Ο Ανδρέας από... τότε

Μόλις χτες το έμαθα...Ο Ανδρέας δεν είναι πια εδώ...

Μα, από τότε...

...Τότε που πηγαίναμε στην Τετάρτη Δημοτικού, εκεί στη Σχολή Γκιζελή, στο Καπιτόλ της Αγίου Μελετίου, μέχρι που τελείωσαμε το Γυμνάσιο , πάντα στο ίδιο το θρανίο και μιλούσαμε για λογοτεχνία και κινηματογράφο και διάβαζε ο ένας στον άλλον τα πρώτα μας κείμενα. Μαζί και στις σχολικές εκδρομές... Από τότε υπάρχουν φωτογραφίες στο άλμπουμ μου, φωτογραφίες και ένα ποίημα δικό του στο λεύκωμά μου.

...Τότε που μπήκαμε κι οι δυο σε σχολές που δεν τις θέλαμε, μόνο που εγώ την τέλειωσα και έμεινα για πάντα εδώ , ενώ ο Ανδρέας έφυγε και έτσι μόνο σποραδικά πια κάτι μάθαινα γι αυτόν, μέχρις ότου εκείνος άρχισε να μου τηλεφωνεί αναζητώντας κάπου να πατήσει την επιστροφή του.

...Τότε που ο καθένας μας άλλον δρόμο στη λογοτεχνία είχε πια χαράξει και σπάνια συναντιόμαστε, αλλά πάντα ο ένας θυμότανε τον άλλον.

...Τότε, πριν από μερικούς μήνες, στη Δράμα που ο Ανδρέας παρουσιάζε το τελευταίο μου μυθιστόρημα κι έπειτα, την άλλη μέρα, καθώς αποχαιρετιόμαστε, γύρισε και μου είπε "Να βρεθούμε" και είχε μια νοσταλγία ο τόνος που είπε τη φράση...

Δεν ήξερα, δεν ήξερε -τότε- πως λέγαμε 'αντίο'.

Ο Ανίσχυρος άγγελος στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου

Χτες το βράδυ η Μένη Κανατσούλη , καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ο Θανάσης Τριαρίδης, συγγραφέας παρουσίασαν τον 'Ανίσχυρο άγγελο'.
Και σήμερα το πρωί, στο Στέκι των Εφήβων, μαθητές Λυκείου μου μίλησαν γι αυτόν.
Ζεστές και όμορφες και ουσιαστικές συναντήσεις -θέλησα έτσι άμεσα να μοιραστώ μαζί σας τη χαρά μου

Ο Ανίσχυρος άγγελος σε μέρα με πολλές συγκινήσεις ή περί βραβείων... και πάλι

Χτες, λοιπόν, Δευτέρα μεσημεράκι, έπιασα στα χέρια μου το νέο μου μυθιστόρημα.
Δε θέλω να μετρήσω πόσα έχουν προηγηθεί, δεν θέλω να σκεφτώ πόσα θα ακολουθήσουν
Το πρώτο αριθμό εύκολο να τον υπολογίσω. Τον δεύτερο δύσκολα θα τον αποδεχόμουνα -αν τον μάθαινα.
Μένω στο γεγονός της ύπαρξης , πλέον, του βιβλίου.
"Μεγάλη στιγμή" -όπως θα έλεγε κι ο φίλος μου ο Θανάσης.

Την ίδια πάνω κάτω ώρα, στον Ιανό, το ΔΙΑΒΑΖΩ παρουσίαζε τις μικρές λίστες των φετεινών βραβείων του.

Περίμενα πως τα "Πολύτιμα Δώρα" θα ήταν ανάμεσά τους. Πιστεύω σε αυτό το βιβλίο με το οποίο γιόρτασα τα 30 χρόνια συγγραφικής παρουσίας μου.

Μα αυτό που δεν περίμενα ήταν πως στην κατηγορία του μυθιστορήματος για παιδιά θα ήταν υποψήφιος ο "Χαρταετός της Σμύρνης"

Είχα πάντα την αίσθηση πως το βιβλίο αυτό πέρασε κάπως αθόρυβα την έκδοσή του.

Ευχάριστη έκπληξη

Η απουσία όμως της 'Ελίτσας ή Παπαρούνας;" ήταν -κι όχι μόνο για μένα- μια έκπληξη, μα αυτή τη φορά δυσάρεστη. Μιας και αυτή η ιστορία ανήκει στα έργα μου που πιστεύω πως χαρακτηρίζουν καίρια την όλη συγγραφική μου πορεία.

Κάποια από τα μέλη της επιτροπής μάλλον θα έμειναν στην επιφάνεια της αφήγησης (τη ζωοφιλία) και δεν είδαν πως στην ουσία μίλησα για το πως ο θάνατος μετατρέπεται σε έργο τέχνης.

Και βέβαια, στην κατηγορία του μυθιστορήματος το "Λεβάντα της Άτκινσον" δεν περίμενα πως θα ήταν ανάμεσα στα επιλεγέντα. Ανήκω στους συγγραφείς εκείνους που κάποιοι έχουν αποφασίσει πως τα έργα τους για ενήλικες δεν ... υπάρχουν. Ναι, ακριβώς αυτό.

Αλλά τα γεγονότα δεν μπορούν να εξαφανιστούνε... Το κάθε βιβλίο υπάρχει και ...

Μα, ναι το ξέρω και το πιστέυω. Σημασία δεν έχει η όποια βράβευση. Σημασία έχει η γραφή.

Ο συγγραφέας από τη μια πλευρά και ο αναγνώστης από την άλλη.

Ευχαριστώ όλους όσους διάβασαν τα βιβλία μου αυτά.

Μακάρι τα τελικά αποτελέσματα να είναι δίκαια -όχι για το καλό των συγγραφέων ή των βιβλίων τους. Μα για τον ίδιο τον θεσμό.

Γιατί -κατά την άποψή μου, πάντα- τα βραβεία έχει λόγο να θεσπίζονται και να λειτουργούν, όχι τόσο για να ικανοποιήσουν τις όποιες φιλοδοξίες των υποψήφιων (βραβευμένων ή μη), ούτε βέβαια για να καλύπτουν τις όποιες τάσεις εξουσίας που μπορεί να έχουν μέλη των επιτροπών βράβευσης, μα για να ενδυναμώνουν το ενδιαφέρον του κοινού για τα είδη των έργων που κρίνουν, όπως και για να προωθούν την ποιοτική συνεχή ανανέωση της Τέχνης που έχουν επιλέξει να υπηρετούν κι αυτά με τον τρόπο τους.

Και -εν τέλει- το κύρος ενός βραβείου καθορίζεται από τις επιλογές των επιτροπών του.

Τα βραβευμένα έργα είναι που δίνουν κύρος στο βραβείο που τους απομενήθηκε και όχι το αντίθετο -όσο κι αν αυτό έχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε.

Ανίσχυρος άγγελος - ανίσχυρος συγγραφέας

Γενάρη του 2009 το ξεκίνησα και με αργούς ρυθμούς (για τον δικό μου τρόπο εργασίας) το προχωρούσα. Τόσο αργούς, που δεν ήμουνα (για πρώτη μου φορά στη συγγραφική καριέρα) σίγουρος αν θα το τελειώνα. Ιδίως τους πρώτους μήνες -τον υπόλοιπο Χειμώνα και την Άνοιξη του '09... Κι ενώ δεν συνηθίζω να μιλώ και να αναφέρομαι σε αυτό που γράφω, έπιασα τον εαυτό μου, στις διάφορες συγκεντρώσεις και συναντήσεις με αναγνώστες μου να τους ενημερώνω για το θέμα του νέου μου βιβλίου, μέχρι και τον τίτλο να τους φανερώνω. Λες και ζητούσα να αυτοδεσμευθώ.
Τελικά, από το Καλοκαίρι και μετά, μπόρεσα να βρω ένα πιο σφιχτό ρυθμό συγγραφής και έτσι τον Δεκέμβριο της προηγούμενης χρονιάς, μέσα στην κατάσταση πανικού της χώρας που είχε αρίσει να επικρατεί, εγώ έφτασα να γράψω τη λέξη "Τέλος".
Χτες με ειδοποίησαν από το Γραφείο Τύπου των Εκδ. Πατάκη πως ο "Άνίσχυος άγγελος" μου μόλις είχε δει το φως της δημοσιότητας.
Δε θέλησα να ζητήσω να μου στείλουν ένα αντίτυπο έστω, έτσι για να το πιάσω στα χέρια μου.
Το αφήνω για τη Δευτέρα και μετά έρχεται η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, όπου την Παρασκευή το απόγευμα τον παρουσιάζουν η Μένη Κανατσούλη και ο Θανάσης Τριαρίδης.
Ανίσχυρος ή όχι, ο άγγελός μου θα πάρει τη δική του στράτα.
Κι εγώ αναρωτιέμαι -για μια ακόμα φορά- γιατί τόσο ευπαθή, τόσο ανίσχυρο συγγραφέα με καθιστά αυτό το μυθιστόρημα.
Ζήτησα να γραφτεί στο οπισθόφυλλο :
Σάββατο βράδυ, λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Στο κέντρο της πόλης. Ένας αστυνομικός πυροβολεί ένα μαθητή του Λυκείου.
Αυτό συνέβηκε –κάποτε.
Και με αυτό το γεγονός ξεκινά τούτη η ιστορία.
Η ιστορία της Αγγέλας, που ο πατέρας της ήταν…

Ο «Ανίσχυρος άγγελος» είναι ένα μυθιστόρημα. Πράγμα που σημαίνει πως από τη μια εστιάζεται κυρίως σε ατομικές αντιδράσεις και από την άλλη πως δεν ακολουθεί τα όσα συνέβησαν, αντίθετα συχνά τα αναστρέφει ή και τα παραποιεί προσπαθώντας να κατανοήσει την αλήθεια των ηρώων του. Αυτών και μόνο.

Το διαβάζω και βλέπω την προσπάθεια μου να περιφρουρίσω την προσωπική ματιά μου.
Αλλά μήπως το κάθε έργο τέχνης μια προσωπική ματιά δεν θα πρέπει να εκφράζει; Διαφορετικά δε θα μιλάμε για λογοτεχνία, αλλά για δημοσιογραφία (κι αυτό στην καλύτερη των περιπτώσεων).
Ναι, προσωπική ματιά εκφράζω και πάλι όμως σπεύδω μέσω του Δελτίου Τύπου, να ξεκαθαρίσω όσο μπορώ τις προθέσεις μου και να βοηθήσω τον αναγνώστη μου να τις κατανοήσει.

Τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008, σταθήκανε η αφορμή για να γραφτεί αυτό το μυθιστόρημα.
Ο Μάνος Κοντολέων θέλησε να δει το κεντρικό τραγικό συμβάν εκείνου του μήνα, μέσα από τα μάτια ενός προσώπου, που αν και στην πραγματικότητα δεν υπήρξε, εντούτοις η μυθιστορηματική παρέμβασή του, φωτίζει με έναν άλλο τρόπο όλα όσα απασχόλησαν την κοινωνία μας και σε ένα βαθμό και με κάποιο τρόπο συνεχίζουν να την απασχολούν.
Ο ‘Ανίσχυρος άγγελος’ είναι ένα μυθιστόρημα που μιλά για την ευθύνη. Τη συλλογική, μα και τη ατομική. Μα ακόμα μιλά και για τις ενοχές –αυτές που μας δημιουργούν οι δικές μας πράξεις, αλλά και όσες τυχόν φτάνουν σε μας μέσα από τις πράξεις των άλλων* δικών ή τρίτων.
Γραμμένο με τρόπο ρεαλιστικό, με δομή που θυμίζει κινηματογραφική ταινία, με χρήση εξωκειμενικών αναφορών, ο ‘Ανίσχυρος άγγελος’ κεντρίζει το συναίσθημα του αναγνώστη, μα κυρίως τον μυεί σε έναν άλλο τρόπο ανάγνωσης της καθημερινότητας.
Ο Μάνος Κοντολέων θέλησε να εντάξει το τελευταίο του αυτό μυθιστόρημα σε μια σειρά λογοτεχνίας για νέους, όχι γιατί θεωρεί πως ο ‘Ανίσχυρος άγγελος’ δεν θα ενδιαφέρει και τους ενήλικες αναγνώστες, αλλά γιατί πιστεύει πως το θέμα της κοινωνικής και ατομικής ευθύνης είναι ένα ζήτημα που ιδιαίτερα αξίζει να το γνωρίσουν οι νέοι .

Όπως και νάναι, όλα πια αυτά έχουν να κάνουν με την ιστορία της συγγραφής ενός μυθιστορήματος. Κι αν εδώ τώρα, με τόσο προσωπικό τρόπο τα καταγράφω είναι γιατί φωτίζουν , ίσως, τη σχέση που μπορεί να συνδέει το πραγματικό γεγονός με το συγγραφικό όραμα.
Δεν ξέρω... Το 20ο μυθιστόρημά μου είναι ο "Ανίσχυρος άγγελος" -αν μετρώ καλά- αλλά η ανασφάλεια δεν λέει να με εγκαταλείψει... Ισως γιατί κάθε φορά, το κάθε μυθιστόρημα το αντιμετωπίζω σαν το πρώτο μου.

Ήρθε Μεγαλοβδομαδιάτικα...

Στην πλατεία του Αγίου Λαυρεντίου το βραδάκι της Μεγάλης Πέμπτης εμφανίστηκε και βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής μας ζήτησε μόνιμη φιλοξενία.

Κι έτσι, ακόμα δεν βαφτίστηκε -κάτι ακούγεται για Τζιτζιγούφ!- μα πρόλαβε να αποκτήσει μαμά, μπαμπά, γιαγιά, παππού και θείο. Α, και κάποιους φίλους και φιλενάδες... εκείνου του άλλου ζωϊκού είδους.

Το πρώτο Πάσχα της ζωής του τυχερό θάναι. Μακάρι και για όλους μας.

Και του χρόνου.

Καλή Ανάσταση

Καλό Πάσχα

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ

Χρόνια Πολλά... σε όλους

(για όλους;)

Εγώ, εσείς και το blog μου

Φεβρουάριο του 2006 ξεκίνησα το πρώτο μου blog (manoskontoleon.blogspot.com)
Η πρώτη δημοσίευση ήταν ένα άρθρο μου στο ΔΙΑΒΑΖΩ όπου επιχειρούσα μια κριτική της κριτικής, έτσι όπως αυτή η τελευταία πιστεύω πως εφαρμόζεται στα περισσότερα έντυπα από τους περισσότερους δημοσιογράφους / «κριτικούς».
Και έτσι, με την πρώτη κιόλας ανάρτηση έδειχνα το ύφος που ο ιστοτοπός μου θα είχε και το γιατί, ως ένα βαθμό, αποφάσισα να τον φτιάξω.
Ήθελα να σχολιάσω, να τονίσω, να καταγγείλω κάποια πράγματα που νομίζω ότι στο χώρο του βιβλίου λειτουργούν αρρωστημένα και αντί να προωθούν τη σωστή ανάγνωση και την καλή λογοτεχνία, αντίθετα δημιουργούν στρεβλώσεις τους.
Δίπλα σε αυτά -τα καταγγελτικά, ας πούμε- κείμενα και δικές μου κριτικές που θα είχαν ήδη δει το φως της δημοσιότητας στα διάφορα έντυπα με τα οποία κατά καιρούς ή για χρόνια συνεργάζομαι.
Αλλά κάτι τέτοιο δεν ήταν ο μόνος ο λόγος.
Ήθελα να αναρτώ και κείμενα που άλλοι είχαν γράψει ή θα έγραφαν για μένα ή για βιβλία μου, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα αρχείο κειμένων που ο όποιος ενδιαφερόμενος θα μπορούσε να βρει υλικό για μια μελλοντική του έρευνα πάνω στο συγγραφέα Μάνο Κοντολέων και το έργο του. Όπως επίσης και κάποιες ανακοινώσεις, ας τις χαρακτηρίσουμε, που θα είχαν να κάνουν με τις νέες κυκλοφορίες βιβλίων μου ή με εκδηλώσεις για το έργο μου
Από τη μια, λοιπόν, ένα προσωπικό αρχείο σχετικό με το έργο μου και από την άλλη μια ακόμα αλάνα όπου θα ακουγότανε η φωνή μου.
Δε με ενδιέφερε η επικοινωνία με άλλους επισκέπτες του διαδικτύου. Αυτό άλλωστε γρήγορα το κατανόησαν, φαίνεται, οι άλλοι μπλόκερς και έτσι πολλοί λίγα σχόλια επί των αναρτήσεών μου θα συναντήσει ο μελλοντικός ερευνητής.
Αλλά καθώς τα χρόνια περνούσαν κι εγώ παράλληλα με το να συντηρώ το δικό μου blog, επισκεπτόμουνα άλλα που ασχολιόντουσαν με το βιβλίο και το χώρο του, διαπίστωσα πως όλη αυτή η διαδικτυακή κινητικότητα θα μπορούσε να οδηγήσει σε έστω και μια μικρή εξυγίανση των συνθηκών που επικρατούν ανάμεσα σε όσους και με ποικίλους τρόπους ασχολούνται με το βιβλίο.
Προς θεού, δεν είμαι μήτε γκρινιάρης, μήτε και κάποιος που θέλει να εκδικηθεί.
Από τις άρχουσες μορφές του βιβλίου τα τελευταία 30 χρόνια είμαι, και πολλαπλά έχω τιμηθεί και αναγνωριστεί από πολιτεία, φορείς, συναδέλφους και κοινό.
Αλλά ότι κι αν μου αποδόθηκε ως τιμή και αναγνώριση, το είχα κερδίσει –πιστέψτε με!- με πολύ δουλειά και συνέπεια.
Δουλειά και συνέπεια. Ίσως αυτά τα δυο να είναι που πάντα οδηγούσαν τις πράξεις μου και πάντα αναζητούσα να δω να χαρακτηρίζουν τις πράξεις των άλλων.
Το διαδίκτυο, όμως, έχει μια ευκολία. Εύκολα μπαίνεις σε αυτό, εύκολα το χρησιμοποιείς, εύκολα αναφέρεσαι σε αυτό.
Όχι, εγώ δεν αγαπώ την ευκολία.
Και έτσι, σήμερα, έφτασα στο σημείο να επιζητώ μια πιο ευρύτερη ανταλλαγή απόψεων με άλλους blogers, να προπαγανδίζω με μια διάθεση θεωρητικών επισημάνσεων τη συνέπεια στα γραφόμενα εκ μέρους τους, αλλά και στη γνώση πως διαμορφώνουν απόψεις σε ένα κοινό που μέχρι σήμερα τις διαμόρφωνε από έντυπα συγκεκριμένα.
Με άλλα λόγια μαζί με τη δουλειά και τη συνέπεια, ήρθα να τονίσω και την έννοια της ευθύνης.
Σε αυτή την ανάρτηση δεν έχω τίποτε περισσότερο να πω.
Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να ανατρέξει στα όσα έχουν καταγραφεί στις αναρτήσεις αυτού του blog με θέμα τον Παντελή Καλιότσο, αλλά και στο blog του Πατριάρχη Φώτιου και στην ανάρτηση με τα σχόλια της πάλι για τον Καλιότσο…
Εδώ σταματώ, μιας και έχω αγγίξει ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα του διαδικτύου και των χρηστών του. Την ανωνυμία ή –με πιο δίκαιη έκφραση- την ψευδωνυμία. Θέλω να πω πως υπάρχει ένα ζήτημα όταν κάποιος αναρτά ένα σχόλιο (θετικό ή αρνητικό, για μένα το ίδιο είναι) για το έργο κάποιου άλλου που έχει υπογράψει αυτό το έργο με το όνομά του.
Έχω μάθει ότι κάνω, να το υπογράφω με το όνομα που γεννήθηκα και που με αυτό θα πεθάνω.
Συνομιλώ όμως και με άλλους που αγνοώ αν το προσωπείο με το οποίο με έχουν πλησιάσει είναι και το αληθινό τους πρόσωπο.
Ένα ρίσκο… Ή μια πρόκληση σχεδόν ερωτική…
Ε, συγγραφέας είμαι… Εκδιδόμενο άτομο, δηλαδή.