Η Νάντια Τράτα στο fractal (23/2/2022)

 

Σκέψεις και λέξεις, συνθήματα και συναισθήματα, πάθη και λάθη, μία κοινωνία που τσακίζεται στα βράχια της περηφάνειας της καθώς παρασύρει μαζί της σε ένα βυθό σκοτεινό και βαλτώδη τα ίδια της τα παιδιά. Ένα έργο γεμάτο αδρεναλίνη που στέκεται θαρραλέα ανάμεσα στις διασταυρούμενες πορείες ενός κράτους σε σήψη και των αδύναμων, εγκαταλειμμένων στην τύχη τους ηρώων που προσπαθούν να συντηρήσουν με κάθε τρόπο και ανεξαρτήτως τιμήματος, μία εύρυθμη καθημερινότητα που διχάζεται ανάμεσα στην επιφάνεια και το βάθος,  το «φαίνεσθαι» και το «είναι».

Ισορροπώντας αξιοθαύμαστα μεταξύ στιβαρής καταγγελίας και κοινωνικού μανιφέστου, η «Αμαρτωλή πόλη» μεταμορφώνεται σταδιακά από ένα σύγχρονο μυθιστόρημα ενηλικίωσης σε εθνικό αφήγημα καθώς μία ολόκληρη κοινωνική κατασκευή αποδομείται ευρηματικά αποκαλύπτοντας με πολιτική οξυδέρκεια και λογοτεχνικό ρεαλισμό τις παθογένειες δεκαετιών καθώς ο συγγραφέας αφηγείται τον αγώνα και τις αγωνίες μας να προσανατολιστούμε σε μια αβέβαιη και σχεδόν οριακή στιγμή της ιστορίας μας.

Ο Μάνος Κοντολέων, πολυαγαπημένος συγγραφέας, πολλαπλά καταξιωμένος και πολυβραβευμένος όχι μόνο σε επίσημα λογοτεχνικά κιτάπια αλλά, κυρίως, στην καρδιά του αναγνωστικού κοινού όλων των ηλικιών, συνομιλεί και συντροφεύει όλους εμάς στο ταξίδι μας σε  τούτη εδώ τη μικρή γη, αφουγκράζεται τον πόνο, τις ελπίδες και τα πάθη μας, διατρέχοντας με περισσή ενσυναίσθηση τις περίπλοκες διαδρομές σε όλα τα μήκη και τα πλάτη μεταξύ συνειδητού και ασυνείδητου. Χωρίς να χάνει στιγμή την ποιητική του ευγλωτία, παραμένει και στο έργο του «Αμαρτωλή πόλη» ουσιώδης αφηγητής ενός ψυχογραφήματος κοινωνιολογικών αποχρώσεων, βγαίνοντας μπροστά να συναντήσει την νεογέννητη Ιστορία την ίδια εκείνη στιγμή που ορμά ασυγκράτητη για να ενώσει παρελθόν, παρόν και μέλλον άλλοτε με άρρηκτους δεσμούς και άλλοτε με δεσμά ανυπόφερτα.

Σε ένα χρόνο όχι πολύ μακρινό, μία πόλη αχαρτογράφητη μοιάζει να ψυχορραγεί κάτω από το βάρος των συγκυριών: όνειρα απατηλά που θυσιάστηκαν σε βωμούς οικονομικών ατασθαλιών, ελπίδες χαμένες σε αδιέξοδους λαβυρίνθους  σχέσεων χωρίς ουσία, άνθρωποι εξουθενωμένοι γονατίζουν πάνω σε παλίμψηστα επαναλαμβανόμενης απογοήτευσης, ενώ δίπλα τους  όλα μοιάζουν να κατρακυλούν σε μία αβυσσώδη θλίψη.

Ο Κλεάνθης, πρώην επιτυχημένος, νυν καταθλιπτικός, η Σόνια, πρώην σύζυγος, νυν αιωρούμενη κάπου πάνω από το Αιγαίο, η Στεφανία μία κόκκινη τελεία πάνω στο χάρτη που επίμονα αναζητά μία διαδρομή χωρίς πυξίδα, ο Κωνσταντής παραμένει σημείο αναφοράς, η Χρύσα, πρώην λαμπερή, νυν γειωμένη, ο Τονίνο, σαμποτάζ και ταυτόχρονα καμουφλάζ, προσπαθεί να βάλει τρικλοποδιά και πέφτει ο ίδιος στην παγίδα..… Γύρω τους, ένας κόσμος  που εξεγείρεται γεμάτος θυμό,   ξεπουλά ό,τι του έχει απομείνει μήπως και καταφέρει να ξεκλέψει λίγο χρόνο ακόμη, λίγες ανάσες, λίγες στιγμές  προτού η δίνη τον τραβήξει στα σκοτάδια……

Με ψυχολογική ακρίβεια και διηγηματική ένταση ο Μάνος Κοντολέων παρακολουθεί από κοντά τα εναλλασσόμενα δίπολα: γονείς-παιδιά, ενήλικες-έφηβοι, κοινωνία-πολίτες. Ο Κλεάνθης, πατέρας της Στεφανίας, κυνηγά χίμαιρες, βυθίζεται στην κατάθλιψη, αποτυγχάνει να εκπληρώσει το ρόλο του, μαζί με αυτόν η Σόνια, μητέρα της Στεφανίας αλλά και η Χρύσα, μητέρα του Τονίνο κλείνει τα μάτια στην αλήθεια έως ότου η πραγματικότητα έρχεται σαν χαστούκι να τη βγάλει από την απάθειά της. Στο κέντρο του λογοτεχνικού κάδρου η έφηβη Στεφανία, λίγο πιο κει, μα πάντα δίπλα της, ο Τονίνο, οι έφηβοι ήρωες της «Αμαρτωλής πόλης» ενηλικιώνονται άγρια, απότομα, μοναχικά, προσπαθούν να βρουν τον εαυτό τους, να ορίσουν τη δική τους πορεία στερημένοι από την ελάχιστη φροντίδα, το νιάσιμο, την κατανόηση, την αποδοχή.

Με λόγο ψύχραιμο, στιβαρό και βαθιά ρεαλιστικό, ο Μάνος Κοντολέων μας παραδίνει το χρονικό της σταδιακής δια-φθοράς μίας κοινωνίας αποχαυνωμένης που δεν έχει τρόπο να αντισταθεί στις αλλαγές των καιρών, καταρρέοντας οικονομικά, πολιτικά και, ασφαλώς, ψυχολογικά. Με εξαιρετική μαεστρία καταφέρνει να συνδέσει το αυστηρά προσωπικό δράμα με την κοινωνική τραγωδία, ενώ υπερασπίζεται την αλήθεια των παγιδευμένων ηρώων του χαρίζοντάς μας  ένα μυθιστόρημα πολλαπλής ενηλικίωσης.

Σθεναρά αισιόδοξος, βαθιά ανθρώπινος και αθεράπευτα ειλικρινής, ο Μάνος Κοντολέων απευθύνει στους αναγνώστες ένα συναρπαστικό αφήγημα επιβίωσης, στο οποίο η ανθρώπινη επικοινωνία βρίσκει, τελικά, απαντήσεις σε κάθε αμείλικτο ερώτημα που θέτει η πραγματικότητα. Αναπτύσσοντας έναν διεισδυτικό στοχασμό πάνω σε πολύ πρόσφατα γεγονότα στη χώρα μας, ατενίζει το μέλλον με θάρρος, συνομιλεί με τον καθένα μας και καταθέτει μία υπόσχεση ελπίδας για ένα αύριο που ξημερώνει αβέβαιο, μεν, αλλά εμείς, σε κάθε περίπτωση, θα βρούμε, εν τέλει, τον τρόπο να πορευθούμε για να το συναντήσουμε, για να το ζήσουμε, για να το κάνουμε δικό μας, για να το δαμάσουμε.