γράφει η Μαρία Σκιαδαρέση
Ο Μάνος Κοντολέων είναι σπάνιο δείγμα συγγραφέα που συνδυάζει αρμονικά την ποσότητα με την ποιότητα. Το έργο του είναι πλουσιότατο αλλά και πολύτιμο, μιας και κάθε του βιβλίο δημιουργεί ένα ολόκληρο σύμπαν στο οποίο ο ίδιος κυκλοφορεί με απίστευτη άνεση. Πράγμα που δεν είναι καθόλου δεδομένο στην τέχνη της γραφής. Λίγοι το καταφέρνουν.
Το βιβλίο Δάχτυλα πάνω στο σώμα της είναι λοιπόν το νέο ολόφρεσκο έργο του Μάνου Κοντολέων, όχι μόνο γιατί μόλις κυκλοφόρησε, αλλά και γιατί αποπνέει τη δροσιά των νιάτων, μιας και εδώ μια νέα γυναίκα πασχίζει να προσδιορίσει κυρίως τη σεξουαλική της ταυτότητα και παράλληλα να ολοκληρωθεί ως προσωπικότητα.
Πρόκειται για ένα έργο 410 σελίδων, εξαιρετικής αφήγησης και ζωντανών εικόνων, με ανάπτυξη πολυεπίπεδη και αρμονικά δομημένη ως προς το πλέξιμο των θεμάτων που πραγματεύεται. Στις τελευταίες σελίδες, ο τόμος περιλαμβάνει πλούσια βιβλιογραφία που μαρτυρεί την επίπονη δουλειά πίσω από αυτό το άψογο αποτέλεσμα.
Ένα βιβλίο ειλικρινές και θαρραλέο, που αποδεικνύει πως ο έρωτας δεν είναι μια πράξη μονοδιάστατη, μα συνισταμένη πολλαπλών συνιστωσών.
Το έργο μάς τοποθετεί εξαρχής στον χωρόχρονο της Λίας, της κύριας φιγούρας του βιβλίου, γύρω από την οποία περιστρέφονται όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα, που δεν είναι λίγα: ο πατέρας της, Λάμπρος, η μητέρα της, Αντιγόνη, η Στέλλα, παλιά της συμμαθήτρια και φίλη, η Ρίτα, συγκάτοικός της στη Θεσσαλονίκη, όπου η Λία σπουδάζει οδοντίατρος, η Γεωργία, πρώτη της ερωτική εμπειρία, ο Στάθης, τραυματική σχέση μιας βραδιάς, ο Παύλος, ο πρώτος άντρας με τον οποίο σχετίζεται, η μικρή Ιωάννα και οι γονείς της, η Όλγα και η Αύρα, κόρη και μάνα αντίστοιχα, γειτόνισσες του διπλανού διαμερίσματος στη Θεσσαλονίκη, ο Ορέστης, σύζυγος της Λίας, η Άλκη, ο μεγάλος της έρωτας, η Φιλιώ, συνειδητοποιημένη πολιτικοκοινωνικά φιλόλογος. Όλα, πρόσωπα με σάρκα και οστά, πολυδιάστατα, με απόψεις, θέσεις, ιδέες που άλλοτε συμπλέουν και άλλοτε διαφέρουν από αυτές που η Λία προσπαθεί να αρθρώσει. Γιατί η Λία εξελίσσεται, ωριμάζει, ενηλικιώνεται μαζί, θαρρείς, με την πορεία των γεγονότων και είναι αυτή η πιο σαγηνευτική διάσταση του έργου, αφού ο αναγνώστης μπορεί έτσι και παρακολουθεί αβίαστα τα τεκταινόμενα, πιστεύοντας ότι τα ζει μαζί με την ηρωίδα, είναι κάπου δίπλα της κι ακούει την ανάσα της, άλλοτε βαριά από την αγωνία της ψυχής της, άλλοτε ανάλαφρη ύστερα από αποφάσεις που τη λυτρώνουν. Τα σοφά επιλεγμένα μότο της εκάστοτε ενότητας, αποσπάσματα από το έργο της Σαπφούς, τονίζουν την αμεσότητα της αφήγησης, αποτελώντας έναν ευρηματικό τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας καθοδηγεί τον αναγνώστη, κάτι σαν οδηγός γι’ αυτόν που θέλει να περιηγηθεί τον κόσμο της Λίας.
Αν ήθελα να το χαρακτηρίσω, θα έλεγα πως το βιβλίο Δάχτυλα πάνω στο σώμα της είναι ένα έργο αστικό που εξελίσσεται στον παρόντα χρόνο, κυρίως σε δύο πόλεις, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ στη δράση εμπλέκονται και κάποια άλλα αστικά κέντρα που απλώς υποστηρίζουν τα γεγονότα, όπως το Λουτράκι, πόλη παραθερισμού των γονιών της ή η Κομοτηνή, μικρής εμβέλειας πόλη στο έργο, μα καθοριστικού βάρους για την ηρωίδα. Θέλω να τονίσω εδώ ότι μέσα στο βιβλίο υπάρχει μια αναφορά στη Θεσσαλονίκη που πιστεύω πως είναι, ίσως, ο συνοπτικότερος και ακριβέστερος ορισμός της, αλλά και όλων των χτισμένων δίπλα σε νερά πόλεων. «Οι υγρές πόλεις περιθάλπουν τις αμαρτίες χωρίς όμως και να τις συγχωρούν». Σίγουρα αυτή η ρήση είναι αφορμή για ολόκληρο μυθιστόρημα!
Θα έλεγα, επίσης, πως το νέο έργο του Κοντολέων είναι ένα βιβλίο πολιτικό, που παρακολουθεί την ηρωίδα του να συνειδητοποιείται σιγά σιγά ως μέλος της κοινωνίας όπου ζει και όπου η ίδια πια θα θελήσει να εμπλακεί, με στόχο τη διαχείριση των προβλημάτων και τη θεραπεία των αναγκών συνανθρώπων της.
Είναι, τέλος, ένα βιβλίο ερωτικό, γιατί παρακολουθεί την ωρίμανση μιας γυναίκας που αναζητεί τη σεξουαλική της ταυτότητα, την οποία εντέλει ανασύρει μέσα από μια σειρά σχέσεων με ανθρώπους του άλλου και, κυρίως, του ίδιου φύλου, φτάνοντας επιτέλους «να κρατά την ταυτότητά της με τα δικά της δάχτυλα», όπως σημειολογικά τονίζει η τελευταία φράση του έργου.
Πρώτη δημοσίευση:
http://diastixo.gr/kritikes/ellinikipezografia/3912-daxtila-panw-sto-swma
http://diastixo.gr/kritikes/ellinikipezografia/3912-daxtila-panw-sto-swma
