-Πως θα
χαρακτηρίζατε το νέο σας βιβλίο "Η
Κασσάνδρα στη Μαύρη Άμμο";
Όταν σε ένα
μυθιστόρημα περιγράφεις με όσο πιο εσωτερικό τρόπο δύνασαι την πορεία της ζωής
μιας γυναίκας που άλλοι καθόρισαν τη μοίρα της, που η ίδια βίωσε τον έρωτα με
τον πλέον απαγορευμένο τρόπο, που ενώ εκείνη κατανοούσε την ομαδική παράκρουση
δεν μπορούσε να την αποτρέψει, που της χαρίστηκε μια θεϊκή εξουσία μα της
στερήσανε τις δυνατότητες του φύλου της
και που εν τέλει αντιμετωπίζει το τέλος της από τη μια ως μια ευκαιρία
ενδοσκόπησης και από την άλλη ως μια έκφραση δίκαιης τιμωρίας… Τότε πώς να
χαρακτηρίσεις αυτό το μυθιστόρημα; Μόνο με το όνομα της ηρωίδας – Κασσάνδρα.
-Και γιατί
στη Μαύρη Άμμο;
Τα οράματα
που δεν είναι παρά οι εικόνες αυτών που θα δημιουργήσουν οι άφρονες πράξεις των
ανθρώπων μόνο πάνω σε κάτι το ερεβώδες μπορείς να τα δει σαν σχηματίζονται.
Μαύρη Άμμος, λοιπόν – ο χώρος όπου γεννιούνται οι εφιάλτες. Των άλλων… Των
δικών μας. Της Κασσάνδρας.
-Η αφήγηση
της πτώσης μιας κοινωνίας μέσα από τα
μάτια μιας γυναίκας;
Ναι. Αν και
δεν μπορώ να ισχυριστώ πως το μυθιστόρημα μου αυτό είναι μια εξιστόρηση του
Τρωικού Πολέμου, εντούτοις κάτω από τη δικιά του σκιά όλα όσα περιγράφω έχουν
συντελεστεί. Ο Τρωικός Πόλεμος είχε ως πρόσχημα την αρπαγή της πιο όμορφης
γυναίκας του κόσμου. Στην ουσία ήταν κι αυτός ένας πόλεμος που τον γέννησε από τη μια η διάθεση
οικονομικής ισχύος και από την άλλη η τάση επικράτησης μιας ηγεμονίας πάνω σε
μια άλλη. Πάντα μετά από έναν τέτοιας
εμβέλειας πόλεμο, όπως ο Τρωικός, οι κοινωνίες αλλάζουν. Πολλές οι αλλαγές,
αλλά και ακόμα περισσότεροι οι τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς να αξιολογήσει
αυτές τις αλλαγές. Αλλιώς αξιολογεί ο νικητής, αλλιώς ο νικημένος. Αλλιώς ο
ηγέτης κι αλλιώς ο στρατιώτης. Αλλιώς ο πολεμιστής κι αλλιώς ο άμαχος.
Διαφορετικά ένας άνδρας και διαφορετικά μια γυναίκα. Κι όταν μάλιστα η γυναίκα
αυτή είχε τις ιδιότητες που η Κασσάνδρα είχε (μάντισσα –πριγκίπισσα / θύτης - θύμα / φορέας εξουσίας – μοίρα σκλάβας)
τότε οι αλλαγές της κοινωνίας μέσα από την δική της οπτική έχουν ξεχωριστό
ενδιαφέρον. Τουλάχιστον μυθιστορηματικό.
-Επικαλείστε
και στιγμές από αρχαίες τραγωδίες;
Δε γινότανε
διαφορετικά. Η ίδια η Κασσάνδρα έχει φτάσει ως εμάς κυρίως μέσα από την παρουσία της σε δυο
τραγωδίες –τον Αγαμέμνονα του
Αισχύλου και τις Τρωάδες του
Ευριπίδη. Αλλά δεν ήταν μόνο οι τραγωδίες που με συντρέξανε. Ήταν και το ίδιο
το Ομηρικό Έπος. Όσο, όμως, και αν τα
κεντρικά πρόσωπα του δικού μου μυθιστορήματος έχουν φτάσει ως εμάς από τον
τρόπο που ο Όμηρος τα παρουσίασε, εγώ τα είδα αρκούντως έως πολύ
διαφορετικά. Δεν γινότανε παρά να
επέμβω. Κι άλλωστε το ήθελα κάτι τέτοιο. Νομίζω πως τα μεγάλα κείμενα και οι
διαχρονικοί ήρωες είναι μεγάλα και διαχρονικοί αντίστοιχα, γιατί επιδέχονται να επεμβαίνουν πάνω τους
εκπρόσωποι των μελλοντικών γενεών. Τόσο οι αρχαίες τραγωδίες, όσο και τα
Ομηρικά Έπη, μπορεί να είναι μια κιβωτός της ελληνικής γλώσσας, αλλά παράλληλα
περιγράφουν πάθη ανθρώπων. Και είναι μια πρόκληση τόσο συγγραφική όσο και
αναγνωστική να αναζητήσεις τις ερμηνείες αυτών των παθών βασισμένος σε
σύγχρονες εμπειρίες και απόψεις.
-Μιλάτε για
έναν ιδιότυπο πολιτικό προβληματισμό του χτες, έτσι όπως αντανακλάται στο
σήμερα – ιδιότυπα πάντα;
Ναι, το
υπαινίχτηκα και σε μια προηγούμενη απάντησή μου. Η ανάγνωση που επέλεξα να κάνω
των όσων πράττουν τα πρόσωπα στην Ιλιάδα, αλλά και στις δυο τραγωδίες όπου
παρουσιάζεται η Κασσάνδρα, είχε μια ιδιοτυπία. Είδα αυτούς τους χαρακτήρες όχι
ως πρωταγωνιστές ενός έπους και με μια απόμακρη ταυτότητα ημιθέων, αλλά ως
άτομα που θα μπορούσαν –χωρίς να αποφεύγουν τις καταγωγές τους- να συνομιλούν
με τις προσλαμβάνουσες ενός σημερινού ανθρώπου. Με άλλα λόγια –προσπάθησα να
συγγράψω με τον τρόπο που κάποιοι άνθρωπου του θεάτρου σκηνοθετούν. Αναζητούν
την ουσία που από το παρελθόν φτάνει στο σήμερα. Κράτησα τα ενδύματα μιας
εποχής, ζήτησα και τη βοήθεια λέξεων εκείνων των χρόνων, αλλά η ματιά μου επέμενε να είναι η ματιά ενός ανθρώπου που
γεννήθηκε στον 20ο αιώνα και ζει στον 21ο.
-Όλα
αυτά την ώρα που ένας ολάκερος κόσμος
χάνεται και στη θέση του γεννιέται ένας νέος;
Μα εδώ
ακριβώς είναι που είδα την αντιστοίχηση της εποχής όπου η Τροία έπεφτε με τα
δικά μας χρόνια. Και η Κασσάνδρα αφού προσπάθησε να πείσει για μια ομαλή
διαδοχή καταστάσεων, αφού πρώτη εκείνη είδε την ανέλπιστη προδοσία, αφέθηκε στη
μοίρα της και αποδέχτηκε την κυριαρχία της Μαύρης Άμμου. Από χώρος οραμάτων,
πεδίο πράξεων.
Ναι, μια
παρόμοια εποχή ζούμε. Και υπάρχει πάντα μια Κασσάνδρα –ίσως και όχι μόνο μία.
Αλλά όπως τότε τη θεωρούσανε μάντισσα ανόητων, αβάσιμων φόβων, έτσι και τώρα
επικαλούνται το όνομά και τις ιδιότητές
της καγχάζοντας και σε στιγμές εθελοτυφλίας.
http://www.presspublica.gr/manos-kontoleon-i-kassandra-sti-mayri-ammo/
