Συνέντευξη στην "Αλήθεια" Λευκωσίας (10/5/2020)

1.Κύριε Κοντολέων, για ποιο λόγο αρχίσατε να γράφετε;

-Το πρώτο μου κείμενο το έγραψα, εκεί γύρω στα 11 χρόνια μου. Αφορμή στάθηκε ο ξαφνικός θάνατος ενός αγαπημένου μικρού ζώου. Τώρα, πλέον, θεωρώ πως ξεκίνησα να γράφω στην προσπάθεια μου να κατανοήσω τις μεγάλες αλήθειες και να επικοινωνήσω με τον ίδιο μου τον εαυτό.

2.Για τον ίδιο λόγο συνεχίζετε να γράφετε;

-Νομίζω πως ναι.

3.Είστε πρώτα αναγνώστης και μετά συγγραφέας ή πρώτα συγγραφέας και μετά αναγνώστης;

-Έχω και άλλοτε πει πως για μένα  ‘γράφω’ σημαίνει ‘ζω’ και ‘ζω’ σημαίνει ‘γράφω’.

4.Από πού εμπνέεστε περισσότερο; Από την πραγματικότητα ή από τη φαντασία;

-Από την πραγματικότητα. Μόνο που συχνά αυτήν την πραγματικότητα την καταγράφω με τις τεχνικές της φαντασίας.

5.Ανεξαρτήτως αυτού, υπάρχει, εντέλει, οποιαδήποτε διαφορά, ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία;

-Η μια τροφοδοτεί την άλλη. Η μια αποκτά ουσία επειδή υπάρχει η άλλη. Η μια υπάρχει γιατί υπάρχει η άλλη.

6.Ο μικρός αναγνώστης είναι δυσκολότερος από τον μεγάλο ή αποτελεί υπεραπλούστευση αυτός ο ισχυρισμός;

-Είμαι από εκείνους τους συγγραφείς που πρώτιστα γράφουν έχοντας απέναντί τους τον ίδιο τους τον εαυτό. Για τον εαυτό μου, στην ουσία, γράφω. Και ο εαυτός μου δεν έχει μόνο μια -την όποια- τρέχουσα ηλικία. Αλλά έχει  παράλληλα και τις ηλικίες που προϋπήρξαν κι αυτές που θα ακολουθήσουν.

7.Θυμάστε το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε;

-Θυμάμαι τα πρώτα μου αναγνώσματα

8.Το τελευταίο ποιο είναι;

-Διαβάζω περίπου πέντε με επτά βιβλία το μήνα, ξεφυλλίζω άλλα τόσα, συζητώ για ακόμα περισσότερα… Ποιο, λοιπόν, είναι το τελευταίο;

9.Όταν γράφετε ταυτίζεστε με τους χαρακτήρες σας;

-Ταυτίζομαι ίσως όχι ακριβώς, μιας και η συγγραφή απαιτεί έλεγχο εκ των έξω. Αλλά σίγουρα συμπάσχω μαζί τους. Τους δανείζω μέρη του είναι μου.

10.Με ποιο λογοτεχνικό χαρακτήρα, από αυτούς που έμειναν στην ιστορία, θα θέλατε να είχατε κάνει παρέα;

-Τους λογοτεχνικούς ήρωες που έχω αγαπήσει και θαυμάσει τους γνώρισα  μέσα από τα μυθιστορήματα που μιλάνε γι αυτούς. Δε θα τολμούσα να ζητούσα μια εκτός αυτών των μυθιστορημάτων συνάντηση μαζί τους. Μπορεί και να με απογοήτευαν.

11.Εάν σας ζητούσα να προσθέσετε στη συντροφιά μας πέντε λογοτέχνες, που δεν βρίσκονται εν ζωή, ώστε να γίνει ακόμα πιο ελκυστική, τι απάντηση θα μου δίνατε;

-Αν κρίνω από τους συγγραφείς που γνώρισα και μέσα από τα βιβλία τους και κατ΄ ιδίαν, θα έλεγα πως περισσότερο ενδιαφέρουσες ήταν οι συνομιλίες μας μέσα από τα κείμενα.

12.Η μοναξιά είναι η μοναδική συντροφιά ενός συγγραφέα;

-Καθόλου. Έχω πρώτα απ΄ όλα καλή συντροφιά με τους δικούς μου ανθρώπους, με τους φίλους και με τους συνεργάτες μου. Και περνάω υπέροχα με τον εαυτό μου και όταν γράφω και όταν διαβάζω. Κι αν πω πως εν τέλει είμαι μόνος, θα το πω γιατί πιστεύω πως όλοι οι άνθρωποι είμαστε μόνοι μπροστά στις δυο μεγάλες στιγμές της ζωής μας -την αρχή και το τέλος της.

14.Ένας μεγάλος συγγραφέας μπορεί να είναι μικρός άνθρωπος;

-Μικρός άνθρωπος… Οι ανθρώπινες αδυναμίες είναι συχνές σε όσους εκφράζονται μέσα από την Τέχνη. Ίσως γιατί από τις αντιφάσεις πηγάζουν τα πάθη.

15.Πότε λέτε για κάποιον ότι είναι μεγάλος συγγραφέας και πότε λέτε για κάποιον ότι είναι μικρός άνθρωπος;

-Ο μεγάλος συγγραφέας είναι αυτός που έχει γράψει μεγάλα βιβλία. Και τα μεγάλα βιβλία είναι όσα μας βοήθησαν έστω και λίγο να δούμε πιο πλατιά τον κόσμο. Μικρός είναι ο άνθρωπος που θεωρεί πως ο εαυτός του είναι το παν.

16.Για ποιο λόγο οι μάζες προτιμούν την εύκολη, και εύπεπτη, ψυχαγωγία της τηλεόρασης αντί να σκύψουν μέσα στις σελίδες κάποιου βιβλίου;

-Πάντα η μάζα συμπεριφέρεται με διάθεση να μένει μακριά από ενδοσκοπήσεις. Και η αληθινή Τέχνη απαιτεί ενεργό συμμετοχή, δηλαδή απαιτεί κόπο  και τόλμη. Αυτοκριτική και αμφισβήτηση.

17.Αλήθεια, κύριε Κοντολέων, πώς θα ήταν ο κόσμος χωρίς βιβλία;

-Δεν μπορώ να τον φανταστώ. Όχι τόσο με το πως θα ήταν αν δεν θα υπήρχαν τα βιβλία ως αντικείμενα,  αλλά κυρίως με το πως θα ήταν χωρίς τα όσα μπορεί κανείς να βρει μέσα στα βιβλία.

18.Κάπου διάβασα το εξής: "Ο καλύτερος τρόπος για να σκέφτεται κανείς, είναι να γράφει". Συμφωνείτε;

-Δεν θα διαφωνούσα. Αλλά θα προτιμούσα το ρήμα ‘στοχάζομαι’

19.Τι θυμάστε εντονότερα από τα παιδικά σας χρόνια;

-Πολλά… Αυτά που με έχουν διαμορφώσει.

20.Ανήκατε στα παιδιά που βιάζονταν να μεγαλώσουν;

-Όχι, δε με απασχολούσε κάτι τέτοιο

21.Να υποθέσω ότι σήμερα ανήκετε στους μεγάλους που μετάνιωσαν επειδή βιάζονταν να μεγαλώσουν;

-Μήτε βιάστηκα να μεγαλώσω… Δεν ξέρω καλά, καλά και αν… μεγάλωσα

22.Εάν γράφατε ένα παραμύθι με θέμα την πανδημία, πώς θα το αρχίζατε;

-Τα παραμύθια ξεκινούν με τη φράση «Μια φορά κι ένα καιρό…»

23.Και πώς θα το τελειώνατε;

-«Και ζήσανε αυτοί καλά, κι εμείς καλύτερα…»