είμαι. Κι αν δε γράφω ιστορίες αστυνομικές, δε σημαίνει πως δε μου αρέσει να κρατώ ζωντανό το ενδιαφέρον του αναγνώστη μου. Και τον ονειρεύομαι να γυρίζει με λαχτάρα τις σελίδες μέχρις ότου του αποκαλύψω όχι ποιος ήταν ο κλέφτης ή ο δολοφόνος, αλλά αυτός που πολύ πόνεσε ή πολύ χάρηκε, αυτός που πολύ αγάπησε, λαχτάρησε, γέλασε. Αυτός που πολλά γνώρισε και ένιωσε..»
Επίσης δε μας κρύβει, νομίζω, καθόλου, την ανάγκη του, να επανακαθορίσει τη σχέση του με το παιδί. Ο Μανόλο-συγγραφέας παίρνει ενέργεια από τη νιότη του μικρού του φίλου Μανολίτο, πλάθοντας  εντέλει με απλά υλικά μια ιστορία μέσα από την οποία αλληλοσυμπληρώνονται -ακόμη και αντιστρέφοντας τους ρόλους- οι εκπρόσωποι δύο γενεών . «Εγώ, ο σοφός συγγραφέας που ισχυρίζεται πως τα πάντα γνωρίζει και όλα τα έχει δει… Εγώ λοιπόν, μπροστά σε αυτό το αγόρι γίνομαι συχνά ένα παιδί, και μάλιστα μικρότερο από εκείνον. Και τον ακολουθώ στα παιχνίδια που αυτός διαλέγει να παίξουμε. Παρατηρώ το τι θα πει, το τι θα κάνει. Το κάθε τι!» και σε ένα άλλο σημείο πάλι παρατηρεί: «αν και ενήλικας, αντί να προστατεύσω ένα παιδί, αφηνόμουνα να με παρασύρει η δική του διάθεση για περιπέτεια και δράση».
Τέλος, με το γνωστό του του ευρηματικό  όσο και γοητευτικό τρόπο ο Μ. Κοντολέων καταφέρνει να μας μεταδώσει το αισιόδοξο μήνυμα πως, «όπως η φύση ζει μέσα στον κυκλικό χρόνο, έτσι και οι ηλικίες των ανθρώπων από μικρό, σε μεγαλύτερο και από εκεί σε μεγάλο και ελεύθερο, ανανεώνουν την ίδια την ανθρώπινη φύση και δεν την αφήνουν να σβήσει και να χαθεί» επισημαίνει η Διαμάντη Αναγνωστοπούλου. «Γιατί ό, τι αγαπάμε πάντα έρχεται ξανά! Και πάντα ζει» είναι το μήνυμα του αγαπημένου μας συγγραφέα.
Αλλά νομίζω πως πολύ μίλησα και αρκετά πράγματα σας αποκάλυψα από τη μαγεία αυτού του βιβλίου του Μάνου Κοντολέων «Μανόλο Μανολίτο». Καιρός τώρα να το ζωντανέψουν τα ίδια τα παιδιά..

Eύη Ντινοπούλου,

καθηγήτρια φιλόλογος του Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας