Ανδρέας Καραγιάν
«Άκρατος γέλωτας»
Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα περίπτωση σύγχρονου συγγραφέα
του ελλαδικού χώρου, είναι ο κύπριος Ανδρέας Καραγιάν.
Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στη
συνέχεια πήγε στο Λονδίνο για την απόκτηση ειδικότητας. Ήταν προς το τέλος της δεκαετίας του ’60 και το
όλο κλίμα εκείνης της εποχής, τον βοηθά να πάρει την απόφαση να στραφεί προς
ότι πιο γνήσιο διέθετε η προσωπικότητά του. Κι έτσι σπουδάζει πρώτα ζωγραφική
και μετά χαρακτική τόσο στη Μεγάλη Βρετανία όσο και στη Γερμανία.
Θα είναι το 1978 που θα κάνει την πρώτη του ατομική έκθεση
στην γκαλερί «Ώρα» στην Αθήνα.
Από εκεί και πέρα αναγνωρίζεται και εκτιμάται η παρουσία του στο χώρο της
ζωγραφικής, ενώ ο ίδιος παράλληλα θα ασχοληθεί και με τη κριτική θεάτρου και
κινηματογράφου.
Το 2007 προσκαλείται στην Αλεξάνδρεια από την εκεί
Βιβλιοθήκη και δημιουργεί μια σειρά έργων εμπνευσμένων από την ιδιαίτερη
ατμόσφαιρα της πόλης αυτής.
Το 2008 κυκλοφορεί και το πρώτο του βιβλίο και έτσι φωτίζει
και μια άλλη πτυχή των δυνατοτήτων της καλλιτεχνικής του ιδιοσυγκρασίας –αυτήν
του συγγραφέα.
Το βιβλίο «Άκρατος γέλωτας»
είναι το τέταρτο πεζογράφημά του.
Δύο από τα προηγούμενα βιβλία του τιμηθήκανε με το Κρατικό
Βραβείο μυθιστορήματος της Κύπρου.
Και τα τέσσερα αυτά βιβλία αποτελούν μια τετραλογία μυθιστορηματικής αυτοβιογραφίας.
Ο Ανδρέας Καραγιάν ανακαλεί πρόσωπα του παρελθόντος του,
ιδέες που τον απασχολήσανε, έρωτες που ενεργοποιήσανε τις δημιουργίες του,
ταξίδια που του πλάτυναν τις εμπειρίες.
Και μέσα από μια χαλαρή δομικά αφηγηματική σύνθεση,
καταφέρνει να σχηματίσει μια ‘μυθιστορηματική’ περσόνα η οποία υποστηρίζει μια
χαμένη αισθητική και μια συνειδητοποιημένη επιλογή.
Η αισθητική έχει να κάνει με το ότι χαρήκαμε στο δεύτερο
μισό του 20ου αιώνα.
Η επιλογή αφορά το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να ζει με τον δικό
του προσωπικό τρόπο τα πάθη των ερώτων του.
Οι δυο αυτοί άξονες που διαπερνούν την πεζογραφική σύνθεση
του βιβλίου σαφέστατα παραπέμπουν σε μια μετα - καβαφική στάση ζωής.
Ο Καραγιάν είναι ηδονιστής και εστέτ. Είναι ταγμένος στον
Έρωτα και στην Τέχνη.
Γι αυτό και ζωγραφίζει. Γι αυτό και γράφει. Και δεν διστάζει να προκαλεί –ο ίδιος άλλωστε
έχει δηλώσει πως «Η αλήθεια είναι πάντα
μια πρόκληση άρα, αν τα βιβλία είναι προκλητικά σημαίνει ότι είναι αληθινά».
Οι μνήμες είναι άλλοτε ‘μικρές’ (π.χ. η Διάπλασις των Παίδων του ’50), άλλοτε
πάλι πλέον ‘σημαντικές’ (π.χ. οι συζητήσεις με το ζεύγος Μιλλιέξ).
Οι περιγραφές των τόπων –Βερολίνο, Αθήνα, Κύπρος,
Αλεξάνδρειας κ.α.- φωτίζουν όσους κυκλοφορούν στους δρόμους τους, αλλά και
φανερώνουν τις ιδιόμορφες γοητείες τους.
Οι διακειμενικές αναφορές με συνέπεια επιλεγμένες – Προυστ
και Καβάφης.
Και εν τέλει οι ίδιοι οι ήρωες –κάποτε όντα με σάρκα και
οστά, τώρα αναπνέουν με τη βοήθεια τυπωμένων λέξεων. «... Λάμπουν για λίγο καθώς αναδιπλώνεται στο χαρτί η ιστορία τους ,
απλώνουν τα φτερά τους, μας χαμογελούν ,
ζητούν την κατανόησή μας* κάποτε και τη
συγνώμη μας* ή μας δίνουν τη δική τους συγχώρηση. Ύστερα πάλι χάνονται στη λήθη
και στη σιωπή.» σελ. 155
Μια, λοιπόν, κατάθεση τρόπου σκέψης και τρόπου πράξης,
ολοκληρώνει αυτό το βιβλίο.
Η Αννίτα Παναρέτου σημειώνει στο οπισθόφυλλο «’Ο Άκρατος
γέλωτας’ συνοψίζει την πορεία του Ανδρέα Καραγιάν: το χαμόγελο, τον λυγμό και
τον κλαυσίγελω ολόκληρης της ζωής του. Και ταυτόχρονα υποδηλώνει πως η ποιότητα
της ωρίμανσης είναι ανάλογη με τη διάρκειά της».
Θα συμφωνήσω μαζί της.
Το πλέον ενδιαφέρον ταξίδι είναι η ίδια η ζωή του κάθε ανθρώπου που ταξιδεύει –όμως- συνειδητοποιημένα.
Σε εποχές όπου η μαζικότητα επιβάλει τις απόψεις της, η
τόλμη να προβάλεις τον υποκειμενικό
τρόπο σκέψης και πράξης, φανερώνει ωριμότητα και προσφέρει ελπίδα.
