16.4.10

Ανίσχυρος άγγελος - ανίσχυρος συγγραφέας


Γενάρη του 2009 το ξεκίνησα και με αργούς ρυθμούς (για τον δικό μου τρόπο εργασίας) το προχωρούσα. Τόσο αργούς, που δεν ήμουνα (για πρώτη μου φορά στη συγγραφική καριέρα) σίγουρος αν θα το τελειώνα. Ιδίως τους πρώτους μήνες -τον υπόλοιπο Χειμώνα και την Άνοιξη του '09... Κι ενώ δεν συνηθίζω να μιλώ και να αναφέρομαι σε αυτό που γράφω, έπιασα τον εαυτό μου, στις διάφορες συγκεντρώσεις και συναντήσεις με αναγνώστες μου να τους ενημερώνω για το θέμα του νέου μου βιβλίου, μέχρι και τον τίτλο να τους φανερώνω. Λες και ζητούσα να αυτοδεσμευθώ.
Τελικά, από το Καλοκαίρι και μετά, μπόρεσα να βρω ένα πιο σφιχτό ρυθμό συγγραφής και έτσι τον Δεκέμβριο της προηγούμενης χρονιάς, μέσα στην κατάσταση πανικού της χώρας που είχε αρίσει να επικρατεί, εγώ έφτασα να γράψω τη λέξη "Τέλος".
Χτες με ειδοποίησαν από το Γραφείο Τύπου των Εκδ. Πατάκη πως ο "Άνίσχυος άγγελος" μου μόλις είχε δει το φως της δημοσιότητας.
Δε θέλησα να ζητήσω να μου στείλουν ένα αντίτυπο έστω, έτσι για να το πιάσω στα χέρια μου.
Το αφήνω για τη Δευτέρα και μετά έρχεται η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, όπου την Παρασκευή το απόγευμα τον παρουσιάζουν η Μένη Κανατσούλη και ο Θανάσης Τριαρίδης.
Ανίσχυρος ή όχι, ο άγγελός μου θα πάρει τη δική του στράτα.
Κι εγώ αναρωτιέμαι -για μια ακόμα φορά- γιατί τόσο ευπαθή, τόσο ανίσχυρο συγγραφέα με καθιστά αυτό το μυθιστόρημα.
Ζήτησα να γραφτεί στο οπισθόφυλλο :
Σάββατο βράδυ, λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Στο κέντρο της πόλης. Ένας αστυνομικός πυροβολεί ένα μαθητή του Λυκείου.
Αυτό συνέβηκε –κάποτε.
Και με αυτό το γεγονός ξεκινά τούτη η ιστορία.
Η ιστορία της Αγγέλας, που ο πατέρας της ήταν…

Ο «Ανίσχυρος άγγελος» είναι ένα μυθιστόρημα. Πράγμα που σημαίνει πως από τη μια εστιάζεται κυρίως σε ατομικές αντιδράσεις και από την άλλη πως δεν ακολουθεί τα όσα συνέβησαν, αντίθετα συχνά τα αναστρέφει ή και τα παραποιεί προσπαθώντας να κατανοήσει την αλήθεια των ηρώων του. Αυτών και μόνο.


Το διαβάζω και βλέπω την προσπάθεια μου να περιφρουρίσω την προσωπική ματιά μου.
Αλλά μήπως το κάθε έργο τέχνης μια προσωπική ματιά δεν θα πρέπει να εκφράζει; Διαφορετικά δε θα μιλάμε για λογοτεχνία, αλλά για δημοσιογραφία (κι αυτό στην καλύτερη των περιπτώσεων).
Ναι, προσωπική ματιά εκφράζω και πάλι όμως σπεύδω μέσω του Δελτίου Τύπου, να ξεκαθαρίσω όσο μπορώ τις προθέσεις μου και να βοηθήσω τον αναγνώστη μου να τις κατανοήσει.

Τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008, σταθήκανε η αφορμή για να γραφτεί αυτό το μυθιστόρημα.
Ο Μάνος Κοντολέων θέλησε να δει το κεντρικό τραγικό συμβάν εκείνου του μήνα, μέσα από τα μάτια ενός προσώπου, που αν και στην πραγματικότητα δεν υπήρξε, εντούτοις η μυθιστορηματική παρέμβασή του, φωτίζει με έναν άλλο τρόπο όλα όσα απασχόλησαν την κοινωνία μας και σε ένα βαθμό και με κάποιο τρόπο συνεχίζουν να την απασχολούν.
Ο ‘Ανίσχυρος άγγελος’ είναι ένα μυθιστόρημα που μιλά για την ευθύνη. Τη συλλογική, μα και τη ατομική. Μα ακόμα μιλά και για τις ενοχές –αυτές που μας δημιουργούν οι δικές μας πράξεις, αλλά και όσες τυχόν φτάνουν σε μας μέσα από τις πράξεις των άλλων* δικών ή τρίτων.
Γραμμένο με τρόπο ρεαλιστικό, με δομή που θυμίζει κινηματογραφική ταινία, με χρήση εξωκειμενικών αναφορών, ο ‘Ανίσχυρος άγγελος’ κεντρίζει το συναίσθημα του αναγνώστη, μα κυρίως τον μυεί σε έναν άλλο τρόπο ανάγνωσης της καθημερινότητας.
Ο Μάνος Κοντολέων θέλησε να εντάξει το τελευταίο του αυτό μυθιστόρημα σε μια σειρά λογοτεχνίας για νέους, όχι γιατί θεωρεί πως ο ‘Ανίσχυρος άγγελος’ δεν θα ενδιαφέρει και τους ενήλικες αναγνώστες, αλλά γιατί πιστεύει πως το θέμα της κοινωνικής και ατομικής ευθύνης είναι ένα ζήτημα που ιδιαίτερα αξίζει να το γνωρίσουν οι νέοι .


Όπως και νάναι, όλα πια αυτά έχουν να κάνουν με την ιστορία της συγγραφής ενός μυθιστορήματος. Κι αν εδώ τώρα, με τόσο προσωπικό τρόπο τα καταγράφω είναι γιατί φωτίζουν , ίσως, τη σχέση που μπορεί να συνδέει το πραγματικό γεγονός με το συγγραφικό όραμα.
Δεν ξέρω... Το 20ο μυθιστόρημά μου είναι ο "Ανίσχυρος άγγελος" -αν μετρώ καλά- αλλά η ανασφάλεια δεν λέει να με εγκαταλείψει... Ισως γιατί κάθε φορά, το κάθε μυθιστόρημα το αντιμετωπίζω σαν το πρώτο μου.

2 comments:

Δέσποινα said...

Φαίνεται ενδιαφέρον. Έχω το θράσος να πιστεύω όμως,ότι παρά τα όσα εσείς ο ίδιος λέτε η αιτία της ανασφάλειας είναι διαφορετική για κάθε μυθιστόρημα, όχι γιατί ανησυχείτε όπως όταν γράφατε το πρώτο σας αλλά για άλλη κάθε φορά αιτία που έχει να κάνει με το κάθε μυθιστόρημα ξεχωριστά. Μια πολύ καλή αιτία ανασφάλειας και ανησυχίας για το συγκεκριμένο είναι ότι τα γεγονότα είναι πολύ νωπά και έχουν ήδη δραματοποιηθεί πολύ για να μπορεί κάποιος να τα ντύσει με λογοτεχνικό μανδύα.Νομίζω ότι είπα πολλά και ίσως ανεδαφικά και επίσης δε μου πέφτει και λόγος, αλλά αυτή ήταν η αίσθηση που αποκόμισα διαβάζοντας τη συγκεκριμένη δημοσίευση και ειδικά το δελτίο τύπου.

Μάνος Κοντολέων said...

Δέσποινα
Ποτέ η προσωπική μας γνώμη δεν αποτελεί έκφραση θράσους. Μα ενδιαφέροντος.
Ναι, έτσι είναι- η ανασφάλεια προέρχεται κάθε φορά από το διαφορετικό θέμα και -στη δική μου περίπτωση πολύ έντονα- από τον διαφορετικό τρόπο σύνθεσης και δομησης του έργου. Στον Ανίσχυρο άγγελο αυτά τα δυο είναι πολύ διαφορετικά απ΄ότι άλλο πιο πριν έχω γράψει.
Αλλά δεν θα συμφωνήσω με την άλλη παρατήρηση Δεν φοβάμαι το νωπό -γιατί θα πρέπει κάποιος να γράφει μπαγιάτικα θέματα; Και αδιοαφορώ με όσους βλέπουν με παρωπίδες. Με απαοσχολέι πως μέσα σε ένα συμβάν που έχει γίνει, εγώ τοποθετώ ένα κεντρικό πρόσωπο που μπορεί να μην υπήρξε στην πραγματικότητα, αλλά που η παρουσία του εντός του μυθιστορήματος προσπαθεί να εκφράσει μια άλλη διάσταση της ιστορίας.
Αλλά -τώρα που το σκέφτομαι- αυτόπάντα δεν κάνει η λογοτεχνία; Προσφέρει νέες οπτικές όρασης.