29 λέξεις αργότερα

Μάντυ Σιταρά – Καμπάση

"29 λέξεις αργότερα"

Μυθιστόρημα

Εκδόσεις  Άγκυρα, 2013

Τα βιβλία μοιάζουν με τους ανθρώπους. Όπως σ΄ εκείνους, έτσι και σ΄ αυτά μπορεί να βρεις άλλοτε κάποια να σε ενθουσιάζουν, άλλοτε κάποια να σε απογοητεύουν, άλλοτε κάποια να σε ξαφνιάζουν.

Μου αρέσουν κυρίως τα τελευταία –αυτά που σε ξαφνιάζουν. Άλλωστε και αυτού του τύπου άνθρωποι είναι που συνήθως  με κερδίζουν.

Τη Μάντυ Σιταρά – Καμπάση την γνώρισα πριν από τρία περίπου χρόνια. Ως ένα από τα πλέον  δραστήρια μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης της Βιβλιοθήκης Καίτη Λασκαρίδου, στον Πειραιά.  Είμαι ο υπεύθυνος αυτής της Λέσχης και  η Μάντυ από τις πρώτες κιόλας συναντήσεις με έκανε να την προσέξω.

Μια νέα γυναίκα με άποψη, λογοτεχνικές και κοινωνικές γνώσεις, φρέσκες ιδέες και διάθεση να τις υπερασπίζεται. Άτομα απόλυτα εξωστρεφές και γι αυτό δεν περίμενα πως θα μπορούσε να αναζητήσει τρόπους έκφρασης μέσα από μια τόσο εσωστρεφή διαδικασία όπως είναι αυτή της συγγραφής ενός μυθιστορήματος.

Αλλά αν με ξάφνιασε με την πρότασή της να διαβάσω το χειρόγραφό της και να της πω την γνώμη μου, ακόμα περισσότερο με ξάφνιασε αυτό το ίδιο το κείμενο που είχε γράψει.

Το μυθιστόρημα «29 λέξεις αργότερα» -και από τον τίτλο κιόλας ο αναγνώστης  υποψιάζεται πως κάτι ασυνήθιστο πρόκειται να διαβάσει- στην ουσία μιλά  για ένα οικογενειακό μυστικό και πολύ εύκολα θα μπορούσε κανείς, αν έμενε σε μια απλή περίληψη των γεγονότων, να το θεωρήσει ως ένα μελό κατασκεύασμα από αυτά που έχουν κατακλίσει προθήκες βιβλιοπωλείων και άλλων χώρων πώλησης λογοτεχνικών έργων.

Αλλά στη λογοτεχνία σημασία δεν έχει πάντα και τόσο το τι λέγεται, αλλά το πώς λέγεται. Και στο μυθιστόρημα αυτό ότι αναφέρεται προσφέρει ανατροπές κατεστημένων αντιλήψεων, εμβαθύνσεις συναισθημάτων και προτάσεις σύνθεσης νέας μορφής σχέσεων.

Τρεις γενιές γυναικών μπλέκονται η μια μέσα στη ζωή της άλλης και  εκείνο που η Μάντυ Σιταρά – Καμπάση προσπαθεί να φωτίσει είναι που τελειώνει το μοιραίο και που αρχίζει η ατομική ευθύνη.

Η γραφή της διαθέτει την αμεσότητα του ξαφνιάσματος : Ο θάνατος μπήκε στο λεξιλόγιό της και στη ζωή της. Δίπλα στη λέξη έρωτας.   Χρησιμοποιεί με ασυνήθιστο τρόπο τα αντικείμενα : Το ταβάνι έρχεται καταπάνω της. Η Κίχλη, πιασμένη από τα κάγκελα της σκάλας, ανεβαίνει αργά τα σκαλοπάτια που οδηγούν στο δωμάτιό της. Και  δεν διστάζει να φτάσει ακόμα και στην υπερβολή για να κυριολεκτήσει: Κολυμπάει σε μια γαλήνια σιωπή, που της αφήνει χώρο να συζητήσει με τον εαυτό της.

Αλλά πέρα από την γλώσσα η Σιταρά – Καμπάση ξέρει και να δομεί το υλικό της με τέτοιο τρόπο ώστε και το αναγνωστικό ενδιαφέρον να μην υποχωρεί, αλλά και το παρελθόν να φωτίζει εκεί που πρέπει και όσο πρέπει το μέλλον.

Οι χαρακτήρες που η νέα συγγραφέας έχει πλάσσει διαθέτουν με πολυσήμαντο φωτισμό αναλύονται  και ξεφεύγουν από στερεοτυπικές προδιαγραφές. Πρόσωπα ζωντανά είναι.

Εν τέλει πρόκειται για μια ιστορία όπου το τυχαίο κονταροχτυπιέται με το προγραμματισμένο και μέσα από αυτή τη σύγκρουση αναδύεται η μοίρα του κάθε ανθρώπου.

Τόσο η Μάντυ –για να επιστρέψω στη σκέψη με την οποία ξεκίνησα αυτό το σημείωμα- όσο και το πρώτο της αυτό μυθιστόρημα με ξαφνιάσανε. Ίσως γιατί  τόσο η προσωπικότητα της συγγραφέα όσο και το ύφος του έργου καταφέρνουν να συνταιριάξουν το παραδοσιακό με το μοντέρνο.

Και τώρα… Σε αναμονή του επομένου.