Ο Δον Κιχώτης στο Elniplex

 Γράφει ο Απόστολος Πάππος στο http://www.elniplex.com

Τον έπιασαν πολλοί τεχνίτες στον κόσμο τον Δον Κιχώτη του Μιγκέλ Θερβάντες. Τον σεργιάνισαν σε βιβλιοπωλεία, σε θέατρα και σινεμά, σε στούντιο κινουμένων σχεδίων και ηχογραφήσεις, σε χορούς και όπερες, σε κόμιξ. Οι εικονογραφημένες διασκευές του δε για μικρά παιδιά  πρέπει να συνιστούν παγκόσμιο ρεκόρ. Τον Δον Κιχώτη τον αντάμωσαν όλες οι τέχνες, όχι πάντοτε με προσοχή και σύνεση.

Ο Θερβάντες τον έγραψε λένε οι μελετητές πρωτίστως για να σατιρίσει την ακμάζουσα ιπποσύνη της Ισπανίας του 16ου αιώνα. Βέβαια, ο έχων ελάχιστη αναγνώριση στην εποχή του μάστορας Μιγκέλ, δημιούργησε με την δύναμη των ευφυών διαλόγων του, το σπαρταριστό χιούμορ  και τους αυθεντικούς συμβολισμούς, κάτι πολύ περισσότερο από μια σάτιρα της φορεμένης ιπποσύνης της εποχής.

Έχουμε και στην Ελλάδα τεχνίτες. Ο Μάνος Κοντολέων είναι «πιστοποιημένος» της γλώσσας. Η φροντίδα που χαρίζει στα γραπτά του, η προσοχή με την οποία παλεύει τις λέξεις του, η ζωντάνια με την οποία ντύνει τις εικόνες του, κάνουν την εμφάνισή τους σε όλα του τα γραπτά, σε όποιο ηλικιακό κοινό κι αν απευθύνεται.

Με τον εμβληματικό ιππότη και την αποδεδειγμένη διαχρονικότητά του, ο Κοντολέων δεν πάει να γράψει μια ακόμα διασκευή πάνω σε μια πεπατημένη. Αλλάζοντας ήδη τον τίτλο, σηματοδοτεί ότι ο σκοπός του ήταν –ή έγινε μελετώντας το- να μεταπλάσει το πλούσιο υλικό του Θερβάντες, όχι απλά ανασκευάζοντας τη βασική δομή και τις επιλογές του Ισπανού συγγραφέα, αλλά αναδύοντας εκ του ιπποτικού βυθού μια φρέσκια αντίληψη για τον Δον Κιχώτη. Το δικαιολογώ: ο Δον Κιχώτης του Μ. Κοντολέων είναι ένας Δον Κιχώτης των ιδεών, της εσωτερικότητας, των ψυχολογικών ελατηρίων. Πλάι στον ρομαντισμό, την αγνότητα και τις διαστάσεις της αληθινής ζωής, ο συγγραφέας τοποθετεί και μεταθέτει το κέντρο βάρους από τα γεγονότα και τη δράση στη σκέψη και το κίνητρο.

Το κλασικό, όχι απλά ως επαναπροσδιορισμός των θεμελιωδών αξιών, αφού αυτές ούτως ή άλλως ως διαχρονικές και οικουμενικές δεν αλλάζουν και δεν αποσύρονται, αλλά ως αναζωπύρωσή τους στο σύγχρονο αποψιλωμένο δάσος από τη σπίθα των λέξεων. Με ωραίο ρυθμό, την παραστατική πρωτοπρόσωπη αφήγηση του σκύλου του Δον Κιχώτη, Τριστάνο, και τις ιδέες του ήρωα αμετάβλητες, ο Μ. Κοντολέων καλεί, με σεβασμό στο πρωτότυπο, κάθε παιδί από 9 ετών να διαβάσει τον Δον Κιχώτη και να ζήσει όπως εκείνος… Μια αυθεντική προτροπή ελευθερίας.

Θέλει αρετή και τόλμη να πιάσεις τους κλασικούς. Ο Μ. Κοντολέων τις έχει.

Η εικονογράφηση του Βαγγέλη Παυλίδη με τα αγαπημένα του κόμικ, ασπρόμαυρα σκίτσα ξεκουράζει το βλέμμα και εμπλουτίζει τις έτσι κι αλλιώς πολλές εικόνες του κειμένου.

«Όποιος πιστεύει στο όνειρο που γίνεται ζωή και όποιος αγαπά τη ζωή που ξέρει να ονειρεύεται, αυτός δεν ξεγελιέται μήτε και ο ίδιος κοροϊδεύει τον εαυτό του».

Πρώτη δημοσίευση: http://www.elniplex.com/%CE%B6%CE%AE%CF%83%CE%B5-%CF%8C%CF%80%CF%89%CF%82-%CE%BF-%CE%B4%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CE%B9%CF%87%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AD%CF%89%CE%BD/