Κώστας
Κατσουλάρης
«Στο στήθος
μέσα χάλκινη καρδιά»
Μυθιστόρημα
Εκδόσεις
Μεταίχμιο
Μια σταθερή
παρουσία στην πεζογραφία μας είναι ο Κώστας Κατσουλάρης.
Εμφανίζεται
το 1997 και μέχρι αυτή τη χρονιά έχουν δει το φως της δημοσιότητας εννέα βιβλία
του –τελευταίο το μυθιστόρημα «Στο στήθος μέσα χάλκινη καρδιά».
Έχει γράψει
κι άλλα μυθιστορήματα, έχει επίσης
εκδώσει και συλλογές διηγημάτων, ενώ γενικότερα εκφράζεται ως άνθρωπος ολότελα δοσμένος στο χώρο και το πνεύμα του βιβλίου.
Παλαιότερα
ως στέλεχος του ΕΚΕΒΙ υπήρξε υπεύθυνος για τον συντονισμό της Επιτροπής
Φιλαναγνωσίας, ενώ από το 2010 διευθύνει την διαδικτυακή εφημερίδα Book Press.
Θα έλεγα πως
με αυτό το τελευταίο του βιβλίο επιχειρεί
να περιγράψει το πως η λογοτεχνία μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά μέσα
στις ζωές των νέων ατόμων που βιώνουν τη
βία της εποχής μας. Και παράλληλα δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει την πολιτική
και κοινωνική επικαιρότητα για να στήσει τον μυθιστορηματικό καμβά.
Τα κεντρικά
πρόσωπα του έργου είναι δύο. Ένας φιλόλογος καθηγητής και ένας χαρισματικός
μαθητής του Λυκείου.
Ο καθένας
τους κρύβει και ζει το δικό του μυστικό.
Ο μαθητής θα
πάρει την απόφαση να διακόψει το σχολείο. Ο καθηγητής θα αντιδράσει –δεν μπορεί να αποδεχτεί πως
ένας νέος άνθρωπος πλασμένος να ενεργοποιηθεί από την θετική επίδραση της Παιδείας, κινδυνεύει
να χαθεί. Αποφασίζει να επέμβει.
Οι αιτίες
που έχουν κάνει τον μαθητή να οδηγήσει τον εαυτό του εκτός του σχολείου, θα
φέρουν τον καθηγητή αντιμέτωπο με
συνθήκες οικογενειακών δυσλειτουργιών, πράξεις ρατσισμού, εκφράσεις πολιτικής βίας, προσπάθειες παραπλάνησης των νέων, με
πράξεις παρεμβατικές. Όπλα του οι μεταφράσεις του Ομηρικού Έπους και ποιήματα
του Σεφέρη , του Ρίτσου, του Χειμωνά.
Παράλληλα
όμως και ο ίδιος καλείται να αποφασίσει για τις δικές του ενοχές. Αυτές που από
τη μια τον έχουν οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση και από την άλλη σε ψυχολογικά
αδιέξοδα.
Όμως εμείς μόνο τη φήμη ακούμε, γνώση
δεν έχουμε καμιά… -
ο Όμηρος τον προειδοποιεί. Και λίγο αργότερα ο διάδοχος του Ομήρου, ο
Αινείας, θα τον διαβεβαιώσει: ο κάθε λόγος φέρνει αντίλογο, που τον ακούς
σ΄ ό,τι θα πεις.
Ο Κώστας
Κατσουλάρης θα μπορούσε να είχε γράψει ένα μυθιστόρημα που από τη μια θα
διέθετε στοιχεία πολιτικού θρίλερ και από την άλλη περιπλανήσεις σε αισθήματα
ενοχών. Και να κρατούσε την εξιστόρηση της πλοκής εντός του αστικού ιστού αλλά
και του εκπαιδευτικού κατεστημένου.
Τα κάνει όλα
αυτά, αλλά παράλληλα προσθέτει και μια άλλη διάσταση καθώς οι σχέσεις των δύο
ηρώων φωτίζονται από μια ιδιότυπη ανάγνωση της Ιλιάδας. Και λέω ιδιότυπη,
αναζητώντας τη λέξη με την οποία θέλω να εξηγήσω τη στάση του Κατσουλάρη
απέναντι του Έπους.
Η Ιλιάδα δεν
μπορεί να είναι μόνο μια εξιστόρηση γεγονότων, δεν μπορεί να είναι μόνο μια
αστείρευτη πηγή γλωσσικών καταβολών της ελληνικής γλώσσας. Κείμενα αυτού του βεληνεκούς επιζούν και
διατρέχουν τους αιώνες γιατί μπορεί να λειτουργούν και ως καθρέφτες σύγχρονων
σκέψεων και ως οδηγητές σημερινών προβληματισμών.
Το
μυθιστόρημα δομείται σε παράλληλα επίπεδα εξιστόρησης. Στα όσα συμβαίνουν σε γειτονιές της Αθήνας,
αλλά και στα όσα συζητιούνται σε ομάδες
ψυχανάλυσης ή αποφασίζονται σε ιδεολογικά παραπλανημένες νεανικές ομάδες * σε
ατομικές ενδοσκοπήσεις και σε επαγγελματικές αντιπαλότητες* σε απόψεις που
ανταλλάσσονται μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μα και σε συγκριτικές
αντιπαραθέσεις μεταφράσεων του Έπους.
Ένα σύγχρονο
μυθιστόρημα που σε ξαφνιάζει –ευχάριστα σε ξαφνιάζει- καθώς ενώνει το παρελθόν με το παρόν και προσθέτει
βαθύτερες αποχρώσεις σε γεγονότα που πρόσφατα απασχόλησαν την επικαιρότητα.
Πρώτη
ανάρτηση (14/11/2018)
http://fractalart.gr/sto-stithos-mesa-xalkini-kardia/
