10.10.22

«Το χρονικό ενός δυσλεκτικού» του Γιάννη Πάσχου

 


 «Μια αυτοβιογραφική αφήγηση λιτή όσο πρέπει, περιεκτική όσο πρέπει, εξομολογητική όσο πρέπει».

 











Ο Γιάννης Πάσχος γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1954. Είναι καθηγητής ιχθυολογίας. Και παράλληλα τα τελευταία δεκαεπτά περίπου χρόνια καταθέτει και τις λογοτεχνικές επιδόσεις του. Και χρησιμοποιώ τη λέξη «επιδόσεις» διότι τα λογοτεχνικά κείμενα του Πάσχου δεν είναι μόνο πως ανήκουν σε διάφορα είδη –ποιήματα, διηγήματα, αφηγήματα, επιστημονικά– αλλά, κυρίως, χαρακτηρίζονται από μια δική του ματιά ανάγνωσης του κόσμου – συχνά χιουμοριστική, συχνά σχολιαστική, συχνά υποδόρια σαρκαστική.

 

Και αν αυτά τα στοιχεία των κειμένων του έχουν κάνει τον Γιάννη Πάσχο ιδιαιτέρως αγαπητό σε ένα απαιτητικό αναγνωστικό κοινό, τώρα με αυτό το αυτοβιογραφικό του κείμενο φωτίζεται και φανερώνεται ο λόγος για τον οποίο τα στοιχεία αυτά υπάρχουν. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου σημειώνει:

 

«Βράδυ, Δεκέμβρης του 2021. Εκεί που έψαχνα κάτι στο διαδίκτυο, έπεσα πάνω σε ένα on line τεστ δυσλεξίας για ενήλικες. Ήταν δέκα ερωτήσεις κι έπρεπε να απαντηθούν με ένα ΝΑΙ ή με ένα ΟΧΙ. Στο τέλος έγραφε: Για κάθε ΝΑΙ παίρνετε έναν βαθμό. Εάν συγκεντρώσατε επτά ή περισσότερους βαθμούς, πιθανώς να έχετε δυσλεξία, οπότε θα πρέπει να αναζητήσετε τη συμβουλή ειδικού για περαιτέρω αξιολόγηση και υποστήριξη. Και στις δέκα ερωτήσεις απάντησα ΝΑΙ. Συνεπέστατος!

 

Ήρθαν στον νου μου τα χρόνια που πέρασαν και τι έχω τραβήξει με αυτή την ιστορία από τότε πού ήμουν παιδί. Τι να πρωτοθυμηθώ, αλήθεια! Για έναν περίεργο, όμως, λόγο οι αναμνήσεις μου ήταν όλες τόσο εξαιρετικά διαυγείς, τόσο στέρεα παρούσες, που, καθώς με συνεπήραν στο παρελθόν του χρόνου, μέσα εκεί, αποφάσισα, χωρίς σχεδόν να το καταλάβω, να καταγράψω το χρονικό αυτό, το χρονικό ενός δυσλεκτικού.

 

Παρεμπιπτόντως, η δυσλεξία μου «διαγνώσθηκε» όταν ήμουν ήδη στα σαράντα πέντε (!). Ως τότε δεν το γνώριζα».

 

Με άλλα λόγια ο αναγνώστης αυτού του τόσο ασυνήθιστου όσο και ελκυστικού αναγνώσματος μπορεί να προσεγγίσει και να κατανοήσει θέματα που έχουν να κάνουν με τη δύναμη ενός χαρακτήρα που ενάντια στις στερεοτυπικές κοινωνικές προβλέψεις μπόρεσε να χαράξει τον δικό του δρόμο και μάλιστα να τον χαράξει με όλους τους σχεδιασμούς της παιδικής του ηλικίας, αλλά ακόμα να επιβεβαιώσει τις στρεβλώσεις ενός εκπαιδευτικού συστήματος που αντί να δίνει το δικαίωμα σε κάθε παιδί να αναπτύξει τα εντελώς προσωπικά του στοιχεία, επιδιώκει να το περιορίσει και με προκρούστια βούληση να το φέρει στα δικά του πρότυπα.

 

Και βέβαια καταγραφή της δύναμης ενός ανθρώπου που με πίστη στον εαυτό του, οδηγεί την ίδια του τη ζωή εκεί όπου ο ίδιος θέλει.

 

perispomeni pasxos to xroniko enos duslektikouΑυτά όλα ως προς της αξία του περιεχομένου. Αλλά το Χρονικό ενός δυσλεκτικού είναι και ένα ιδιαιτέρως αξιοπρόσεχτο λογοτεχνικό κείμενο. Σίγουρα αυτοβιογραφικό, σίγουρα η απλότητα της εξιστόρησης συνυπάρχει με σκέψεις κοινωνικές και ψυχολογικές. Σίγουρα έχει χιούμορ, όσο και στιγμές τρυφερότητας.

 

Μα πάνω απ΄ όλα είναι ένα κείμενο που μπορεί κανείς να το εντάξει στην κατηγορία των κειμένων ενηλικίωσης (τόσο πλέον σπάνια τα συναντά κανείς στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία) και παράλληλα ένα φωτεινό δείγμα μυθιστορήματος cross over που έρχεται να ενταχθεί, χωρίς προηγούμενο σχεδιασμό, σε αυτήν την τόσο αξιοπρόσεχτη κατηγορία μυθιστορημάτων.

 

Μια αυτοβιογραφική αφήγηση λιτή όσο πρέπει, περιεκτική όσο πρέπει, εξομολογητική όσο πρέπει – τελικά ανάγνωσμα που το χαίρονται οι ενήλικες και θα το απολαύσουν οι έφηβοι. Και βέβαια, καταγραφή της δύναμης ενός ανθρώπου που με πίστη στον εαυτό του οδηγεί την ίδια του τη ζωή εκεί όπου ο ίδιος θέλει. Να σημειώσω την ιδιαιτέρως προσεγμένη έκδοση από τον εκδοτικό οίκο Περισπωμένη. Η επιλογή της φωτογραφίας του εξωφύλλου αποτελεί ενεργό μέρος του κειμένου.

(570 λέξεις)

Book Press 9/10/2022

No comments: