Στέφαν Τσβάιχ "Καυτό Μυστικό"

 

Στέφαν Τσβάιχ

«Καυτό μυστικό»

Μετάφραση: Μαριάννα Αντωνοπούλου – Ίρμχιλντ Στάινερ

Εκδόσεις Ροές

 

Ένας συγγραφέας που αγαπήθηκε πολύ και από πολλούς στα χρόνια που έζησε και έγραφε και που ακόμα και τώρα, ογδόντα χρόνια μετά, τα βιβλία του παραμένουν ιδιαιτέρως αγαπητά από τους σύγχρονους αναγνώστες.

Τι είναι εκείνο που κρατά σε μια βιβλιοφιλική επικαιρότητα ένα συγγραφέα που γεννήθηκε το 1881 στη Βιέννη, ταξίδεψε σε πάρα πολλά μέρη, αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί  για να αποφύγει τη βία του ναζισμού, να πολιτογραφηθεί βρετανός υπήκοος, να ζήσει στις ΗΠΑ και τελικά στη Βραζιλία, όπου και το 1942 θα αυτοκτονήσει καθώς η νέα εποχή που βλέπει να έρχεται τον απογοητεύει;

Μια απάντηση θα μπορούσε να είναι ο κοσμοπολιτισμός και της ίδιας του την προσωπικότητας όσο και του έργου του. Ένα έργο που περιλαμβάνει κοινωνικά μυθιστορήματα, ιστορικές μονογραφίες, ψυχογραφικές νουβέλες, ποιήματα και θεατρικά έργα. Θέματα ποικίλα που φωτίζουν το πρώτο μισό του 20^ου αιώνα με τη ματιά και τις ιδέες ενός ευρωπαίου που αισθάνεται πολίτης του κόσμου.

Ο τρόπος που πλησιάζει τους χαρακτήρες έχει μια βαθιά  γνώση ψυχολογίας και οι περιγραφές των τόπων κρατάνε τη γοητεία του μεσοπολέμου.

Αυτά όλα τα χαρακτηριστικά υπάρχουν και στη νουβέλα «Καυτό μυστικό».

Σε ένα θέρετρο των Αυστριακών Άλπεων , ο δωδεκάχρονος Έντγκαρ περνά τις μέρες του συντροφεύοντας την μητέρα του, μια όμορφη γυναίκα που πλησιάζει πλέον την ωριμότητά της και γι αυτό αισθάνεται πως χάνονται τα όποια όνειρα της νιότης της για να γνωρίσει ένα έστω και σύντομο ερωτικό πάθος. Παντρεμένη με πλούσιο δικηγόρο που μάλλον την παραμελεί, θα βρεθεί στο στόχαστρο ενός bon viveur και γοητευτικού βαρόνου που περνά στο ίδιο ξενοδοχείο κι αυτός τις διακοπές του.

Στην προσπάθειά του ο βαρόνος να κατακτήσει την ώριμη γυναίκα, θα χρησιμοποιήσει τον δωδεκάχρονο. Κι αυτός εύκολα θα κολακευτεί από το ενδιαφέρον που του δείχνει ένας άνδρας που αφηγείται περιπέτειες παρόμοιες με εκείνες που οι μικρός διαβάζει στα βιβλία του.

Αλλά πολύ γρήγορα ο μικρός θα διαπιστώσει πως τόσο η μητέρα του όσο και ο βαρόνος μοιράζονται κάποιο μυστικό που εκείνους τους φέρνει κοντά τον έναν στην άλλη, ενώ τον ίδιο τον κρατάνε μακριά. Ένα μυστικό ενήλικο και γι αυτό και απαγορευμένο, αλλά παράλληλα και μια γνώση που αν και ο ίδιος την κατακτήσει θα βρεθεί από την άχαρη παιδική ηλικία, στον ενδιαφέροντα κόσμο των ενηλίκων.

Στην ουσία ο Έντγκαρ υποψιάζεται την ύπαρξη της σεξουαλικότητας και αυτό το γεγονός τον οδηγεί από τη μια να διεκδικεί το ενδιαφέρον της μητέρας του και από την άλλη να βλέπει ως αντίπαλο τον υποψήφιο εραστή της.

Οι αντιδράσεις του καθώς τον οδηγούν σε πράξεις μη αναμενόμενες, θα τον κάνουν να γνωρίσει έναν ολόκληρο κόσμο που απλώνεται πέρα από την ασφάλεια της οικογένειας. Στην ουσία πέρα από την αυτογνωσία υπάρχει και η κοινωνικοποίηση.

Η νουβέλα είχε κυκλοφορήσει το 1911 μέσα σε ένα τόμο με τρεις ακόμα νουβέλες που κάτω από τον γενικό τίτλο «Πρώτη εμπειρία» επιχειρείτο μια εξερεύνηση θεμάτων της παιδικής ηλικίας. Πολύ σύντομα κυκλοφόρησε αυτόνομα, ενώ έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο.

Θαυμάζει κανείς την έντονη και βαθιά γνώση της ψυχολογίας των εφήβων με την οποία ο Τσβάιχ  καταγράφει τις αντιδράσεις του νεαρού ήρωά του, την ίδια στιγμή που με επίσης μεγάλη ψυχολογική δεινότητα περιγράφει τις εσωτερικές συγκρούσεις μέσα σε μια γυναίκα που από τη μια αναζητά να ικανοποιήσει τη βαθιά ερωτική της διάθεση και από την άλλη να υποστηρίξει την ταυτότητα της μητέρας. Ένας διπλός ερωτισμός διαπερνά την όλη αφήγηση -εκείνος που γνωρίζουν οι ενήλικοι, ο άλλος που τρεμοπαίζει μέσα στο  εφηβικό ‘εγώ’.

Κι όλα αυτά μέσα σε ένα κείμενο που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη -του σημερινού αναγνώστη- που επιβεβαιώνει πως όσο κι αν τα  ήθη έχουν μεταβληθεί, στην ουσία οι ανάγκες τόσο των εφήβων όσο και των ενηλίκων παραμένουν οι ίδιες.

Κλασική γραφή ίσως και γι αυτό διαχρονικά μοντέρνα που η μετάφρασή της στα ελληνικά  δείχνει να έχει απόλυτα σεβαστεί το αρχικό κείμενο.

(605 λέξεις)

Βιβλιοδρόμιο Νέων (2/7/2022)