"Το αγόρι με τις δυο καρδιές” των Χάμεντ και Χεσαάμ Αμίρι
σε σκηνοθεσία Τάκη Τζαμαργιά
Η καλλιτεχνική παιδεία στη χώρα μας μπορεί θεωρητικά να
εντάσσεται μέσα σε σχολικά προγράμματα, αλλά η ουσιαστική επαφή του παιδιού και
εφήβου με τη λογοτεχνία, το θέατρο, τις εικαστικές τέχνες και τη μουσική είναι
ελλιπέστατη, αν όχι ίσως και ανύπαρκτη. Και κάτι τέτοιο ως αποτέλεσμα του
διαχωρισμού της Παιδείας από τον Πολιτισμό.
Και αυτή η σημαντική έλλειψη γίνεται ακόμα περισσότερο
εμφανής στα χρόνια της εφηβείας και της πρώιμης νεότητας. Ελάχιστα είναι τα
λογοτεχνικά κείμενα που μπορεί να έχουν τη θεματική (μα και την ικανότητα) που
θα ενδιέφερε ένα άτομο 13 έως 17 χρονών· ακόμα λιγότερες οι θεατρικές
παραστάσεις· σχεδόν μηδαμινές οι παρεμβάσεις ζωγραφικής και κλασικής μουσικής
στην εφηβική κουλτούρα. Κι όμως, μέσα από την Τέχνη (και κυρίως τη λογοτεχνία
και το θέατρο) μπορεί να διαμορφωθεί εποικοδομητικά ο πνευματικός και ψυχικός
κόσμος του μελλοντικού ενήλικα, ενώ παράλληλα βοηθιέται και μια χωρίς ακρότητες
εκρηκτική έκφραση της εφηβείας.
Κάτω από αυτό το σκεπτικό αναζητώ άρτια λογοτεχνικά και
θεατρικά έργα για εφήβους και όχι μόνο. Και χαίρομαι όταν ή τα διαβάζω ή τα
παρακολουθώ. Η crossover Τέχνη (λογοτεχνία και θέατρο) έχει ιδιαίτερα σημαντικό
ρόλο να παίξει στην εποχή μας.
Ακροβατεί συνεχώς ανάμεσα στη συγκίνηση και το χιούμορ, στις
ενδοοικογενειακές σχέσεις και τις ποικίλες συμπεριφορές όσων εμπλέκονται στη
διακίνηση προσφύγων.
Μια τέτοια χαρά μού πρόσφερε και η παρακολούθηση του έργου
Το αγόρι με τις δυο καρδιές των Αφγανών συγγραφέων Χάμεντ και Χεσαάμ Αμίρι, σε
θεατρική προσαρμογή του Φιλ Πόρτερ, που παρουσιάζεται στο θέατρο Άλμα σε
σκηνοθεσία Τάκη Τζαμαργιά, μουσική Μίλτου Πασχαλίδη, σκηνικά του Εδουάρδου
Γεωργίου και κοστούμια της Έλλης Εμπεδοκλή.
Έργο με σαφείς πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις, καθώς
βασικός του άξονας είναι ο φωτισμός της ζωής του πρόσφυγα. Βασισμένο σε αληθινά
γεγονότα –στην ουσία περιγράφει τις περιπέτειες της πενταμελούς οικογένειας των
δυο συγγραφέων από τη φυγή τους απ’ το Αφγανιστάν έως τη μόνιμη εγκατάστασή
τους στη Μεγάλη Βρετανία–, καταφέρνει να συμπυκνώσει σε μια διάρκεια λιγότερη
των δυο ωρών όλο το δράμα μιας προσφυγικής πορείας σε διάφορες χώρες της Ασίας
και της Ευρώπης. Και παράλληλα ακροβατεί συνεχώς ανάμεσα στη συγκίνηση και το
χιούμορ, στις ενδοοικογενειακές σχέσεις και τις ποικίλες συμπεριφορές όσων
εμπλέκονται στη διακίνηση προσφύγων.
Το έργο (αναφέρεται σε γεγονότα πριν από είκοσι περίπου
χρόνια, τα οποία όμως –και δυστυχώς– δεν έχουν διαφοροποιηθεί) διέγραψε το 2022
μια επιτυχημένη πορεία σε σκηνές του Λονδίνου και τώρα συνεχίζει να βρίσκει την
ίδια ανταπόκριση και από το αθηναϊκό κοινό, κι αυτό γιατί η σκηνοθεσία του Τάκη
Τζαμαργιά τού χαρίζει έναν γρήγορο, νεανικό –θα τον έλεγα– ρυθμό, τα σκηνικά
του Εδουάρδου Γεωργίου τη δυνατότητα να πείσουν για τις απανωτές στάσεις μιας
προσφυγικής πορείας, τα κοστούμια της Έλλης Εμπεδοκλή να σχολιάσουν με τον
τρόπο τους τις διαφορετικές δυνατότητες προσαρμογής του ξένου στον νέο τόπο
ανάλογα με την ηλικία και τις προηγούμενες προσλαμβάνουσες, η μουσική του
Μίλτου Πασχαλίδη να φέρει κοντά ποικίλους λαϊκούς πολιτισμούς.
Και βέβαια, όλα αυτά αναδεικνύονται καθώς υποκριτικά τα
υποστηρίζει αποτελεσματικά μια ομάδα παλαιότερων και νεότερων ηθοποιών –
Χρήστος Διαμαντούδης, Βαγγέλης Ζάπας, Έλενα Μαρσίδου, Βασίλης Τριανταφύλλου,
Γιώργος Ψυχογυιός.
Εντέλει μια άρτια θεατρική παράσταση, που με ευαισθησία
θέλει να ενημερώσει ένα πλατύ κοινό –μα κυρίως τους νέους– για τις όχι πάντα
ιδιαίτερα φωτισμένες παραμέτρους του πρώτου ζητήματος της σύγχρονης εποχής· του
προσφυγικού.
Και είναι χαρακτηριστικές οι φράσεις του Τάκη Τζαμαργιά από
το δελτίο τύπου της παράστασης: «Δεν πρόκειται για άλλη μια ιστορία προσφύγων,
πρόκειται για έναν ύμνο στην αγάπη και στην αλληλεγγύη, για τον διαχρονικό
αγώνα του ανθρώπου να προσδιορίσει τον υπαρξιακό του χώρο και χρόνο όπου κι αν
βρίσκεται».
Συντελεστές
Κείμενο: Hamed & Hessam Amiri
Θεατρική διασκευή: Φιλ Πόρτερ
Σκηνοθεσία: Τάκης Τζαμαργιάς
Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Σκηνικά: Εδουάρδος Γεωργίου
Κοστούμια: Έλλη Εμπεδοκλή
Κίνηση: Αγγελική Τρομπούκη
Μουσική/Τραγούδι: Μίλτος Πασχαλίδης
Στίχοι: Ελένη Φωτάκη
Φωτισμοί: Γιώργος Αγιαννίτης
Σχεδιασμός video: Goran Gagic
Βοηθός σκηνοθέτη: Νεφέλη Βλαχοπαναγιώτη
Βοηθοί σκηνογράφου: Ξένια Κούβελα, Αναστασία Καρούσση
Βοηθός ενδυματολόγου: Ασημίνα Κουτσογιάννη
Εταιρεία παραγωγής: Φωτόνιο Τέχνης και Πολιτισμού
Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Χρήστος Διαμαντούδης,
Βαγγέλης Ζάπας, Έλενα Μαρσίδου, Βασίλης Τριανταφύλλου, Γιώργος Ψυχογυιός
www.diastixo.gr (10/12/2023)
(670 λέξεις)
