20.12.24
Κώστα Λογαράς «Διπλή ζωή»
14.12.24
Μαρία Σκιαδαρέση «Αντιγόνη απ΄το Πουσκάρ»
Τζούλια Γκανάσου «Δευτέρα παρουσία»
13.12.24
«Το κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον στη διαμόρφωση της υστεροφημίας των έργων της Πηνελόπης Δέλτα και των επιγόνων της -Ζέη και Σαρή»
11.12.24
Νίκος Βόπης «Στο φως»
7.12.24
Συνέντευξη στο femalevoice
1. Πόσο δύσκολο ήταν να περιγράψετε την απώλεια με τρόπο που να απευθύνεται σε παιδιά;
-Η απώλεια μαζί με την πληγή στην ψυχή φέρνει και μια ενδυνάμωση της μνήμης. Το πρόσωπο που έφυγε από δίπλα μας υπήρξε σημαντικό για εμάς διότι μαζί του μοιραστήκαμε και βιώσαμε μεγάλες στιγμές, καθοριστικές για τη ζωή μας. Μπορείς κανείς, λοιπόν, αυτό ακριβώς να τονίσει σε ένα παιδί που θέλει να του περιγράψει την απώλεια. Συνηθίζω να λέω πως όσο κάποιον τον θυμόμαστε και μιλάμε για αυτόν, στην ουσία παραμένει δίπλα της. Μπορεί να μην τον βλέπουμε, να μην τον αγγίζουμε… Αλλά είναι δίπλα μας… Ακόμα περισσότερο -μέσα μας.
2. Ποια συναισθήματα θέλατε να προκαλέσετε στους αναγνώστες σας μέσα από την ιστορία;
- Μα ακριβώς αυτό που πιο πριν σας είπα. Και κάτι ακόμα -το πόσο σημαντικό είναι όχι μόνο για ουσιαστικό λόγο να χαμογελάμε, αλλά και για εξίσου σημαντικό λόγο να δακρύζουμε. Η χαρά και η λύπη -το ‘γεια σου’ και το ‘αντίο’. Η ζωή όλων μας ανάμεσα στα δυο αυτά άκρα κινείται. Ας το μαθαίνουμε από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας.
3. Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο που θέλατε να εκφράσετε μέσω του χαρακτήρα της γάτας;
- Όχι. Το γατί απλώς είναι το εύρημα για να αισθανθεί ο ήρωας όλα όσα αισθάνθηκε. Στην ουσία αυτό το γατί δεν είναι παρά ο ‘άλλος΄ που μας βοηθά να μετατρέψουμε το ‘εγώ’ στο ‘εμείς’.
4. Πώς επιλέξατε να παρουσιάσετε το παιδί και την αντίδρασή του στην απώλεια;
- Εννοείται πως επέλεξα αυτήν την ίδια την ιστορία που αφηγήθηκα; Μα δεν έκανα τίποτε περισσότερο παρά να αφηγηθώ όσα είχα εγώ ο ίδιος ως παιδί είχα ζήσει. Βέβαια τα αφηγήθηκα βασισμένος όχι μόνο στα όσα θυμάμαι πως είχα τότε αισθανθεί, αλλά και με την ερμηνεία που ως ενήλικος πλέον τους δίνω. Να το πω με άλλα λόγια -αφήγηση με τη βοήθεια μιας ενήλικης παιδικότητας. Μόνο αυτήν γράφονται καλά βιβλία για παιδιά… Για παιδιά και όχι μόνο
5. Ποιος ήταν ο μεγαλύτερος στόχος σας με τη διαδρομή αυτής της σχέσης;
- Η σχέση μου με εκείνο το μικρό γατί κράτησε στην ουσία κάποιους μήνες. Αλλά επηρέασε όλη μου την ζωή. Μια διαδρομή που στην ουσία ακόμα συνεχίζεται. Μα πολλούς ακόμα άλλους συνεπιβάτες.
6. Το τέλος της ιστορίας αφήνει περιθώρια για ελπίδα; Πώς αντιμετωπίζει το παιδί την απώλεια;
- Δεν είναι τόσο αν αφήνει ή όχι περιθώρια για ελπίδα, όσο το ότι ανοίγει όλα τα παράθυρα στην αισιοδοξία. Γιατί -σκεφτείτε το!- για ποια απώλεια μιλάμε; Έχουν περάσει κοντά εξήντα χρόνια και ακόμα συζητάμε για εκείνο το γατάκι. Στέκεται δίπλα μας και καθορίζει την κουβέντα μας.
7. Ποιος είναι ο ρόλος της αγάπης και των αναμνήσεων στο να ξεπεράσει κανείς την απώλεια;
- Ο άνθρωπος είναι το μόνο πλάσμα στον πλανήτη μας που διαθέτει μνήμη. Πάνω σε αυτήν την ιδιότητα χτίστηκε όλος ο πολιτισμός μας. Γιατί μπορεί όλοι μας να φοβόμαστε τον δικό μας θάνατο και τον θάνατο των αγαπημένων άλλων, αλλά επίσης όλοι μας και από τα πρώτα, πρώτα χρόνια της ζωής μας γνωρίζουμε πως θα συμβεί κάτι τέτοιο. Αυτά τα δυο ακραία συναισθήματα τα συμφιλιώνουν κατά κάποιον τρόπο οι αναμνήσεις.
8. Θεωρείτε ότι η απώλεια ενός ζώου είναι καλή ευκαιρία για να μάθει ένα παιδί για την έννοια του θανάτου;
- Πάντα ήταν. Και μάλιστα σε εποχές που ο άνθρωπος από τη μικρή του ηλικία εντάσσονται μέσα στη καθημερινότητα της Φύσης. Τώρα όλοι ζούμε -και μαζί με εμάς και τα παιδιά μας- μέσα στην ψευδαίσθηση ενός κελύφους προστασίας. Λάθος -τόσο εμείς οι ενήλικες μένουμε απροστάτευτοι, μα και τα παιδιά μας τα μεγαλώνουμε χωρίς βασικά εφόδια ουσιαστικής και με περιεχόμενο επιβίωσης.
9. Αν μπορούσατε να γράψετε μια συνέχεια, πώς θα εξελισσόταν η ζωή του παιδιού μετά την απώλεια της γάτας;
- Δεν χρειάζεται να τη γράψω. Την έχω ζήσει.
10. Αν η γάτα είχε «φωνή» στην ιστορία, τι πιστεύετε ότι θα ήθελε να πει στο παιδί πριν φύγει;
- Πολλές φορές για τα πλέον σημαντικά μας συναισθήματα δεν μιλάμε. Απλώς τα δείχνουμε.
https://femalevoice.gr/o-manos-kontoleon/
4.12.24
«H έμπνευση και η γέννηση ενός συγγραφέα»
1.12.24
Μάνος Κοντολέων. Ο επιδέξιος ζωγράφος της εφηβείας
24.11.24
Μίρτσεα Καρταρέσκου «Τραβεστί»
20.11.24
Κυριάκος Χαρίτος 'Το Μεταξένιο'
18.11.24
Η Μαρίζα Ντεκάστρο για 'Τα δώρα'
Η Marisa De Castro διάβασε 'Τα δώρα' μου και σημείωσε στο https://www.oanagnostis.gr/10-vraveymenoi-monternoi.../ :
…κι επειδή πραγματικά και ο χρόνος είναι άπιαστος, ο Μάνος Κοντολέων με Τα δώρα (εικ. Ιφιγένεια Καμπέρη, Πατάκης) οδηγεί γλυκά τα παιδιά να καταλάβουν ότι στο πέρασμα του χρόνου, και από το ένα στο άλλο, οι μικρές καθημερινές χαρές και λύπες δεν χάνονται αλλά μεταμορφώνονται σε ευτυχία…
Η Marisa De Castro διάβασε 'Τα δώρα' μου και σημείωσε στο https://www.oanagnostis.gr/10-vraveymenoi-monternoi.../ :
…κι επειδή πραγματικά και ο χρόνος είναι άπιαστος, ο Μάνος Κοντολέων με Τα δώρα (εικ. Ιφιγένεια Καμπέρη, Πατάκης) οδηγεί γλυκά τα παιδιά να καταλάβουν ότι στο πέρασμα του χρόνου, και από το ένα στο άλλο, οι μικρές καθημερινές χαρές και λύπες δεν χάνονται αλλά μεταμορφώνονται σε ευτυχία…
9.11.24
Βιρτζίνια Γουλφ «Φλας»
7.11.24
Paul Auster «Μπαουμγκάρτνερ»
1.11.24
Η Κατερίνα Ζαμαρία στο diastixo.gr για Τα Δώρα
30.10.24
Ο Μάρκος τα λέει όλα στο Fractal
«Ένας ήρωας εντελώς εντεταγμένος μέσα στον σύγχρονο τρόπο ζωής»
Ο Μάνος Κοντολέων έχει πολλάκις αποδείξει ότι μπορεί να προσαρμόζει εξαιρετικά εύστοχα κάθε νέα συγγραφική του δουλειά στα προβληματισμούς των νέων της εκάστοτε εποχής. Πράγματι, από τότε που εμείς ήμασταν έφηβοι και διαβάζαμε μετά μανίας βιβλία του όπως «Το ταξίδι που σκοτώνει» ή το «Γεύση πικραμύγδαλου», πολλά έχουν αλλάξει για τους σημερινούς νέους-πολλά άλλα όμως, όπως τα ναρκωτικά ή οι νεανικοί έρωτες, θέματα των παραπάνω βιβλίων, έχουν παραμείνει ψηλά στη λίστα σχετικά με τους προβληματισμούς των νέων τότε, αλλά και σήμερα.
Παράλληλα, επομένως, με τα πονήματα που εξέδωσε τελευταία για τους ενήλικες, με θεματική σχετική με την Ελληνική Μυθολογία, ο Κοντολέων συνεχίζει να παρευρίσκεται στον χώρο της παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας, γράφοντας αυτή τη φορά ένα πόνημα το οποίο βρίσκεται εξαιρετικά κοντά στον τρόπο σκέψης και τους προβληματισμούς των σύγχρονων νέων.
Τί θα σκεφτόταν άραγε ένα παιδί που φοιτά στην πρώτη τάξη του γυμνασίου; Πού θα έγραφε τις σκέψεις του; Ποια θα ήταν τα θέλω του, ο κόσμος του; Τί θα το ενοχλούσε και τί θα του άρεσε στη σημερινή κοινωνία μας και στην οικογένειά του; Ποιες θα ήταν οι εμπειρίες του;
Όλα τα παραπάνω φιλοδοξεί να καταγράψει ο Κοντολέων μέσω του Μάρκου, ενός συμπαθέστατου μαθητή της πρώτης γυμνασίου που καταγράφει τις καθημερινές εμπειρίες του όχι σε ημερολόγιο, αλλά σε ένα blog στον υπολογιστή. Διότι φυσικά σήμερα ελάχιστα παιδιά θα κρατούσαν ένα παραδοσιακού τύπου ημερολόγιο, πολλά όμως θα κατέγραφαν ευχαρίστως τις σκέψεις και τις εμπειρίες τους στον υπολογιστή.
Blogger, follower, Netflix, wi fi, podcast, Y tube, videogeames, tablet, viber, grimy post, looser και άλλοι πολλοί τέτοιοι όροι συναντώνται μέσα στο βιβλίο του Κοντολέων, που δημιουργεί έναν ήρωα εντελώς εντεταγμένο μέσα στον σύγχρονο τρόπο ζωής. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο το πόνημά του είναι εξαιρετικά ευκολοδιάβαστο ακόμη και από παιδιά που δεν έχουν επαφή με τα βιβλία. Το εν λόγω πόνημα, επομένως, αποτελεί την καλύτερη πρόταση για να αρχίσει ένα παιδί το διάβασμα, ακόμη και αν δεν έχει διαβάσει ποτέ του.
Η αφήγηση που αφορά τις εμπειρίες του Μάρκου είναι δοσμένη με άφθονο χιούμορ και εντελώς προσαρμοσμένη στον τρόπο που βλέπει τον κόσμο ένα δωδεκάχρονο παιδί. Πρόκειται για αφήγηση που εστιάζει σε ευτράπελα γεγονότα που αφορούν την καθημερινότητα μιας σημερινής ελληνικής οικογένειας. Πρωταγωνιστής είναι φυσικά ο Μάρκος, ο μικρότερος αδελφός του ο Νέστορας, οι παππούδες, οι γιαγιάδες, ακόμη και ο γάτος της οικογένειας ο Σιλβέστρος. Ο παππούς που έχει τελειώσει τη Φιλοσοφική-είναι συνταξιούχος καθηγητής Φιλοσοφίας- και μιλά στην καθαρεύουσα αποτελεί τη φωνή από το παρελθόν που αποπειράται να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των διαφορετικών γενεών.
Το βιβλίο αυτό, επομένως, πιο σύγχρονο από ποτέ, δεν καταρρίπτει τους δεσμούς με το παρελθόν. Ο Κοντολέων χρησιμοποιεί μεν το καθημερινό, απλό λεξιλόγιο που είναι απολύτως κατανοητό στα παιδιά, αλλά δεν διστάζει να προσθέσει και κάποιες λόγιες πινελιές που αποσκοπούν στο να μάθουν κάτι παραπάνω στο παιδί με εύληπτο και προσιτό τρόπο, δίχως όμως ίχνος διδακτισμού. Δεν είναι επίσης κακή ιδέα να διαβάσουν και οι ενήλικες το πόνημα αυτό προκειμένου να κατανοήσουν τον τρόπο σκέψης ενός δωδεκάχρονου. Συμπεραίνουμε, επομένως, πως ο κύριος Κοντολέων παραμένει παιδί βαθιά μέσα του, εφόσον μπορεί να ανατέμνει την παιδική ψυχολογία με τόσο επιτυχημένο τρόπο!
Λεύκη Σαραντινού
https://www.fractalart.gr/o-markos-ta-leei-ola/
28.10.24
Μαρίζα Ντεκάστρο "2194 ημέρες πολέμου"
24.10.24
Η Άντα Κατσίκη - Γκίβαλου για τα δυο πρόσφατα βιβλία μου
ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ «Ο Μάρκος τα λέει …όλα!» και «Τα δώρα», εκδόσεις Πατάκη
Πριν λίγες μέρες έλαβα με το ταχυδρομείο δυο εκπληκτικά βιβλία του Μάνος ΚοντολέωνΜάνου Κοντολέων. Πρώτο κατέφθασε «Ο Μάρκος τα λέει …όλα!». Ένα εξαιρετικό βιβλίο, γεμάτο δράση, χιούμορ, περιπέτεια, αγωνία που κυριαρχούν σ’ ένα σπίτι χάρη στα δυο αγόρια με διαφορετικό χαρακτήρα που φέρνουν τα πάνω κάτω σε όλη τη διευρυμένη οικογένεια, γονείς και παππούδες.
Ο Μάνος Κοντολέων, άριστος γνώστης της παιδικής ψυχολογίας (μας το έχει δείξει ήδη εδώ και πολλά χρόνια με τον «Αδερφό της Ασπασίας» και τις συνέχειές του), καθώς και άριστος τεχνίτης της γλώσσας ασχολείται με την καθημερινή ζωή των δυο αυτών παιδιών σε ένα σύγχρονο τεχνολογικά περιβάλλον, ιδιαίτερα θελκτικό για το σημερινό μικρό αναγνώστη. Το βιβλίο αυτό «γράφεται» από τον Μάρκο, τον μεγάλο αδερφό που πάει στην α΄Γυμνασίου, στο προσωπικό του blog. Στην πραγματικότητα έχουμε ένα σύγχρονο ημερολόγιο γεμάτο γεγονότα και περιπέτειες, που αποκαλύπτουν στοιχεία της πραγματικής ζωής που πολλά παιδιά αναγνώστες αναγνωρίζουν στο δικό τους σπίτι. Η παιδική ματιά, κυρίαρχη, δεν αφήνει περιθώρια για διδακτισμούς, αντίθετα προωθεί την παιδική πρωτοβουλία και συμβάλλει στην παρουσίαση παιδιών ανεξάρτητων, με εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, με προωπικότητα, τα οποία, παρά την παιδικότητά τους, εμφανίζουν σημάδια ωριμότητας που θα ζήλευαν και ενήλικοι. Η εικονογράφηση της Τέτης Σώλου με τα χαρακτηριστικά σκίτσα της αποτυπώνει στιγμές της καθημερινότητας της οικογένειας και ζωντανεύει με τις εκφράσεις των προσώπων τον χαρακτήρα των ηρώων.
Τον Μάρκο, λοιπόν, δεν πρόλαβα να τον απολαύσω καλά -καλά και να σου εμφανίζεται όχι ο ίδιος, αλλά πάντως ένας εντεκάχρονος Μάρκος (τυχαίο;) που κυριαρχεί στο βιβλίο του Κοντολέων «Τα δώρα». Ο τίτλος, προτού ανοίξω το βιβλίο, με παρέπεμπε στα «Πολύτιμα δώρα», ιδιαίτερο από κάθε άποψη παλαιότερο βιβλίο του Μάνου. Μόλις άνοιξα το βιβλίο, το διάβασα απνευστί μέσα σε λίγη ώρα και σκέφτηκα: Αυτό το βιβλίο δεν πρέπει να λείπει από κανένα σχολείο, όχι μόνο από το δημοτικό, στα παιδιά του οποίου κυρίως απευθύνεται, αλλά και από το Γυμνάσιο, καθώς και από τα Παιδαγωγικά Τμήματα των Πανεπιστημίων όπου διδάσκεται η Παιδική Λογοτεχνία. Ο Μάρκος ως Μάνος -φανερή persona του συγγραφέα - πρωταγωνιστεί στην αφήγηση που πηγάζει από το πρώτο δημοσίευμα του συγγραφέα: «Στο μικρό μου γατάκι», δημοσιευμένο στη «Διάπλαση των παίδων». Στο παιδικό βιβλίο "Τα δώρα" με θέμα τη μοναξιά ενός μικρού παιδιού η παρέα με το μικρό γατάκι στάθηκε η αφορμή ο Μάρκος να ωριμάσει και να μπορεί να αντιμετωπίζει καταστάσεις, όπως η συντροφικότητα, όνειρα,οι φόβοι η αρρώστια και ο θάνατος.
Το κυριότερο όμως σημείο του αφηγήματος είναι αυτό όπου από τη μοναξιά μεταβαίνει στη δημιουργία. Είναι αυτό το δεύτερο θέμα για το οποίο θέλησε να μιλήσει ο Κοντολέων. Οι τελευταίες φράσεις του κειμένου το ομολογούν : «Μια ολάκερη ζωή – τόσο θα κρατούσαν τα δώρα που το γατάκι του είχε κάνει. Του είχε προσφέρει την πρώτη του ιστορία. Τον είχε κάνει συγγραφέα». Με αυτά τα απλά λόγια μιλά ο Μάνος Κοντολέων στο μικρό παιδί με τρόπο άμεσα αντιληπτό για το πως γίνεται κανείς συγγραφέας, θέμα που έχει απασχολήσει όχι μόνο συγγραφείς αλλά και θεωρητικούς και μελετητές, παγκοσμίως. Η συμπερίληψη στο βιβλίο των πρώτων δημοσιευμάτων του Μάνου Κοντολέων είναι η απτή απόδειξη ότι η μοναξιά του μικρού Μάνου Κοντολέων μέσα από τη ζωή του με το γατάκι και τα όσα αυτό του πρόσφερε ήταν το κίνητρο για να ξεκινήσει το μακρύ ταξίδι της συγγραφής. Η εικονογράφηση του βιβλίου από την Ιφιγένεια Καμπέρη συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της ιστορίας.
Μη γελιόμαστε όμως. Τα δώρα των εμπειριών των παιδικών του χρόνων δεν θα ήταν ικανά να τον αναδείξουν σε έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς όχι μόνο της παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας άλλά της λογοτεχνίας γενικώς, αν δεν συνοδεύονταν από το ταλέντο, τη θεωρητική γνώση, την αγάπη για τη λογοτεχνία ελληνική και ξένη, τη ματιά στη ζωή και στην κοινωνία που στάθηκαν οι τροφοδότες του έργου του.
Αγαπητέ μου Μάνο, συνέχισε με το ίδιο όραμα για τη γραφή και την ίδια αγάπη για τον άνθρωπο στον οποίο απευθύνεσαι!
23.10.24
20.10.24
Λέσχη Ανάγνωσης Νεανικής και Cross Over Λογοτεχνίας
Subscribe to:
Posts (Atom)