22.11.14

Ερωτήσεις, απαντήσεις και σχόλια της κοινότητας Book Trolls



Ο Μάνος Κοντολέων απαντά σε ερωτήσεις των μελών της κοινότητάς μας

21/11/2014

Ο κ. Μάνος Κοντολέων είναι ο πρώτος συγγραφέας, με τον οποίο ξεκινάμε μια νέα ενότητα στη βιβλιοφιλική μας κοινότητα. Πρόκειται για την ενότητα των συνεντεύξεων. Η ιδιαιτερότητα αυτών των συνεντεύξεων, αν θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ιδιαιτερότητα, είναι πως τις ερωτήσεις τις αποφασίζουν και τις θέτουν τα μέλη της κοινότητάς μας. Κοντολογίς, τα μέλη του BookTrolls.Gr ρωτάνε και ο συγγραφέας απαντά!

Όταν προσεγγίσαμε τον κ. Κοντολέων, «διαδικτυακά», προκειμένου να μας παραχωρήσει αυτή τη συνέντευξη, μας περίμενε μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Η απάντησή του ήταν αυτό που λέμε «ζεστή» με όλη τη σημασία της λέξης. Στα δυο – τρία emails, που ανταλλάξαμε, αισθανθήκαμε, πως μιλούσαμε με έναν πολύ ζεστό άνθρωπο· με έναν φίλο.  Ο κ. Κοντολέων μας τίμησε, λοιπόν, όχι μόνο, απαντώντας στις ερωτήσεις των μελών της βιβλιοφιλικής μας κοινότητας αλλά και με την αμεσότητα και τη ζεστασιά της ανταπόκρισής του.

Σχετικά με το συγγραφικό του έργο, θα μπορούσαμε, σίγουρα, να γράψουμε πολλές παραγράφους, αναφέροντας βραβεύσεις, αναγνωρίσεις και φυσικά ένα πλήθος βιβλίων, που έχουν αγγίξει τις καρδιές μικρών και μεγάλων αναγνωστών. Ωστόσο, θα προτιμήσουμε να «δώσουμε τον λόγο» στον ίδιο τον συγγραφέα.

1. Κύριε Κοντολέων η πρώτη ερώτηση είναι μια ερώτηση, που θα θέλαμε να ρωτήσουμε όλους τους συγγραφείς. Τι είναι αυτό που «ωθεί» κάποιον στο να αρχίσει να γράφει; Ποιο είναι (και πως είναι) εκείνο το σημείο, που είπατε «Θέλω να γράψω ένα βιβλίο»;

- Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Μα η απάντησή μου θα αφορά μόνο εμένα. Κάθε συγγραφέας θα έχει, φαντάζομαι, και τη δική του εξήγηση στο ερώτημα αυτό. Λοιπόν, η δική μου απάντηση έχει δυο σκέλη. Το ένα αφορά την εποχή που ξεκινούσα να γράφω. Τότε αυτό που με έσπρωχνε να εκφράσω σκέψεις και συναισθήματα πάνω στο χαρτί και με τη μορφή μιας δομημένης αφήγησης δεν μπορώ να το προσδιορίσω με ακρίβεια. Ίσως επειδή ήμουνα πάντοτε μανιώδης αναγνώστης, ίσως γιατί πολύ σύντομα είχα ανακαλύψει την εξουσία που μπορεί ένας συγγραφέας να έχει πάνω στη ψυχή του αναγνώστη του, ίσως το ότι ήθελα να με ακούσουν όσο περισσότεροι άλλοι γινότανε. Αλλά αυτά τότε… Τώρα… Τώρα, μετά από κοντά σαράντα χρόνια συγγραφής και αμέτρητες σελίδες, το να γράφω είναι ο μοναδικός τρόπος ζωής που γνωρίζω. Θέλω να γράφω, όπως θέλω να αναπνέω. Κάτι περισσότερο από το ‘θέλω’… Το έχω ανάγκη για να υπάρχω.

2. Είστε πολυγραφότατος και μάλιστα σε διάφορες λογοτεχνικές κατηγορίες. Νιώθετε κάποιο λογοτεχνικό είδος περισσότερο ή λιγότερο απαιτητικό από κάποιο άλλο;

- Γράφω μυθιστορήματα για μεγάλους, για νέους, για παιδιά. Γράφω διηγήματα, παραμύθια… Το κάθε έργο μου –άσχετα σε ποια κατηγορία εντάχθηκε εκδοτικά- είναι κομμάτι της δικής μου ψυχής, δημιουργήθηκε από την ανάγκη μου να εκφράσω κάτι πολύ δικό μου. Το γιατί άλλοτε επιλέγω συνομιλητή – αναγνώστη συνομήλικο μου κι άλλοτε νεώτερο μου, το γιατί άλλοτε διαλέγω τη φόρμα μιας ρεαλιστικής αφήγησης κι άλλοτε μιας φανταστικής ή συμβολικής, ομολογώ πως δεν το ξέρω. Υποψιάζομαι διάφορα, αλλά βέβαιος δεν μπορεί να είμαι. Το πιο πιθανό, πάντως, είναι πως μου αρέσει να επικοινωνώ με άτομα διαφορετικών ηλικιών, ίσως γιατί κι εγώ ο ίδιος ενώ τη μια στιγμή βλέπω τη ζωή ως άτομο μιας κάποιας ηλικίας, την άλλη την αντιμετωπίζω με τη ματιά μιας διαφορετικής βιολογικής κατάστασης. Άρα –για να επανέλθω στο απαιτητικό που με ρωτήσατε- ότι κι αν γράφω με την ίδια ευθύνη τα αντιμετωπίζω.

3. Έχετε βραβευθεί ουκ ολίγες φορές και μάλιστα ήσασταν υποψήφιος για το διεθνές βραβείο Άντερσεν; Τι σημαίνουν αυτές οι βραβεύσεις για εσάς;

- Καλά και όμορφα είναι τα βραβεία. Μα και ιδιαιτέρως προβεβλημένα αν και δεν θα έπρεπε. Οι βραβεύσεις δεν είναι ποτέ αντικειμενικές και πολύ συχνά μπορεί κανείς να πει πως είναι και διαβλητές. Καταλαβαίνω πως ο μέσος αναγνώστης στέκεται κάπως στο αν ένα βιβλίο είναι ή όχι βραβευμένο , μιας και θεωρεί πως έτσι υπάρχει ένα αντικειμενικό στοιχείο για να το επιλέξει, αλλά οι αναγνωστικές επιλογές πρέπει να είναι πολύ προσωπικές υποθέσεις. Δεν ερωτευόμαστε τις πιο όμορφες γυναίκες και τους πιο χαρισματικούς άντρες. Ερωτευόμαστε τα άτομα που σε εμάς – στον καθένα από εμάς ξεχωριστά- έχουν κάτι το πολύ ιδιαίτερο να πούνε. Όμως –και για να μη θεωρηθώ υπερόπτης- στον κάθε συγγραφέα αρέσει να του αναγνωρίζουν την αξία του έργου του. Μόνο που αν η αναγνώριση αυτή έχει προέλθει μετά από δικές του ‘υπόγειες’ ενέργειες, τότε δεν κατανοώ πως ξεγελά τον εαυτό του και χαίρεται για κάτι που θα έπρεπε να τον κάνει να ντρέπεται.

4. Ζούμε σε μια εποχή κυριαρχίας της εικόνας. Υπάρχει, κατά τη γνώμη σας, κάποιος τρόπος να «μυήσουμε» τα παιδιά μας να αγαπήσουν το εξωσχολικό βιβλίο και τη λογοτεχνία γενικότερα;

- Αν θέλεις να βοηθήσεις κάτι να υπάρχει και να ανθίσταται στις επιθέσεις αντιπάλων του, θα πρέπει να το ενδυναμώνεις με ποιότητα. Θα κάνουμε τα παιδιά μας να αγαπήσουν το βιβλίο μόνο αν τους προσφέρουμε καλό λογοτεχνικό βιβλίο. Μα για να προσφέρεις κάτι καλό πρέπει να ξέρεις και να το ανακαλύπτεις, αλλά πιο πριν θα πρέπει αυτό το καλό να έχει δημιουργηθεί. Άρα θα έλεγα πως αν θέλουμε να βοηθήσουμε την Τέχνη του Λόγου να εγγραφεί μέσα στην καθημερινότητα των σημερινών παιδιών και αυριανών ενηλίκων, ας μην ασχοληθούμε τόσο με τους αντιπάλους της, αλλά με όσους την δημιουργούν και την φροντίζουν. Και από αυτούς να απαιτήσουμε ήθος, συνέπεια και ποιότητα

5. Έχετε επισκεφθεί πλήθος σχολείων. Το σχολείο και το εκπαιδευτικό μας σύστημα εν γένει, προωθεί το διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων και τη φιλαναγνωσία ή μήπως με τον φόρτο εργασίας φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα;

- Προσπάθειες γίνονται. Αλλά το όλο σύστημα δεν έχει δομηθεί πάνω σε εξυπηρέτηση ενός τέτοιο υ στόχου. ‘Όμως, εγώ δεν είμαι μήτε παιδαγωγός μήτε και εκπαιδευτικός. Συγγραφέας είμαι και το μόνο (καθόλου όμως λίγο) που πρέπει να κάνω είναι να φροντίζω να γράφω τα βιβλία μου με όσο περισσότερο γίνεται ήθος και συνέπεια (όπως και στην προηγούμενη απάντησή μου τόνισα). Το πώς το έργο το δικό μου και των άλλων συγγραφέων θα αξιολογηθεί και το πώς θα το χρησιμοποιήσουνε, έχει να κάνει με άλλες δομές της κοινωνίας.

6. Είστε ένας τολμηρός, αν μας επιτρέπετε, την έκφραση συγγραφέας. Πως αλλιώς θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε τον συγγραφέα του «Εέ» αλλά ταυτόχρονα και του «Ανίσχυρου Άγγελου»; Αυτό σημαίνει πως γράφετε ό,τι σας αγγίζει, χωρίς να «πλαισιώνεται», τρόπον τινά, η πένα σας;

- Όχι, δε λογοκρίνομαι. Γράφω την αλήθεια μου και αν σε κάποιον πρώτιστα λογοδοτώ είναι ο ίδιος μου ο εαυτός.

7. Παρόλο, που έχετε γράψει και βιβλία για «μεγάλους» νιώθουμε πως είστε περισσότερο γνωστός ως συγγραφέας παιδικών βιβλίων; Είναι κάτι που και εσείς το νιώθετε;

- Αναγνωρίζω πως τα έργα μου για παιδιά και νέους είναι πιο γνωστά από τα άλλα που αφορούν ενήλικους αναγνώστες. Αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με το ότι τα πρώτα είναι πιο καλά από τα δεύτερα, αλλά με το ότι η λογοτεχνία για παιδιά και νέους στην Ελλάδα δεν ήταν ιδιαιτέρως ανεπτυγμένη, ήταν φορτωμένη με στενές παιδαγωγικές διαθέσεις κι εγώ (μαζί με κάποιους ακόμα συγγραφείς της γενιάς μου) ανεβάσαμε τις απαιτήσεις συγγραφής των βιβλίων για παιδιά και εφήβους και δημιουργήσαμε πρωτοποριακά έργα για την ντόπια παραγωγή. Κι έτσι ενώ με το «Μάσκα στο φεγγάρι» για παράδειγμα, κερδίζω το πρώτο μου Κρατικό Βραβείο Εφηβικού Βιβλίου, το «Ιστορία Ευνούχου» δεν το προσέχει η κατεστημένη κριτική. Κι έτσι ενώ το «Ο αδελφός της Ασπασίας» είναι best και long seller βιβλίο της Π. Λ. το «Ερωτική Αγωγή» απλώς καταφέρνει να υπάρχει στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Αλλά –ας αναλογιστώ και τις δικές μου ευθύνες- κι εγώ δεν φρόντισα και τόσο να αναμειχθώ στα συστήματα ανάδειξης των συγγραφέων της ελληνικής σύγχρονης λογοτεχνίας. Το είπα και πιο πριν. Κυρίως με απασχολεί αυτό που γράφω όσο καιρό το γράφω και όχι το πώς θα το υποστηρίξω στη συνέχεια όταν πια θα κυκλοφορεί.

8. Εσείς, τι βιβλία διαβάζετε; Έχετε προτιμήσεις ως προς το λογοτεχνικό είδος ή αγαπημένους συγγραφείς;

- Διαβάζω τα πάντα.

9. Πως αισθάνεστε, όταν ολοκληρώνετε ένα βιβλίο;

- Υπερήφανος, ανακουφισμένος… Και αμέσως μετά αγχωμένος καθώς αναρωτιέμαι «Θα υπάρξει επόμενο;»

10. Έχετε έντονη και δραστήρια παρουσία στο Διαδίκτυο. Διατηρείτε προσωπικό blog, έχετε λογαριασμό στο Twitter και στο Facebook. Βοηθάνε όλα αυτά τα μέσα ένα συγγραφέα αλλά και έναν αναγνώστη;

- Πιστεύω πως το διαδίκτυο σηματοδοτεί μια νέα εποχή. Το γεγονός πως μπορεί ο καθένας μας να επικοινωνεί άμεσα με ένα θεωρητικά απεριόριστα αριθμό άλλων ανθρώπων, ενώ η Γνώση γίνεται προσβάσιμη ανά πάσα στιγμή από τον όποιον άνθρωπο, αλλάζει πολλά και δημιουργεί νέες συνθήκες. Ως συγγραφέας θέλω να επικοινωνώ, αλλά κυρίως θέλω να αισθάνομαι και να κατανοώ αυτές τις αλλαγές.Ως αναγνώστης πάλι χαίρομαι με τις ποικίλες γνώμες που μπορώ ανά πάσα στιγμή να έχω για κάποιο βιβλίο που διάβασα ή που σκοπεύω να διαβάσω. Ακόμα είναι σημαντικό που ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να κοινοποιεί τις απόψεις του. Αυτού του είδους η δυναμική ανταλλαγή πληροφοριών και απόψεων αμφισβητεί την εξουσία του καταστημένου, αλλά από την άλλη κινδυνεύει να γίνει θύμα μιας άναρχης προσφοράς γνώσεων και απόψεων. Πρέπει να μάθουμε να χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο, όπως πρέπει να γνωρίζουμε το πώς χρησιμοποιείται κάθε άλλο προϊόν της τεχνολογίας. Πάντως -για να τελειώσουμε αυτή τη συζήτησή μας με κάτι το θετικό –είναι το διαδίκτυο που μας έδωσε την ευκαιρία να επικοινωνήσουμε. Άρα…



Εκ μέρους όλης της κοινότητας,
Κύριε Κοντολέων σας ευχαριστούμε.



5 σχόλια

Nikos - 21/11/2014, 19:43
Ένας εξαιρετικός συγγραφέας και ο λόγος του πολύ ζεστός. Του ευχόμαστε κάθε επιτυχία και τον ευχαριστούμε.

Ioanna - 21/11/2014, 20:04
Εξαιρετική συνέντευξη!Το αποτέλεσμα ήταν πολύ καλύτερο απ’ότι περίμενα!Συγχαρητήρια κι στις δύο πλευρές,τους διαχειριστές της κοινότητας κι τον κ.Κοντολέων!(Προσωπικά,να σας ευχαριστήσω που συμπεριλαμβάνονται κι οι δικές μου ερωτήσεις μέσα σ’αυτή τη συνέντευξη!)

Ρούλα - 21/11/2014, 20:09
Άμεσος & κατατοπιστικός ! Έυχομαι μόνο επιτυχίες !

Mimoza - 21/11/2014, 23:23
Πολύ όμορφη συνέντευξη. Ο κ. Κοντολέων σε κάνει να νιώθεις οτι βρίσκεται κάπου γύρω και απαντά στις ερωτήσεις μας. Εύχομαι ολόψυχα να είναι γεμάτος έμπνευση και να μας χαρίζει σπουδαία βιβλία.

Nikos - 22/11/2014, 07:35
Να σας πω, ότι μόλις τώρα έλαβα ένα email από τον κ. Κοντολέων, ο οποίος μου ζήτησε να μεταφέρω σε όλα τα μέλη της κοινότητάς μας την αγάπη του :-)


πηγή:
http://booktrolls.gr/%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AD%CF%89%CE%BD/

No comments: