Η Ελένη Γκίκα είναι συγγραφέας, δημοσιογράφος και
βιβλιοκριτικός.
Επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία και την βιβλιοκριτική ασχολείται
πολλά χρόνια και έχει εργασθεί σε πολλά
έντυπα περιοδικού και ημερήσιου τύπου, ενώ τα τελευταία χρόνια διευθύνει το
ηλεκτρονικό περιοδική Τέχνης «Fractal».
Παράλληλα γράφει και ποικίλα λογοτεχνικά είδη -μυθιστόρημα,
διήγημα, ποίηση, παραμύθι- ενώ κατά καιρούς υπήρξε και υπεύθυνη σειρών
ελληνικών λογοτεχνικών έργων σε γνωστούς εκδότες.
Με άλλα λόγια η Ελένη Γκίκα είναι μια σταθερή και έντονη
παρουσία στον χώρο του ελληνικού
λογοτεχνικού γίγνεσθαι.
Η γραφή της διαθέτει
ένα ιδιαίτερο προσωπικό ύφος, αναγνωρίσιμο σε κάθε μορφής κείμενο που το
υπογράφει με το όνομά της.
Οι κριτικές της συχνά στρέφονται σε μια λογοτεχνική έκφραση,
την ίδια στιγμή που και τα πεζά της αγγίζουν τα όρια μιας κατά κάποιο τρόπο
δοκιμιακής ερμηνείας των περιγραφόμενων γεγονότων και χαρακτήρων.
Πριν από λίγο καιρό, κυκλοφόρησε το 18ο
μυθιστόρημά της - «Ο τελευταίος Άλυπος» από τις εκδόσεις Αρμός.
Όπως με όλα της τα λογοτεχνικά έργα, έτσι και εδώ είναι
σχεδόν ακατόρθωτο να γράψει κανείς με πολύ συγκεκριμένο τρόπο για το θέμα του
έργου και κυρίως για το κεντρικό του νόημα. Κι αυτό γιατί η ματιά της Γκίκα δεν
αφήνεται στην ευκολία μιας συγκεκριμένης εστίασης, αλλά κυκλώνει θέμα και
χαρακτήρες, άλλοτε τους πλησιάζει πολύ κοντά, άλλοτε απομακρύνεται, πάντα
ανασκαλεύει σκέψεις και συναισθήματα που όπως και στην ίδια τη ζωή, έτσι και
στις σκέψεις των ηρώων της, απροσδόκητα επεμβαίνουν και ή ανατρέπουν τα όσα
λίγο πιο πριν περιεγραφήκανε ή και φωτίζουν νέες περιοχές.
Άλλωστε ένα από τα βασικά στοιχεία με τα οποία η Ελένη Γκίκα
συνθέτει τα έργα της είναι οι πολλές χρήσεις αποσπασμάτων έργων άλλων
συγγραφέων ή ποιητών. Πράξη που δηλώνει πως όχι μόνο δεν υπάρχει παρθενογένεση,
αλλά αντίθετα μόνιμη αλληλοεπίδραση.
Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα η ίδια η συγγραφέας το
χαρακτηρίζει αστυνομικό. Και ασφαλώς διαθέτει στοιχεία αυτού του είδους
-υπάρχουν φόνοι, υπάρχει αστυνομική έρευνα, υπάρχουν πιθανοί ένοχοι. Αλλά πάνω
από όλα αυτά υπάρχει μια κοινωνική κριτική, ένας πολιτικός προβληματισμός και
δίπλα τους ανασαίνουν τα ατομικά αδιέξοδα μιας ομάδας ανθρώπων που ως νέοι
είχαν θελήσει συχνά με αντικομφορμιστικές πράξεις να ανατρέψουν το κατεστημένο,
αλλά που στη συνέχεια, ο καθένας από αυτούς ή συμβιβάστηκε ή αποχώρησε.
Και τώρα, την εποχή της πλήρους ωριμότητάς τους επιστρέφουν
στον τόπο όπου έζησαν ως νέοι. Ένας τόπος κάποτε μικρός, μια μικρή επαρχιακή
πόλη. Σήμερα κέντρο τουριστικό και παράλληλα άτσαλα και ανώριμα
εκσυγχρονισμένο.
Αναζητούν -ο καθένας με τον τρόπο του- να ταξινομήσουν την
έως τώρα ζωή τους. Δεν είναι πια όλοι μαζί, είναι άτομα μοναχικά και προσπαθούν
να βρούνε την παλιά τους θέση σε ένα τόπο που αλλιώς τον άφησαν και διαφορετικό
τον βρήκαν.
Κι όμως θα συναντήσουν κατοίκους που φαίνεται να μην έχουν
αλλάξει, παραδοσιακά μαγαζιά που συνυπάρχουν με σύγχρονες επιχειρήσεις. Και μια
ανώτερη σχολή που εκεί εδρεύει μπολιάζει τον τόπο με ένα νέο αίμα. Νέους
ανθρώπους.
Ανάμεσα σε αυτούς τους νέους θα είναι και τα θύματα άγριων
φόνων.
Η γραφή της Γκίκα καθώς αναζητά τους ενόχους, καθώς περιπλανιέται
στις ευθύνες των άλλων, παράλληλα περιγράφει το πως η ζωή επαναλαμβάνεται, μα
και πως την ίδια στιγμή διαφοροποιείται.
Αυτό ήταν, έγινα και το κακό δεδικασμένο και ο αρχηγός,
άνοιξα το κουτί της Πανδώρας, η ομάδα μας έγραψε ιστορία και τώρα αποτελεί το
επαναστατικό παρελθόν, άλλοι κρατούν και την ρομφαία και τη σφραγίδα, αλλά στην
εποχή μας δεν έχει πρόσωπο ο εχθρός, και
τα χτυπήματα είναι τυφλά, διότι όλοι μας φταίμε, έτσι λέει ο καινούργιος
επαναστατικός κώδικας, όλοι μας είμαστε ένοχοι, πια δεν υπάρχουν αθώοι.
Και το ξέρουμε όλοι μας, είτε φύγαμε νωρίς, είτε φύγαμε
αργά. Είτε προκόψαμε είτε πήραμε τα βουνά. (σελ. 222)
Σε ένα -κατ΄ όνομα- αστυνομικό μυθιστόρημα, χώρεσε μια χώρα
και μια εποχή.
